Το πιο διαδεδομένο είδος πιθήκων στον πλανήτη εμφανίζει σε δύσκολες στιγμές συμπεριφορές παρόμοιες με αυτή των ανθρώπων. Οι μακάκοι είναι το γένος πρωτευόντων θηλαστικών με τη μεγαλύτερη εξάπλωση, καθώς ζουν από τη βόρεια Αφρική ως και την Ιαπωνία. Διεθνής ομάδα ερευνητών μελέτησε μακάκους που ζουν στο νησί Cayo Santiago στο Πουέρτο Ρίκο που είναι επίσης γνωστό ως «Νησί των Πιθήκων» επειδή σε αυτό ζει μια μεγάλη κοινότητα περίπου χιλίων μακάκων.
Το 2017 το νησί χτυπήθηκε από ένα τυφώνα με αποτέλεσμα να υπάρξουν τεράστιες καταστροφές και να χάσουν την ζωή τους περισσότεροι από τρεις χιλιάδες άνθρωποι. Συνήθως μια καταστροφή φέρνει πιο κοντά τους ανθρώπους που την έχουν βιώσει αναπτύσσοντας συμπεριφορές αλληλεγγύης, συνεργασίας και ανοχής του ενός απέναντι στον άλλο. Με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Current Biology» οι ερευνητές αναφέρουν ότι παρόμοιες συμπεριφορές ανέπτυξαν και οι μακάκοι μετά τον τυφώνα.
«Περιμέναμε να δούμε τον κάθε πίθηκο να συνεργάζεται με όσους βρίσκονται στο στενό του συγγενικό και φιλικό του περίγυρο για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που επέφερε ο τυφώνας. Αντί για αυτό όμως οι πίθηκοι διεύρυναν τα κοινωνικά τους δίκτυα και τον αριθμό των μεμονωμένων πιθήκων που δεν ανήκαν στον κύκλο τους και αποδέχτηκαν να μοιράζονται με αυτούς τους περιορισμένους πλέον χώρους αλλά και πόρους που είχαν στην διάθεση τους» αναφέρει η Λόρεν Μπρεντ, πρωτευοντολόγος του Πανεπιστημίου του Εξετερ στην Βρετανία. Τέσσερα χρόνια μετά τον τυφώνα οι μακάκοι συνεχίζουν να διατηρούν τις καλές σχέσεις που δημιούργησαν με άλλους πιθήκους μετά τον τυφώνα.
Η ανακάλυψη αυτή στηρίζει την θεωρία ότι η δημιουργία ευρύτερων φιλικών κοινωνικών δικτύων μπορεί να βοηθά τα πρωτεύοντα θηλαστικά να προσαρμόζονται σε ακραίες περιβαλλοντικές μεταβολές. «Διευρύνουν τα κοινωνικά τους δίκτυα για να συμπεριλάβουν περισσότερους φίλους. Αυτό μας δείχνει ότι αυτά τα ζώα μπορούν να αντιδρούν γρήγορα και αποφασιστικά σε σοβαρά περιστατικά μεταβάλλοντας την σύνθεση των κοινωνικών τους δικτύων. Κάποια ζώα που ήταν κοινωνικά απομονωμένα μετά την καταστροφή δεν παραμένουν σε αυτή την κατάσταση αφού δημιουργούνται νέες σχέσεις» αναφέρει η Καμίλ Τέσταρντ, του πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια.
Οι ερευνητές ευελπιστούν ότι μελέτη αυτής της συμπεριφοράς των πιθήκων σε βάθος χρόνου μπορεί να αποκαλύψει ενδιαφέροντα στοιχεία για το πώς αντιδρά και ο άνθρωπος σε περιπτώσεις μεγάλων προκλήσεων και τι επιπτώσεις έχουν σε αυτόν τέτοιου είδους καταστάσεις.
«Οι κοινωνικές σχέσεις έχουν αναπάντεχα μεγάλες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και το να βρίσκεται κάποιος σε ένα φτωχό κοινωνικό περιβάλλον αποτελεί έναν υψηλού κινδύνου παράγοντα παρόμοιο με παράγοντες όπως το κάπνισμα. Το πώς οι διαφοροποιήσεις στο κοινωνικό περιβάλλον επηρεάζουν βιολογικά τον άνθρωπο παραμένει ακόμη άγνωστο. Η μελέτη που κάνουμε στις επιπτώσεις των κοινωνικών αλλαγών που ακολουθούν μια φυσική καταστροφή προσφέρει νέα στοιχεία σε αυτή την σύνθετη διεργασία» υποστηρίζει ο Τζέημς Χίγκχαμ, καθηγητής ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.
