Στις 27 Ιανουαρίου, η Βουλγαρία πραγματοποιεί δημοψήφισμα – το πρώτο στη χώρα μετά από 40 χρόνια – για την ανέγερση νέου πυρηνικού σταθμού, στο Μπέλενε.
Η μονάδα ισχύος 2GW επρόκειτο να κατασκευαστεί σε συνεργασία με τη ρωσική Rosatom Corp. και θα στοίχιζε περίπου 10 δισεκατομμύρια ευρώ. Τον περασμένο Μάρτιο ωστόσο, η κυβέρνηση του Μπόικο Μπορίσοφ ανέβαλε τα σχέδια, καθώς δεν επετεύχθη συμφωνία γύρω από το κόστος του έργου, ενώ δεν κατάφερε να βρει και περισσότερους ξένους επενδυτές.
Η αναβολή είχε πυροδοτήσει επικρίσεις από την πλευρά του αντιπολιτευόμενου Σοσιαλιστικού Κόμματος, το οποίο κατηγορούσε την κυβέρνηση ότι στερεί από τη χώρα μια πηγή ηλεκτρισμού. Παράλληλα, η Rosatom είχε προσφύγει στη Δικαιοσύνη ζητώντας αποζημίωση ύψους 1 δισ. ευρώ προκειμένου να καλύψει τις προπαρασκευαστικές δαπάνες.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα συγκέντρωσε σχεδόν 800.000 υπογραφές υπέρ ενός δημοψηφίσματος, στο οποίο οι ίδιοι οι πολίτες της Βουλγαρίας θα καλούνταν να αποφασίσουν εάν ήθελαν το πυρηνικό εργοστάσιο ή όχι. Τον περασμένο μήνα, το κοινοβούλιο έδωσε το «πράσινο φως» για τη διενέργειά του. Στο κείμενο ωστόσο, δεν θα αναφέρεται η τοποθεσία, όπου θα ανεγερθεί ο σταθμός, δηλαδή το Μπέλενε.
«Στο δημοψήφισμα δεν θα γίνεται αναφορά στο πρόβλημα που υπάρχει με το Μπέλενε ούτε στα προβλήματα ανάπτυξης και χρηματοδότησης του νέου αντιδραστήρα που πρόκειται να κατασκευαστεί στο Κοζλοντούι. Η ερώτηση που θα τίθεται θα είναι πιο γενική», εξηγούσε στο Bloomberg ο Ίλιαν Βασίλεφ της συμβουλευτικής εταιρίας Innovative Energy Solutions.
Συγκεκριμένα, η ερώτηση θα είναι η εξής: «Θα πρέπει η βιομηχανία πυρηνικής ενέργειας στη Δημοκρατία της Βουλγαρίας να προχωρήσει στην κατασκευή ενός νέου σταθμού πυρηνικής ενέργειας;» Προκειμένου το αποτέλεσμα να θεωρηθεί έγκυρο, η προσέλευση των εκλογέων θα πρέπει να ξεπερνά το 60% επί των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων (στις εκλογές του 2009).
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα γκάλοπ του κρατικού κέντρου δημοσκοπήσεων της Βουλγαρίας, σε δείγμα 1.000 ατόμων, το 62,5% όσων σκοπεύουν να προσέλθουν στις κάλπες θα απαντήσουν «ναι» στην κατασκευή πυρηνικού σταθμού.
Ωστόσο μόλις το 7% των ερωτηθέντων είπαν ότι είναι ενημερωμένοι σε θέματα πυρηνικής ενέργειας ή ότι σκοπεύουν να αναζητήσουν σχετικές πληροφορίες μέχρι την ημέρα του δημοψηφίσματος.
