Για τους επιστήμονες που μελετούν την κλιματική αλλαγή, η 16η Σεπτεμβρίου ήταν μία σημαδιακή ημέρα: σύμφωνα με το αμερικανικό Εθνικό Κέντρο Δεδομένων για το Χιόνι και τον Πάγο (NSIDC), ο θαλάσσιος πάγος στην Αρκτική συρρικνώθηκε περισσότερο από κάθε άλλη φορά τα τελευταία 33 χρόνια, απ’ όταν δηλαδή άρχισε η καταγραφή δεδομένων με τη βοήθεια δορυφόρων.
Ο θαλάσσιος πάγος λιώνει κάθε καλοκαίρι και το Σεπτέμβριο ο όγκος του αρχίζει να αυξάνεται και πάλι. Οι επιστήμονες προέβλεπαν ότι την περασμένη Κυριακή θα έφθανε στα χαμηλότερα επίπεδα για το έτος που διανύουμε. Οι εικόνες έδειξαν ότι συρρικνώθηκε στα 3,4 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, έκταση μικρότερη κατά 18% σε σχέση με το προηγούμενο ρεκόρ, του 2007. Ενδεικτικά, ο μέσος όρος της ελάχιστης έκτασης του πάγου από το 1979 έως το 2010 ήταν τα 6,29 τετραγωνικά χιλιόμετρα, δηλαδή σχεδόν διπλάσια από το νέο, ιστορικό ρεκόρ.
«Βαδίζουμε πλέον σε αχαρτογράφητα εδάφη», επισήμανε ο επικεφαλής του κέντρου Μαρκ Σερίζ. «Παρότι γνωρίζαμε εδώ και πολύ καιρό ότι, καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται, οι εμφανέστερες αλλαγές θα γίνονταν πρώτα αντιληπτές στην Αρκτική, λίγοι από εμάς ήταν προετοιμασμένοι για την ταχύτητα των μεταβολών αυτών.»
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι τα δεδομένα για τη φετινή συρρίκνωση είναι προκαταρκτικά και πως οι αλλαγές των καιρικών συνθηκών θα μπορούσαν να προκαλέσουν περαιτέρω τήξη προτού ο όγκος των πάγων αρχίσει να αυξάνεται. Όπως τονίζουν ωστόσο, σε κάθε περίπτωση η διαπίστωσή τους δείχνει ότι οι πάγοι λιώνουν πολύ πιο γρήγορα απ’ όσο προέβλεπαν τα κλιματικά μοντέλα.
«Πρόκειται οπωσδήποτε για ακόμη μια ένδειξη ότι ο θαλάσσιος πάγος της Αρκτικής έχει γίνει πολύ πιο ευάλωτος και βρίσκεται σε τροχιά μακροπρόθεσμης συρρίκνωσης», λέει η Κλερ Πάρκινσον από το Κέντρο Γκόνταρντ της NASA. Όπως σημειώνει το NSIDC άλλωστε, εδώ και έξι χρόνια, η ελάχιστη έκταση πάγου είναι μικρότερη από το μέσο όρο της περιόδου 1979-2010.
Οι ερευνητές αποδίδουν την αυξανόμενη απώλεια πάγου σε ένα συνδυασμό φυσικής διακύμανσης και ανθρωπογενούς υπερθέρμανσης, αν και όπως επισημαίνει η Πάρκινσον, οι απόψεις για το πώς συμβάλλουν οι ανθρώπινες δραστηριότητες διίστανται. Η φετινή μείωση αποδίδεται εν μέρει και στην παρατεταμμένη κακοκαιρία που επικράτησε τον Αύγουστο στον κεντρικό Αρκτικό Ωκεανό και η οποία είχε ως αποτέλεσμα τη διάσπαση του πάγου.
