Οι χώρες θα μπορούσαν να μειώσουν τη ρύπανση από τα πλαστικά κατά 80% σε λιγότερο από δύο δεκαετίες, σύμφωνα με νέα έκθεση του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον.
Η πλαστική ρύπανση είναι μια μάστιγα που επηρεάζει κάθε μέρος του κόσμου, από την Αρκτική, τους ωκεανούς και τον αέρα που αναπνέουμε.
Αλλάζει ακόμη και τα οικοσυστήματα. Επιστήμονες βρήκαν πρόσφατα πέτρες φτιαγμένες από πλαστικό σε ένα απομακρυσμένο νησί της Βραζιλίας, και τώρα υπάρχει τόσο πολύ πλαστικό που στροβιλίζεται σε μέρη του Ειρηνικού Ωκεανού που κοινότητες παράκτιων πλασμάτων ευδοκιμούν σε αυτό, χιλιάδες μίλια μακριά από την πατρίδα τους.
Τις τελευταίες δεκαετίες τα επίπεδα παραγωγής πλαστικών έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, ιδίως πλαστικών μιας χρήσης, και τα συστήματα διαχείρισης αποβλήτων δεν έχουν συμβαδίσει με αυτά. Ο κόσμος παρήγαγε 139 εκατομμύρια μετρικούς τόνους πλαστικών αποβλήτων μιας χρήσης το 2021.
Η παγκόσμια παραγωγή πλαστικού πρόκειται να τριπλασιαστεί μέχρι το 2060, αν δεν ληφθούν μέτρα.
Πώς θα γίνει αυτό
Η έκθεση του UNEP έχει ως στόχο να προσφέρει έναν οδικό χάρτη στις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις για τη δραστική μείωση των επιπέδων της πλαστικής ρύπανσης. Επικεντρώνεται σε τρεις κύριες στρατηγικές: επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και εναλλακτικά υλικά.
Η επαναχρησιμοποίηση των πλαστικών θα έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο, σύμφωνα με την έκθεση, η οποία συνιστά την προώθηση επιλογών όπως τα επαναγεμιζόμενα μπουκάλια, τα προγράμματα εγγύησης για την παροχή κινήτρων στους ανθρώπους να επιστρέφουν τα πλαστικά προϊόντα και τα προγράμματα επιστροφής συσκευασιών. Αυτή θα ήταν η πιο «ισχυρή στροφή της αγοράς», μειώνοντας τη ρύπανση από τα πλαστικά κατά 30% έως το 2040, αναφέρει η έκθεση.
Η κλιμάκωση των επιπέδων ανακύκλωσης θα μπορούσε να μειώσει την πλαστική ρύπανση κατά επιπλέον 20%, σύμφωνα με την έκθεση. Μόνο το 9% περίπου των πλαστικών ανακυκλώνεται παγκοσμίως κάθε χρόνο, ενώ το υπόλοιπο καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής ή αποτεφρώνεται.
Η έκθεση συνιστά επίσης τη διακοπή των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων που συμβάλλουν στο να γίνουν φθηνότερα τα νέα πλαστικά προϊόντα, γεγονός που αποθαρρύνει την ανακύκλωση και τη χρήση εναλλακτικών υλικών. Τα ορυκτά καύσιμα αποτελούν την πρώτη ύλη για όλα σχεδόν τα πλαστικά.
Η χρήση κατάλληλων εναλλακτικών υλικών για προϊόντα μίας χρήσης, όπως περιτυλίγματα και φακελάκια – συμπεριλαμβανομένης της μετάβασης σε υλικά που μπορούν να κομποστοποιηθούν και διασπώνται ευκολότερα – θα μπορούσε να μειώσει τη ρύπανση από πλαστικό κατά 17%, σύμφωνα με την έκθεση.
