Επιστήμονες αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο η λίμνη Βοστόκ της Ανταρκτικής, που βρίσκεται θαμμένη κάτω από στρώμα πάγου πάχους σχεδόν 4 χιλιομέτρων, να φιλοξενεί είδη ζωής πιο περίπλοκα από βακτήρια.
Γράφοντας στην επιθεώρηση PLoS One, ερευνητές αναφέρουν ότι σε κομμάτι πάγου από τοποθεσία κοντά στην επιφάνεια της λίμνης βρήκαν ενδείξεις οργανισμών που συχνά ταυτίζονται με μαλάκια, οστρακόδερμα ή ακόμη και ψάρια. Τονίζουν ωστόσο ότι το υλικό αυτό ενδέχεται να αποτελεί κατάλοιπο μόλυνσης της λίμνης στο παρελθόν.
Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε δείγμα από τον πυρήνα πάγου, ο οποίος εξήχθη μετά από πολυετείς προσπάθειες. Ανακοίνωσε ότι η λίμνη περιέχει γενετικό υλικό περισσότερων από 3.500 μοναδικών οργανισμών. Αν και οι περισσότεροι από αυτούς τους οργανισμούς – σε ποσοστό περίπου 94% – είναι βακτήρια, η ανακοίνωση θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική για την επιστήμη, καθώς η λίμνη Βοστόκ είναι αποκομμένη από τον υπόλοιπο κόσμο εδώ και τουλάχιστον 14 εκατομμύρια χρόνια.
Επιπλέον, θεωρείται εχθρικό περιβάλλον για την ανάπτυξη μορφών ζωής, λόγω της πλήρους απουσίας φωτός και της τεράστιας πίεσης του πάγου στο υγρό νερό. Συνεπώς η ανακάλυψη ενισχύει τις ελπίδες ότι και άλλα τέτοια περιβάλλοντα, όπως μακρινοί πλανήτες, ενδέχεται να φιλοξενούν ζωντανούς οργανισμούς.
«Τα όρια ανάμεσα στο κατοικήσιμο και το μη κατοικήσιμο αλλάζουν», δήλωσε στην Daily Telegraph ο Σκοτ Ρότζερς από το κρατικό πανεπιστήμιο του Bowling Green στο Οχάιο των ΗΠΑ. Ο Ρότζερς ηγήθηκε της επιστημονικής ομάδας που μελέτησε μισό λίτρο νερού, το οποίο ρώσοι εξερευνητές έφεραν από τη λίμνη Βοστόκ πέρυσι.
«Τα όσα βρήκαμε δείχνουν πόσο ανθεκτική είναι η ζωή, πώς οργανισμοί μπορούν να τα καταφέρουν σε μέρη, όπου πριν από 20 χρόνια θεωρούσαμε πως τίποτε δεν μπορούσε να επιβιώσει», πρόσθεσε ο ίδιος. Όπως διευκρίνισε, μεταξύ άλλων βρέθηκαν άγνωστα έως σήμερα βακτήρια και άλλοι μονοκύτταροι και πολυκύτταροι οργανισμοί, π.χ. μύκητες.
Η τοποθεσία της Ανταρκτικής, όπου βρίσκεται η λίμνη Βοστόκ, είναι από τα πλέον αφιλόξενα μέρη στη Γη. Εκεί αναφέρθηκε και η χαμηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ στον πλανήτη: μείον 89 βαθμούς Κελσίου, στις 21 Ιουλίου 1983.
Επιστήμονες από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία επίσης επιχειρούν να μελετήσουν τις μορφές ζωής που μπορεί να υπάρχουν κάτω από τους πάγους. Φέτος, αμερικανική ομάδα ανακοίνωσε ότι εντόπισε ζωντανά κύτταρα σε δείγματα που ελήφθησαν από τη λίμνη Ουίλανς, που είναι πιο ρηχή από τη Βοστόκ.
