Τα είδη-εισβολείς αποτελούν μία από τις σοβαρότερες απειλές για τα οικοσυστήματα, αφού μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο ολόκληρους οικοτόπους, να αντικαταστήσουν αυτόχθονα είδη, ακόμη και να καταφέρουν πλήγμα στην οικονομία, αλλοιώνοντας οικοσυστήματα ζωτικής σημασίας για τον άνθρωπο.
Μία νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι τα είδη αυτά δεν εξαπλώνονται μόνο με το εμπόριο εξωτικών ζώων ή με τον άνεμο και το νερό, όπως συμβαίνει συχνά με αλλόχθονα φυτά, αλλά και από… καθηγητές φυσικών επιστημών.
Οι ερευνητές από το Κρατικό Πανεπιστήμιο του Όρεγκον συνομίλησαν με σχεδόν 2.000 καθηγητές, που χρησιμοποιούν ζωντανούς οργανισμούς στο πλαίσιο της διδασκαλίας, σε οκτώ αμερικανικές πολιτείες και στον Καναδά.
Ένας στους τέσσερις παραδέχθηκε ότι μετά το τέλος των μαθημάτων, άφησε τα ζώα στη Φύση. Μόλις το 11% των ερωτηθέντων το έκαναν στο πλαίσιο προγραμμάτων απελευθέρωσης των οργανισμών σε τοποθεσίες που τους είχαν υποδειχθεί, ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα για το εκάστοτε οικοσύστημα.
«Πολλοί από τους καθηγητές αισθάνθηκαν ταπεινωμένοι όταν τους επισημάναμε ότι με την ενέργειά τους ενδέχεται να επιτείνουν το πρόβλημα των ειδών-εισβολέων», αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Σαμ Τσαν, ειδικός σε θέματα αλλοχθόνων ειδών.
«Δεν θέλουμε να αποθαρρύνουμε τη χρήση ζωντανών οργανισμών στην τάξη γιατί προσελκύουν την προσοχή, ενισχύουν το ενδιαφέρον των μαθητών και τους εμπνέουν το αίσθημα της ευθύνης και της φροντίδας. Υπάρχουν όμως συνέπειες από τη χρήση τους και τόσο οι καθηγητές όσο και οι προμηθευτές τους πρέπει να σκέπτονται τι θα συμβεί σε αυτούς τους οργανισμούς όταν τα μαθήματα ολοκληρωθούν.»
Οι καθηγητές που συμμετείχαν στην έρευνα χρησιμοποίησαν στην τάξη έως και 1.000 διαφορετικά είδη, ανάμεσά τους και γνωστούς -θαλάσσιους κυρίως -«εισβολείς». Ένα από αυτά είναι η καραβίδα. «Καθηγητές στο Όρεγκον, οι οποίοι παρήγγειλαν καραβίδες από το βορειοδυτικό Ειρηνικό, είδαν ότι η θνησιμότητά τους είναι εξαιρετικά υψηλή, οπότε πολλοί άρχισαν να παραγγέλνουν από προμηθευτές στη Λουιζιάνα», εξηγεί ο Τσαν. «Το πρόβλημα είναι ότι δεν ξέρουμε εάν αυτές οι καραβίδες είναι φορείς ασθενειών και παρασίτων που ίσως προκαλέσουν προβλήματα εάν τα ζώα αυτά απελευθερωθούν εδώ, στη Φύση.»
Οι επιστήμονες επισημαίνουν την ανάγκη τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι προμηθευτές να ενημερωθούν για τις πιθανές συνέπειες -για το περιβάλλον και για την οικονομία- από την απελευθέρωση ειδών-εισβολέων. Κάποιες φορές, σημειώνουν, η ευθανασία είναι μονόδρομος, ωστόσο αυτό που προτείνουν στους εκπαιδευτικούς είναι να συμβουλεύονται κτηνιάτρους πριν αποφασίσουν τι θα κάνουν με τους οργανισμούς που δεν χρειάζονται πλέον.
