Είναι ευρέως γνωστό ότι το δελφίνι συγκαταλέγεται στα εξυπνότερα ζώα, αν και παρά τις εκτενείς μελέτες, κανείς δεν μπορεί να πει ακριβώς πόσο έξυπνα είναι. Τα αποτελέσματα μιας νέας έρευνας έρχονται να προσθέσουν ένα κομμάτι σε αυτό το παζλ, δείχνοντας ότι τα συμπαθή θαλάσσια θηλαστικά είναι πιθανό να λύνουν… μαθηματικές εξισώσεις για να εντοπίσουν το θήραμά τους.
Όλα άρχισαν όταν ο Τιμ Λέιτον, καθηγητής Υπερήχων και Υποβρύχιας Ακουστικής στο βρετανικό Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, είδε στην τηλεόραση ένα επεισόδιο της σειράς του Discovery «Γαλάζιος Πλανήτης», όπου δελφίνια «περικυκλώνουν» το υποψήφιο θήραμά τους με μικροσκοπικές φυσαλίδες. Το θέαμα έβαλε σε σκέψεις τον ερευνητή. «Αυτά τα δελφίνια είτε ‘τύφλωναν’ το σημαντικότερο αισθητήριο μηχανισμό τους την ώρα που κυνηγούσαν – κάτι που θα ήταν περίεργο, αν και θα συνέχιζαν να βασίζονται στην όραση- είτε διαθέτουν ένα ραντάρ που κάνει ό,τι το ανθρώπινο σόναρ δεν μπορεί», λέει στο Discovery News.
Καταφεύγοντας σε μαθηματικά μοντέλα, ο Λέιτον και οι συνάδελφοί του βάλθηκαν να βρουν με ποιον τρόπο τα δελφίνια παρακάμπτουν τα ίδια τους τα ηχητικά σήματα για να διακρίνουν το θήραμά τους μέσα σε «δίχτυα» από φυσαλίδες. Όπως περιγράφουν στην επιθεώρηση Proceedings of the Royal Society A, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν παλμούς ηχοεντοπισμού, σαν αυτούς που εκπέμπουν τα δελφίνια. Τους επεξεργάστηκαν όμως με τη χρήση μη γραμμικών εξισώσεων αντί για τα γραμμικά μαθηματικά που επιστρατεύονται σε αντίστοιχες έρευνες.
Προσθέσεις, αφαιρέσεις, πολλαπλασιασμοί
Η διαδικασία δεν είναι απλή. Εν ολίγοις, βασίζεται στην εκπομπή από τα δελφίνια παλμών με διαφορετικά πλάτη, κάτι που μπορεί να εξηγήσει πώς τα θηλαστικά βλέπουν μέσα από το «σύννεφο» των φυσαλίδων. Ο πρώτος παλμός π.χ. μπορεί να έχει πλάτος 1 και ο δεύτερος 1/3. «Έτσι, εάν το δελφίνι θυμάται τη σχέση των δύο παλμών, πολλαπλασιάσει το δεύτερο και στη συνέχεια προσθέσει τους δύο παλμούς, το ραντάρ του μπορεί να ‘δει’ τα ψάρια», λέει ο Λέιτον. «Με τον τρόπο αυτό κάνει τον εντοπισμό πιο αποτελεσματικό».
Το γεγονός ότι οι φυσαλίδες διασπείρονται μπορεί να «ξεγελάσει» το ραντάρ, κάνοντας το δελφίνι να νομίσει ότι ένα ψάρι πάει να του ξεφύγει. Οπότε, για να βεβαιωθεί ότι ο στόχος του βρίσκεται εκεί, το κήτος θα πρέπει να αφαιρέσει τον ένα παλμό από τον άλλο. Εάν δηλαδή ο πρώτος παλμός έχει πλάτος 3 και ο δεύτερος 1, το δελφίνι πρέπει να κάνει την πράξη της αφαίρεσης για να βεβαιωθεί ότι ο δεύτερος παλμός είναι τρεις φορές μικρότερος από τον πρώτο.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον παραδέχονται ότι υπάρχει περίπτωση τα δελφίνια να μη χρησιμοποιούν μη γραμμικές διεργασίες. Τα συμπεράσματά τους όμως δείχνουν «ότι οι άνθρωποι μπορούν να εντοπίσουν και να κατηγοριοποιήσουν στόχους μέσα σε νερό με φυσαλίδες χρησιμοποιώντας παλμούς σαν αυτούς των δελφινιών», λέει ο Λέιτον. Εάν αναπαραχθεί, το μοντέλο αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει στον εντοπισμό κρυφών κυκλωμάτων, όπως είναι οι κοριοί παρακολούθησης στους τοίχους, σε πέτρες κ.ο.κ. ή ακόμη και ναρκών στη θάλασσα.
