Το 2023 είναι πλέον «πρακτικά βέβαιο» πως θα αποδειχθεί η θερμότερη χρονιά στα χρονικά, ξεπερνώντας το προηγούμενο ετήσιο ρεκόρ του 2016, σύμφωνα με τα δεδομένα που δημοσιοποιεί σήμερα το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Copernicus.
«Μπορούμε να πούμε με σχεδόν βεβαιότητα ότι το 2023 θα είναι η θερμότερη χρονιά που έχει καταγραφεί και αυτή τη στιγμή είναι 1,43 βαθμούς Κελσίου πάνω από τον προβιομηχανικό μέσο όρο», δήλωσε η Σαμάνθα Μπέρτζες, υποδιευθύντρια της υπηρεσίας κλιματικής αλλαγής Κοπέρνικος (C3S). «Η αίσθηση του επείγοντος για μια φιλόδοξη δράση για το κλίμα στην σύνοδο Cop28 δεν ήταν ποτέ ισχυρότερη».
Οι επιστήμονες του Copernicus ανακάλυψαν ότι ο περασμένος μήνας ήταν ο θερμότερος Οκτώβριος που έχει καταγραφεί παγκοσμίως, με θερμοκρασίες 1,7° Κελσίου πάνω από οποιονδήποτε Οκτώβριο την περίοδο 1850-1900, δηλαδή την προβιομηχανική περίοδο αναφοράς, προτού αρχίσει το ανθρωπογενές φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Με την καύση ορυκτών καυσίμων και την καταστροφή της φύσης, η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει αντλήσει αέρια που παγιδεύουν τη θερμότητα στην ατμόσφαιρα, τα οποία έχουν αυξήσει τη θερμοκρασία του πλανήτη κατά 1,2 C από τη Βιομηχανική Επανάσταση. Η παγκόσμια ανωμαλία της θερμοκρασίας για τον Οκτώβριο του 2023 ήταν η δεύτερη υψηλότερη σε όλους τους μήνες στο σύνολο δεδομένων της, ανακάλυψαν οι επιστήμονες.
Συγκεκριμένα, τον περασμένο μήνα, με τη μέση θερμοκρασία να φθάνει τους 15,38° Κελσίου στην επιφάνεια της υφηλίου, ξεπεράστηκε το προηγούμενο μηνιαίο ρεκόρ (Οκτώβριος του 2019) κατά 0,4° Κελσίου. Η ανωμαλία είναι «εκπληκτική» και η δεύτερη υψηλότερη που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα, πίσω μόνο από αυτήν του φετινού Σεπτεμβρίου.
«Το γεγονός ότι βλέπουμε αυτό το ρεκόρ ζεστού έτους σημαίνει ρεκόρ ανθρώπινου πόνου», σχολίασε η κλιματολόγος στο Imperial College του Λονδίνου Φρεντερίκα Ότο. «Μέσα σε αυτή τη χρονιά, οι ακραίοι καύσωνες και οι ξηρασίες που επιδεινώθηκαν πολύ από αυτές τις ακραίες θερμοκρασίες έχουν προκαλέσει χιλιάδες θανάτους, έχουν οδηγήσει ανθρώπους στο να χάσουν τα προς το ζην, να εκτοπιστούν κ.λπ. Αυτά είναι τα ρεκόρ που έχουν σημασία».
«Γι’ αυτό η συμφωνία του Παρισιού είναι μια συνθήκη για τα ανθρώπινα δικαιώματα και η μη τήρηση των στόχων της παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα σε τεράστια κλίμακα».
Υπενθυμίζεται ότι στη σύνοδο κορυφής στο Παρίσι πριν από οκτώ χρόνια, οι ηγέτες δεσμεύθηκαν να προσπαθήσουν να σταματήσουν τη θέρμανση του πλανήτη κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα.
Περισσότερο παρά ποτέ, το 2023 πλησιάζει το εμβληματικό όριο (+1,5° Κελσίου) της συμφωνίας του Παρισιού.
Πλέον αναμένεται η 28η διάσκεψης των μερών της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP28) στο Ντουμπάι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (30ή Νοεμβρίου-12η Δεκεμβρίου). Η COP28 αναμένεται να κάνει έναν πρώτο απολογισμό της προσπάθειας εφαρμογής της και –ει δυνατόν– να προχωρήσει στη λήψη των πρώτων διορθωτικών μέτρων.
Η ζέστη που καταγράφηκε τον περασμένο μήνα προκάλεσε τεράστια έκπληξη στους επιστήμονες που αναμένουν ότι οι ακραίες θερμοκρασίες προκλήθηκαν από ένα ισχυρό μείγμα ρύπανσης από αέρια του θερμοκηπίου, την επιστροφή του φαινομένου Ελ Νίνι και ορισμένους άλλους παράγοντες, όπως η πτώση της ρύπανσης από θείο και μια ηφαιστειακή έκρηξη στην Τόνγκα.
Σύμφωνα με το Copernicus, οι συνθήκες του Ελ Νίνιο συνέχισαν να αναπτύσσονται, αλλά ότι οι ανωμαλίες της θερμοκρασίας μέχρι στιγμής ήταν χαμηλότερες από αυτές που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια προηγούμενων ισχυρών γεγονότων το 1997 και το 2015.
«Είναι τρομακτικό να βλέπεις ότι η παγκόσμια θερμοκρασία από τον Ιούνιο του 2023 είναι πολύ υψηλότερη από εκείνη κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2015, όταν το Ελ Νίνιο ήταν πολύ ισχυρότερο», δήλωσε ο Άκσεϊ Ντιόρας, επιστήμονας μετεωρολογίας στο Πανεπιστήμιο του Reading. «Ο πλανήτης μας συνεχίζει να περνά μέσα από ατυχή ορόσημα στη μετεωρολογική του ιστορία και δεν θα είναι περίεργο να δούμε νέα ρεκόρ τους επόμενους μήνες».
Το Copernicus διαπίστωσε ότι η μέση παγκόσμια μέση θερμοκρασία μεταξύ Ιανουαρίου και Οκτωβρίου 2023 ήταν η υψηλότερη που έχει καταγραφεί. Ξεπέρασε τον μέσο όρο των 10 μηνών για το 2016, που είχε μέχρι στιγμής το ρεκόρ ως το πιο ζεστό έτος, κατά 0,1 βαθμούς Κελσίου.