Ανακαλύφθηκε πριν από 140 χρόνια, όταν κομμάτια των οστών της εντοπίστηκαν σε ένα νησί του Ειρηνικού Ωκεανού. Κανείς όμως δεν είχε δει τη θεωρούμενη ως σπανιότερη φάλαινα του κόσμου, Mesoplodon traversii, με αποτέλεσμα οι επιστήμονες να μην γνωρίζουν καν εάν το είδος έχει εκλείψει ή όχι.
Πριν από δύο χρόνια, μια φάλαινα μαζί με το μικρό της ξεβράστηκαν σε ακτή της Νέας Ζηλανδίας. Οι ερευνητές που κλήθηκαν να εξετάσουν τα ευρήματα, νόμισαν αρχικά πως πρόκειται για ένα αρκετά κοινό είδος της ίδιας οικογένειας. Γενετικές αναλύσεις τους διέψευσαν. Τα αποτελέσματα της μελέτης τους παρουσιάζονται σήμερα στην επιθεώρηση Current Biology.
Οι φάλαινες M. traversii είναι ένα από τα 14 είδη του γένους των μεσοπλοδόντων, του μεγαλύτερου στην τάξη των κητωδών και ταυτόχρονα του λιγότερο γνωστού από τα μεγάλα θηλαστικά. Το όνομά τους μπορεί να μεταφραστεί ελεύθερα ως «μεσοπλόδοντες με δόντια που μοιάζουν με φτυάρια».
«Μέχρι σήμερα, τα μόνα στοιχεία που είχαμε γύρω από αυτή τη φάλαινα προέρχονταν από τρία τμήματα κρανίων, τα οποία είχαν συλλεχθεί στη Νέα Ζηλανδία και στη Χιλή, σε μια περίοδο 140 ετών. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι δεν γνωρίζαμε σχεδόν τίποτε για ένα τόσο μεγάλο θηλαστικό», αναφέρει σε ανακοίνωση η Ροσέλ Κονσταντάιν, από το τμήμα θαλάσσιας βιολογίας του Πανεπιστημίου του Ώκλαντ.
Οι δύο φάλαινες ξεβράστηκαν και πέθαναν σε παραλία του Βορείου Νησιού της Νέας Ζηλανδίας, το Δεκέμβριο του 2010. Η μητέρα είχε μήκος 5,3 και το μικρό της 3,5 μέτρα. «Αυτή είναι η πρώτη φορά που το είδος εντοπίζεται ως πλήρες δείγμα και είμαστε πολύ τυχεροί που βρήκαμε δύο», λέει η ερευνήτρια.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν τυχαία την ταυτότητα των δύο φαλαινών, μέσω γενετικών αναλύσεων ρουτίνας, που πραγματοποιούσαν στο πλαίσιο εικοσαετούς προγράμματος συλλογής δεδομένων γύρω από τους μεσοπλόδοντες της Νέας Ζηλανδίας.
«Όταν τα δείγματα έφθασαν στο εργαστήριό μας πήραμε DNA, όπως κάνουμε συνήθως με τέτοια δείγματα. Μείναμε έκπληκτοι στη διαπίστωση» ότι επρόκειτο για φάλαινα του είδους Mesoplodon traversii, αφηγείται η Κονσταντάιν. «Επαναλάβαμε την ανάλυση αρκετές φορές για να βεβαιωθούμε πριν το πούμε σε όλους.»
Παρά το σημαντικό εύρημα, η συμπεριφορά του είδους παραμένει μυστήριο για τους επιστήμονες. Με τα έως σήμερα δεδομένα, το μόνο που μπορούν να πουν με σχετική βεβαιότητα είναι ότι οι φάλαινες αυτές ζουν σε πολύ μεγάλα βάθη, τρέφονται με καλαμάρια και μικρά ψάρια, ενώ περνούν ελάχιστο χρόνο στην επιφάνεια.
