Μια ήρεμη περίοδος μπορεί να υποδεικνύει ότι ένα ενεργό ηφαίστειο είναι έτοιμο να εκραγεί. Η διάρκεια αυτής της ήρεμης περιόδου συνδέεται επίσης με την ποσότητα ενέργειας που θα απελευθερώσει η επικείμενη έκρηξη του ηφαιστείου.
Η πρόβλεψη της έκρηξης των αδρανών ηφαιστείων είναι εύκολη. Μερικά από τα σημάδια που μπορεί να υποδηλώνουν ότι ένα κοιμισμένο ηφαίστειο θα εκραγεί σύντομα περιλαμβάνουν την εκροή αερίων, τη γεωλογική παραμόρφωση και την αυξημένη σεισμική δραστηριότητα.
Αντίθετα, η παρακολούθηση ενεργών ηφαιστείων είναι πιο δύσκολη λόγω των συνεχών σεισμικών δραστηριοτήτων και εκπομπών αερίων και ατμού. Λόγω της δραστηριότητάς τους, δεν υπάρχει κανένας αξιόπιστος τρόπος πρόβλεψης των εκρήξεων των ενεργών ηφαιστείων.
Μια νέα μελέτη, ωστόσο, παρουσιάζει μία μέθοδο που μπορεί να βοηθήσει στην πρόβλεψη τόσο του χρόνου όσο και της ισχύος της έκρηξης. Τα ευρήματα της έρευνας δείχνουν ότι μια μακρά περίοδος ηρεμίας προηγείται συχνά μιας ηφαιστειακής έκρηξης.
Το 2009, ερευνητές του Ιδρύματος Κάρνεγκι εγκατέστησαν ένα σύστημα παρακολούθησης γύρω από το ηφαίστειο Τελίκα, ένα από τα πιο ενεργά ηφαίστεια στη Νικαράγουα.
Μετά την παρακολούθηση 50 εκρήξεων, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μία ήρεμη περίοδος προηγήθηκε 35 φορές. Μόνο δύο από αυτές τις 50 εκρήξεις σημειώθηκαν χωρίς καμία απολύτως ήρεμη περίοδο προειδοποίησης.
Οι ήρεμες περίοδοι κυμάνθηκαν από έξι λεπτά έως πάνω από δέκα ώρες, με την μεγαλύτερη περίοδο ηρεμίας να συνδέεται με την μεγαλύτερη έκρηξη.
Με βάση τα δεδομένα, οι ερευνητές ήταν επίσης σε θέση να προβλέψουν την ελάχιστη ενέργεια που θα απελευθερώσει μία επικείμενη έκρηξη. Αυτό συμβαίνει επειδή η διάρκεια της ήρεμης περιόδου συσχετίζεται με τη διάρκεια που οι οδοί αερίων έχουν αποκλειστεί.
Όσο μεγαλύτερη είναι η απόφραξη, τόσο περισσότερη πίεση συσσωρεύεται, η οποία οδηγεί σε μεγαλύτερη απελευθέρωση ενέργειας.
