Την περασμένη εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από τα ευρωπαϊκά δικαστήρια την επιβολή προστίμου ύψους 56 εκατομμυρίων ευρώ στην Ιταλία, τιμωρώντας την για την αδυναμία να καθαρίσει εκατοντάδες παράνομες χωματερές.
Στη Σουηδία έχουν το αντίθετο «πρόβλημα»: παράγουν τόσο λίγα σκουπίδια που αναγκάζονται να στραφούν στην εισαγωγή τους προκειμένου να τα αξιοποιήσουν για την την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας.
Χάρη σε ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό πρόγραμμα ανακύκλωσης, το 96% των απορριμμάτων αξιοποιούνται ποικιλοτρόπως, ενώ μόνο το υπόλοιπο 4% καταλήγει στις χωματερές. Η κεντρική μονάδα παραγωγής ηλεκτρισμού – θερμότητας, στην Ουψάλα, καλύπτει το 20% των αναγκών 250.000 νοικοκυριών, όμως ελλείψει καυσίμου, τα αποτεφρωτήρια υπολειτουργούν.
Έτσι η Σουηδία αποφάσισε πρόσφατα να εισάγει 800.000 τόνους σκουπιδιών το χρόνο, τα οποία θα διοχετεύονται στις μονάδες παραγωγής ενέργειας. Στην πλειονότητά τους τα απορρίμματα προέρχονται από τη γειτονική Νορβηγία, όπου η καύση τους στοιχίζει περισσότερο από την εξαγωγή τους.
Θεωρητικά, όλοι κερδίζουν από τη συμφωνία: η Νορβηγία πληρώνει για να «ξεφορτώνεται» τα σκουπίδια της και η Σουηδία εξασφαλίζει καύσιμο για θερμότητα και ηλεκτρισμό. Εκτός από ενέργεια όμως, η καύση των απορριμμάτων παράγει τέφρα με διοξίνες, οι οποίες ρυπαίνουν το περιβάλλον, καθώς και βαρέα μέταλλα. Στο πλαίσιο της συμφωνίας, η τέφρα επιστρέφεται στη Νορβηγία, η οποία αναλαμβάνει τη διαχείρισή της.
«Πουλήστε μας τα σκουπίδια σας»
«Διαθέτουμε τις καλύτερες μονάδες αποτέφρωσης στον κόσμο σε ό,τι αφορά την ενεργειακή αποδοτικότητα», δήλωσε στο αμερικανικό ραδιόφωνο η σύμβουλος της σουηδικής Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος Καταρίνα Όστλουντ. «Μελλοντικά όμως, τα απορρίμματα αυτά θα είναι ακόμη πιο πολύτιμα, οπότε θα μπορούσατε ίσως να τα πουλήσετε γιατί θα υπάρχει έλλειψη πόρων στον κόσμο.
Η Όστλουντ εκτίμησε ότι, στο πλαίσιο αυτό, η Σουηδία ίσως εισάγει κάποτε σκουπίδια από χώρες εκτός Σκανδιναβίας. «Ελπίζω να παίρνουμε απορρίμματα από την Ιταλία ή από τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και τις χώρες της Βαλτικής, οι οποίες βασίζονται πολύ στις χωματερές».
«Δεν διαθέτουν μονάδες αποτέφρωσης ή ανακύκλωσης, οπότε θα πρέπει να βρουν μια λύση για τα σκουπίδια τους», προσέθεσε η αξιωματούχος, προειδοποιώντας πάντως ότι μια τέτοια λύση δεν είναι βιώσιμη μακροπρόθεσμα, αφού οι χώρες αυτές θα πρέπει να καταρτίσουν αποτελεσματικότερα σχέδια επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης.
