Η κλιματική αλλαγή ήταν… ηχηρά απούσα καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αμερικανικά μέσα ενημέρωσης σημείωναν ότι για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, το θέμα δεν αναφέρθηκε καν στις τηλεμαχίες των υποψηφίων.
Το καταστροφικό χτύπημα της «Σάντι» στην ανατολική ακτή έθεσε ξαφνικά επί τάπητος την κλιματική πρόκληση όταν, στον απόηχο του κυκλώνα, ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης δήλωσε ότι θα ψηφίσει τον Μπαράκ Ομπάμα γιατί «ποντάρει» σε αυτόν για την ανάσχεση του φαινομένου.
Στη νικητήρια ομιλία του, ο επανεκλεγείς πρόεδρος δεσμεύτηκε να αγωνιστεί για να διασφαλίσει ότι το έθνος «δεν θα απειληθεί από την καταστροφική δύναμη ενός πλανήτη που θερμαίνεται». Στο τέλος μιας χρονιάς που έφερε στις Ηνωμένες Πολιτείες θερμοκρασίες – ρεκόρ, παρατεταμένη ξηρασία και τεράστιες πυρκαγιές, μένει να αποδειχθεί εάν αυτή τη φορά θα τηρήσει την υπόσχεσή του.
«Καθώς τα μαθήματα από τη Σάντι είναι ακόμη νωπά, ο πρόεδρος Ομπάμα θα πρέπει να είναι σαφής ως προς την επείγουσα ανάγκη περιορισμού των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και ενίσχυσης των υποδομών που είναι απαραίτητες για την προστασία των Αμερικανών έναντι του αυξανόμενου κόστους της κλιματικής αλλαγής», λέει η Αϊλίν Κλάουσεν, πρόεδρος του αμερικανικού Κέντρου Λύσεων για το Κλίμα και την Ενέργεια.
Θέλοντας να εκμεταλλευτούν τη νέα «δυναμική» που δημιούργησε η «Σάντι», πολλές οργανώσεις ανασυντάσσονται με σκοπό να πιέσουν τον Αμερικανό πρόεδρο σε μια σειρά θεμάτων, από την αρχή της δεύτερης θητείας του.
Η 350.org για παράδειγμα σχεδιάζει συγκέντρωση έξω από το Λευκό Οίκο, στις 18 Νοεμβρίου, ζητώντας του να μην επιτρέψει την κατασκευή του αμφιλεγόμενου πετρελαιαγωγού Keystone XL. «Εάν το εννοεί όταν λέει ότι θα αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή, ο πρόεδρος πρέπει να απορρίψει μια για πάντα» τον αγωγό, επισημαίνει η οργάνωση στην ιστοσελίδα της.
Εμπόδια στο Καπιτώλιο
Αρκετοί από τους Δημοκρατικούς που εξελέγησαν στη Γερουσία και τη Βουλή οφείλουν τη νίκη τους, εν μέρει, στη στήριξη περιβαλλοντικών οργανώσεων. Ωστόσο, το γεγονός ότι οι Ρεπουμπλικανοί – κάποιοι εκ των οποίων θεωρούν την κλιματική αλλαγή «φάρσα»- διατηρούν τον έλεγχο της Βουλής, σημαίνει ότι οι επιλογές του Μπαράκ Ομπάμα παραμένουν περιορισμένες. Υπενθυμίζεται ότι, κατά την πρώτη του θητεία, η νομοθεσία που προωθούσε για τον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα «τορπιλίστηκε» στη Γερουσία.
Ο επικεφαλής των Δημοκρατικών στο σώμα, Χάρι Ριντ, επίσης δεσμεύτηκε να κάνει περισσότερα για την κλιματική αλλαγή, χωρίς ωστόσο να μπει σε λεπτομέρειες. «Η κλιματική αλλαγή αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα για εμένα και ελπίζω να μπορέσουμε να την αντιμετωπίσουμε με λογικό τρόπο», δήλωσε μετά τις εκλογές.
Με το βλέμμα στην υστεροφημία
Με δεδομένη την κυριαρχία των Ρεπουμπλικανών, η υιοθέτηση νέων νόμων για τον περιορισμό των εκπομπών θεωρείται αβέβαιη, όμως η υπάρχουσα νομοθεσία δίνει στον Μπαράκ Ομπάμα κάποια «εργαλεία», τα οποία θα μπορούσε να αξιοποιήσει παρακάμπτοντας το Κογκρέσο.
Για παράδειγμα, χάρη σε δύο πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις, ο παλαιός Νόμος για τον Καθαρό Αέρα δίνει στην Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας εξουσίες να πάρει την κατάσταση στα χέρια της σε ό,τι αφορά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, κάτι που δεν συνέβη την προηγούμενη τετραετία λόγω της οικονομικής κρίσης και του επιχειρήματος των Ρεπουμπλικανών ότι θα χάνονταν περισσότερες θέσεις εργασίας.
«Οι περισσότεροι πρόεδροι, καθώς αρχίζουν τη δεύτερη θητεία τους, αρχίζουν να σκέφτονται την υστεροφημία τους – για τι θα τους θυμούνται;», λέει στο New Scientist ο Μπαζ Τόμσον, ο οποίος συνδιευθύνει το Ινστιτούτο Woods για το Περιβάλλον, στο Στάνφορντ.
Αλλαγή στην Κοινή Γνώμη
Εκτός από τους «συνήθεις υπόπτους», αυτή τη φορά ο Μπαράκ Ομπάμα ενδέχεται να έχει στο πλευρό του και μερίδα της Κοινής Γνώμης, εάν αποφασίσει να αναλάβει δράση. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα πρόσφατης δημοσκόπησης του Γέιλ, το 74% των Αμερικανών συμφωνούν ότι «η υπερθέρμανση του πλανήτη επηρεάζει τον καιρό στις Ηνωμένες Πολιτείες». Μόλις τον περασμένο Μάρτιο, το ποσοστό διαμορφωνόταν στο 69%.
Όπως εκτιμά ο Κέβιν Κένεντι του World Resources Institute, «υπάρχει μια ευκαιρία – εάν ο πρόεδρος επιλέξει να την εκμεταλλευτεί- να επιδείξει τις ηγετικές του ικανότητες και να στρέψει την προσοχή στο πιθανό κόστος της κλιματικής αλλαγής».
