Γυαλί, μέταλλο, ξύλο, κομμάτια από πήλινα αντικείμενα, ακόμη και ρούχα… είναι μερικά μόνο από τα σκουπίδια που συσσωρεύονται στον πυθμένα του Ατλαντικού και του Αρκτικού Ωκεανού καθώς και της Μεσογείου Θάλασσας, όπως καταδεικνύουν τα απογοητευτικά αποτελέσματα μεγάλης μελέτης επιστημόνων από 15 ευρωπαϊκούς ερευνητικούς οργανισμούς.
Στο πλαίσιο της μελέτης – της πιο ολοκληρωμένης για το θέμα μέχρι σήμερα – οι επιστήμονες πήραν 600 δείγματα από 32 διαφορετικές τοποθεσίες, ανάμεσά τους και από την περιοχή μεταξύ Κρήτης και Ρόδου. Σε όλες ανεξαιρέτως βρήκαν σκουπίδια, ακόμη και σε βάθη έως και 4,5 χιλιομέτρων κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και σε απόσταση έως και 2.000 χιλιομέτρων από την ακτή. Στη συντριπτική τους πλειονότητα τα απορρίμματα ήταν είτε πλαστικά (41%) είτε τμήματα εξοπλισμού αλιείας (34%), π.χ. δίχτυα από τράτες.
«Βρήκαμε ότι τα πλαστικά είναι τα πιο διαδεδομένα απόβλητα στο βυθό, ενώ σκουπίδια που συνδέονται με αλιευτικές δραστηριότητες αποτελούν εξίσου κοινό θέαμα σε υποθαλάσσια όρη, στις όχθες, υψώματα και υποθαλάσσιες ράχες. Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις απορριμμάτων βρέθηκαν σε βαθιές υποθαλάσσιες τάφρους», επισημαίνει ο Κρίστοφερ Φαμ από το πανεπιστήμιο των Αζορών, εκ των ερευνητών που συμμετείχαν στη μελέτη.
Όπως σημειώνουν οι ερευνητές γράφοντας στην επιθεώρηση PLOS ONE, τα απόβλητα αυτά συνιστούν τεράστιο πρόβλημα, καθώς μεταξύ άλλων εισάγουν τοξικά χημικά, συσσωρεύονται και σκοτώνουν θαλάσσια είδη που τα καταπίνουν πιστεύοντας πως πρόκειται για φαγητό, ενώ επίσης μπορούν να «παγιδεύσουν» πουλιά, ψάρια και κοράλλια. Για την ακρίβεια, η απόρριψή τους στη θάλασσα αποτελούν όλο και μεγαλύτερη απειλή, με ορισμένες εκτιμήσεις να κάνουν λόγο ακόμη και για 6,4 εκατομμύρια τόνους σκουπιδιών το χρόνο.
«Η έρευνα αυτή έδειξε ότι ανθρώπινα σκουπίδια υπάρχουν σε όλους τους θαλάσσιους οικοτόπους, από τις παραλίες ως τα πιο απομακρυσμένα και βαθύτερα σημεία των ωκεανών», λέει η Κέρι Χόουελ από το πανεπιστήμιο του Πλίμουθ, η οποία συμμετείχε στη μελέτη. «Η ανοιχτή θάλασσα παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητη από τον άνθρωπο και αυτές ήταν οι πρώτες μας επισκέψεις σε πολλές από τις τοποθεσίες, όμως μας προκάλεσε σοκ η διαπίστωση ότι τα σκουπίδια μας είχαν φθάσει εκεί πριν από εμάς.»