Στις 11 Μαρτίου 2011, σεισμός 9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ πυροδότησε τσουνάμι, το οποίο «σάρωσε» με κύματα ύψους έως και 40 μέτρων τη βορειοανατολική Ιαπωνία προκαλώντας το θάνατο σχεδόν 20.000 ανθρώπων. Σύμφωνα με νέα κυβερνητικά δεδομένα, η μαζική απώλεια ανθρώπινων ζωών μειώνει το προσδόκιμο ζωής των γυναικών στη χώρα κατά 0,4 χρόνια, δηλαδή περίπου πέντε μήνες.
Οι Ιάπωνες είναι από τους μακροβιότερους λαούς στον κόσμο, εν μέρει χάρη στο δραστήριο τρόπο ζωής, την υγιεινή, παραδοσιακή διατροφή τους, την οικουμενική πρόσβαση στο σύστημα υγείας και στις συνθήκες διαβίωσης μετά τη συνταξιοδότηση. Οι γυναίκες μάλιστα βρίσκονταν στην κορυφή της παγκόσμιας λίστας των μακροβιότερων, όμως με τα νέα δεδομένα χάνουν τον τίτλο μετά από 27 χρόνια, παραχωρώντας τον στο γυναικείο πληθυσμό του Χονγκ Κονγκ.
Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία του ιαπωνικού υπουργείου Υγείας, Εργασίας και Πρόνοιας, το προσδόκιμο ζωής διαμορφώνεται πλέον στα 79,44 χρόνια για τους άνδρες (μείωση 0,11 σε σχέση με το προηγούμενο έτος) και στα 85,90 χρόνια για τις γυναίκες. Ο μέσος όρος ζωής στην Ιαπωνία καταγράφει πτώση για δεύτερη συνεχή χρονιά, με την περυσινή μείωση να αποδίδεται κυρίως στις υψηλές καλοκαιρινές θερμοκρασίες.
Κύριο χαρακτηριστικό της απώλειας ζωής στη διπλή καταστροφή του Μαρτίου 2011 ήταν ο μεγάλος αριθμός των ηλικιωμένων θυμάτων. Στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι το 56% αυτών που έχασαν τη ζωή τους ήταν πάνω από 65 ετών, ενώ σχεδόν τα τρία τέταρτα των αγνοουμένων είναι πάνω από 60 ετών.
Εννιά στα δέκα θύματα πνίγηκαν ή υπέκυψαν σε τραύματα που τους προκάλεσε το τσουνάμι, ενώ λίγοι ήταν αυτοί που σκοτώθηκαν στο σεισμό, το μεγαλύτερο που έχει πλήξει την Ιαπωνία και έναν από τους ισχυρότερους που έχουν καταγραφεί παγκοσμίως. Σε μικρές πόλεις και αλιευτικές κοινότητες, οι περισσότεροι κάτοικοι των οποίων είναι ηλικιωμένοι, δεν κατάφεραν να διαφύγουν εγκαίρως και όσοι εγκλωβίστηκαν στα σπίτια τους ήταν δύσκολο να διασωθούν.
Για τη μείωση του προσδόκιμου ζωής ειδικά στις γυναίκες δεν ευθύνεται μόνο ο σεισμός και το τσουνάμι, αλλά και ο μεγάλος αριθμός αυτοκτονιών. Πέρυσι, για 14η συνεχόμενη χρονιά, περισσότεροι από 30.000 Ιάπωνες – άνδρες και γυναίκες- έβαλαν τέλος στη ζωή τους. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ισχνή μείωσή τους στο σύνολο του πληθυσμού, όμως η τάση είναι ανοδική για τις γυναίκες.
Με βάση τα στοιχεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, την περίοδο 2005-2010 η Ελλάδα βρισκόταν στη 19η θέση της λίστας των χωρών με το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής, με τους άνδρες να ζουν κατά μέσο όρο 77,1 και τις γυναίκες 81,9 χρόνια.
