Ένα νέο στέλεχος γρίπης, που σκότωσε μικρές φώκιες στις βορειοανατολικές πολιτείες της Αμερικής, προκαλεί την ανησυχία επιστημόνων, οι οποίοι φοβούνται εξάπλωσή της σε άλλα θηλαστικά, ενδεχομένως και στους ανθρώπους. Πιστεύουν ότι ο ιός μεταδόθηκε στις φώκιες από πτηνά και στη συνέχεια υπέστη μεταλλάξεις.
Μέσα σε διάστημα τεσσάρων μηνών, από το Σεπτέμβριο του 2011, 162 νεκρές και ετοιμοθάνατες κοινές φώκιες, του είδους Phoca vitulina, ξεβράστηκαν στις ακτές του Νιού Χαμσάιρ και της Μασαχουσέτης. Οι περισσότερες ήταν κάτω των έξι μηνών και από τις πρώτες αναλύσεις δεν φάνηκε να πέθαναν από υποσιτισμό, που αποτελεί κοινή αιτία θανάτου. Περαιτέρω ιστολογικές εξετάσεις σε πέντε από τα ζώα έδειξαν ότι ο θάνατός τους οφειλόταν σε πνευμονία.
Αναζητώντας τα αίτια της λοίμωξης, ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια ανακάλυψε ότι και οι πέντε φώκιες είχαν προσβληθεί από ιό γρίπης. Όπως γράφουν στην επιθεώρηση mBio της Αμερικανικής Εταιρίας Μικροβιολογίας, η γρίπη αυτή συνδέεται με στέλεχος, το οποίο προσβάλλει πτηνά στις Ηνωμένες Πολιτείες τα τελευταία δέκα χρόνια αποδεκατίζοντας ολόκληρους πληθυσμούς.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο συγκεκριμένος ιός ανήκει σε έναν υπότυπο με την ονομασία H3N8. Τα τελευταία 60 χρόνια, έχουν καταγραφεί πολλά περιστατικά μετάδοσης τέτοιων ιών από πτηνά σε σκύλους και άλογα. Ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Σάιμον Άντονι παραδέχεται ότι δεν γνωρίζει εάν το νέο στέλεχος είναι δυνητικά πιο επικίνδυνο για τους ανθρώπους παρά για άλλα θηλαστικά.
Αυτό που ανησυχεί τον ίδιο και τους συναδέλφους του είναι ότι, σε αντίθεση με τους ιούς που προσβάλλουν τους σκύλους ή τα άλογα, αυτό το νέο στέλεχος μεταδόθηκε πολύ πρόσφατα από τα πτηνά στις φώκιες και οι μεταλλάξεις που υπέστη το βοηθούν να προσαρμόζεται ευκολότερα σε άλλα θηλαστικά-ξενιστές. Όπως εξηγεί στο BBC ο Ίαν Λίπκιν, γνωστός «κυνηγός ιών», ο οποίος συμμετείχε στη μελέτη, «εξετάζοντας με μεγαλύτερη λεπτομέρεια [τον ιό], βρήκαμε ότι υπέστη μεταλλάξεις που του επιτρέπουν να φθάνει και στους δύο υποδοχείς γρίπης των πτηνών, καθώς και στους υποδοχείς γρίπης των θηλαστικών».
Οι ερευνητές βρήκαν επίσης ότι το στέλεχος του ιού της γρίπης που σκότωσε τις μικρές φώκιες έχει στενή συγγένεια με ιό που ανιχνεύθηκε πριν από δέκα χρόνια σε πληθυσμούς αμερικανικού είδους χήνας. Παρά τη σχέση τους, 37 μεταλλάξεις χωρίζουν τα δύο στελέχη. Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι εάν ο ιός θα συνεχίσει να μεταλλάσσεται το ίδιο γρήγορα, φθάνοντας να απειλεί και τον άνθρωπο. «Εάν προσαρμοστεί ακόμη καλύτερα σε θηλαστικά-ξενιστές, μπορεί εύκολα να αρχίσει να μεταδίδεται στους ανθρώπους», προειδοποιεί ο Δρ. Λίπκιν. «Είναι ξεκάθαρο ότι πρέπει να παρακολουθούμε αυτόν τον ιό.»
