Για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, η θαλάσσια ζωή βρίσκεται αντιμέτωπη με τον κίνδυνο μαζικών αφανισμών, προειδοποιεί διεθνής ομάδα επιστημόνων. Όπως αναφέρουν σε έκθεσή τους, τρία από τα πέντε επεισόδια μεγάλης κλίμακας αφανισμών που έλαβαν χώρα τα τελευταία 500 εκατομμύρια χρόνια σχετίζονταν με την υπερθέρμανση του πλανήτη και την οξείδωση των ωκεανών, τάσεις που παρατηρούνται και σήμερα.
«Σήμερα η Γη έχει εισέλθει και πάλι σε περίοδο αυξημένων αφανισμών και κινδύνων αφανισμού, αυτή τη φορά κυρίως εξαιτίας ανθρώπινων παραγόντων», γράφουν στην επιθεώρηση Trends in Ecology and Evolution οι ερευνητές από ιδρύματα των Ηνωμένων Πολιτειών, της Αυστραλίας, του Καναδά, της Βρετανίας, της Γερμανίας, του Παναμά και της Νορβηγίας. Άλλα συμβάντα αφανισμών οφείλονταν στη στέρηση οξυγόνου από τα θαλάσσια ύδατα, στη ρύπανση των ωκεανών, στη συρρίκνωση των οικοτόπων και στις πιέσεις εξαιτίας της αλιείας.
«Θέλαμε να κατανοήσουμε τι προκάλεσε τους παλαιότερους αφανισμούς θαλάσσιας ζωής και να δούμε κατά πόσο εκείνες οι συνθήκες επικρατούν και σήμερα», εξηγεί ο Αυστραλός ειδικός σε θέματα κοραλλιογενών υφάλων και μαζικών αφανισμών Τζον Παντόλφι. Η ομάδα ανέτρεξε σε ιστορικά αρχεία και απολιθώματα για να διαπιστώσει τα αίτια παλαιότερων αφανισμών. «Είναι πολύ χρήσιμο να ανατρέχει κανείς στο παρελθόν, γιατί εάν κανείς ξεχνά την ιστορία του, είναι πιθανότερο να την επαναλάβει».
Δεν είναι η πρώτη φορά που επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την υποβάθμιση των θαλασσών, προειδοποιώντας για επικείμενο μαζικό αφανισμό ειδών. Πέρυσι, το Διεθνές Πρόγραμμα για την Κατάσταση των Ωκεανών εξέδωσε αντίστοιχη έκθεση μετά από μελέτη γύρω από τις πιθανές συνέπειες της πίεσης που ασκεί στους ωκεανούς ένας συνδυασμός παραγόντων, όπως η άνοδος της θερμοκρασίας, η ρύπανση, η οξείδωση και η υποξία. Οι ερευνητές τότε έκαναν λόγο για «μια πολύ σοβαρή κατάσταση που απαιτεί ξεκάθαρη δράση σε κάθε επίπεδο», με τον επικεφαλής του προγράμματος να προειδοποιεί για «συνέπειες για ολόκληρη την ανθρωπότητα, που θα μας επηρεάσουν όσο ζούμε και, ακόμη χειρότερα, θα επηρεάσουν τα παιδιά μας και τις επόμενες γενιές».
Σύμφωνα με τον Παντόλφι, η κατάσταση μπορεί να εμπνέει απαισιοδοξία, όμως «το αρχείο απολιθωμάτων μας λέει ότι η θαλάσσια ζωή είναι πολύ ανθεκτική, ότι ανακάμπτει μετά από ένα τόσο τεράστιο πλήγμα – όμως μπορεί να χρειαστούν εκατομμύρια χρόνια για να γίνει κάτι τέτοιο». Εκτιμά ότι υπάρχει ακόμη περιθώριο να ανατραπούν τα προγνωστικά. «Είδαμε ξεκάθαρες ενδείξεις τόσο από το παρελθόν όσο και από το παρόν ότι η θαλάσσια ζωή μπορεί να ανακάμψει αρκεί να της δοθεί η ευκαιρία».
