Skip to main content

Πώς το κλίμα επηρεάζει τη σταθερότητα Μέσης Ανατολής και Β. Αφρικής

To κλίμα των χωρών της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής αποδεινύεται το ίδιο ευμετάβλητο με τα ζητήματα γεωπολιτικής και ασφάλειας της περιοχής αυτής, που επί δεκαετίες είναι στο επίκεντρο της εξερεύνσης ενεργειακών πόρων. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής από την άνοδο της θερμοκρασίας και τη λειψυδρία έως τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι εμφανής και συνοδεύονται ανά καιρούς από εκρηκτικές ανατιμήσεις στα τρόφιμα, κοινωνική και πολιτική αναταραχή. 

Το θέμα της επισιτιστικής επάρκειας είναι καθοριστικής σημασίας για τις χώρες αυτές, που είναι εκ των μεγαλύτερων εισαγωγέων σιτηρών στον πλανήτη. Αυτό σημαίνει ότι επηρεάζονται από τις εξελίξεις στο περιβάλλον διεθνώς. Στην πέμπτη έκθεση αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην επισιτιστική επάρκεια, η οποία ορίζεται ως επαρκής διαθεσιμότητα τροφίμων, ασφαλής πρόσβαση σε αυτά και σταθερότητα πόρων και τιμών. 

Πουθενά αλλού στον κόσμο ίσως, όπως σχολιάζει το Atlantic Council, δεν έχουν ίσως τόσο μεγάλη σημασία οι εξελίξεις στο μέτωπο αυτό. Να θυμίσουμε άλλωστε ότι ήταν μία επισιτιστική κρίση ο παράγοντας που άναψε το φιτίλι της Αραβικής Άνοιξης και των όσων ακολούθησαν. 

Στην περιοχή αυτή ο αγροτικός τομέας απασχολεί περισσότερο από το 35% του πληθυσμού και συμβάλλει κατά 13% στο ΑΕΠ, όταν ο παγκόσμιος μέσος όρος είναι 3,2% σύμφωνα με στοιχεία του Atlantic Council. Επιπλέον οι εννέα μεγαλύτεροι εισαγωγείς σιτηρών στον  κόσμο ανήκουν στη Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική. Περίπου το 50% των τοπικών αναγκών σε σιτάρι και κριθάρι, το 40% των αναγκών σε ρύζι και σχεδόν το 70% σε ρύζι καλύπτονται μέσω εισαγωγών. 

Η έντονη αυτή εξάρτηση σημαίνει και μεγαλύτερη αστάθεια στις τιμές και επομένως εξάρτηση από τις κλιματικές συνθήκες διεθνώς.

Σοβαρότατο είναι το πρόβλημα και της επάρκειας νερού, καθώς σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, άνω του 60% του πληθυσμού της περιοχής ζει σε περιοχές με υψηλά ή πολύ τάση επιφανειακών υδάτων και μειωμένες ποσότητες υδάτων για άμεση χρήση, όπως η γεωργία ή η κάλυψη των δεξαμενών με πόσιμο νερό.

Σύμφωνα με την αναφορά της IPCC έως το 2050 ο πληθυσμός της περιοχής προβλέπεται να διπλασιαστεί και κατά συνέπεια και οι ανάγκες της σε νερό και σιτηρά. Έως τότε η κλιματική αλλαγή θα ευθύνεται για το 22% της μελλοντικής λειψυδρίας στην περιοχή. 

naftemporiki.gr