Σημαντικές αρχιτεκτονικές μελέτες που έχουν στόχο να δημιουργήσουν συνθήκες αστικής αναζωογόνησης με περιβαλλοντικά, πολιτιστικά και αναπτυξιακά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες, ενέκρινε το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, που συνεδρίασε υπό την προεδρία του γ.γ. Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιου Μπακογιάννη.
Προηγήθηκε η πρόσκληση που απηύθυνε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στους δήμους και τις περιφέρειες της χώρας για υποβολή προτάσεων χρηματοδότησης στο πρόγραμμα «Παρεμβάσεις με στόχο τη βελτίωση του Δημόσιου Χώρου», ύψους 204 εκατ. ευρώ με κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτήσει παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο, όπως αναπλάσεις ιστορικών κέντρων και υποβαθμισμένων περιοχών, επαναχρησιμοποίηση του κτιριακού αποθέματος των πόλεων, δημιουργία δικτύων ήπιας μετακίνησης, ανάπλαση περιοχών με διαδρομές νερού και χώρους πρασίνου, καθώς και εγκατάσταση καινοτόμων συστημάτων για εξοικονόμηση ενέργειας.
Ειδικότερα, μεταξύ των θεμάτων που εξετάστηκαν και έλαβαν θετική γνωμοδότηση από το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής είναι:
Αρχιτεκτονική μελέτη για ανάπλαση της οδού Ερμού
Αφορά στην πρόταση ανάπλασης του μεσαίου τμήματος της οδού Ερμού, από το ναό της Καπνικαρέας έως το σταθμό του Θησείου και την πλατεία Αγ. Ασωμάτων και αποτελεί συνέχεια της βραβευμένης με το Α’ βραβείο πρότασης του σύνθετου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού Ιδεών με τίτλο «Ανάπλαση του Κέντρου της Αθήνας» του 2019 -όπως διοργανώθηκε από την ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΑΘΗΝΑΣ Α.Ε και το υπουργείο Υποδομών. Η συνολική πρόταση προβλέπει τη λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση του εσωτερικού Τ του ιστορικού τριγώνου του δήμου Αθηναίων, δηλαδή των αξόνων Ερμού-Αθηνάς -μέσα από τον ανασχεδιασμό και των δύο.
Υπό αυτό το πρίσμα, το προτεινόμενο έργο για την οδό Ερμού, στο ευρύτερο πλαίσιο επέκτασης των πεζοδρομίων και περιορισμού της ζώνης κίνησης οχημάτων στο κέντρο της Αθήνας, επιχειρεί τη διεύρυνση του χώρου κίνησης των πεζών, την εξασφάλιση και διευθέτηση των χώρων φορτοεκφόρτωσης των καταστημάτων, καθώς και τη λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση του πολύ σημαντικού αυτού άξονα της πόλης των Αθηνών. Ειδικότερα, η δαπεδόστρωση επεκτείνεται προς την Καπνικαρέα και τον υφιστάμενο πεζόδρομο, ενώ προεκτείνεται σε μικρό βάθος στις εγκάρσιες οδούς. Στην πλατεία Αγ. Ασωμάτων η νέα διαμόρφωση περιλαμβάνει και την περιοχή γύρω από τον περίβολο του ομώνυμου ναού.
Αρχιτεκτονική μελέτη για αποκατάσταση-αναβάθμιση υποδομών του θεάτρου Πέτρας
Αφορά στην αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών και εγκαταστάσεων του Θεάτρου Πέτρας, την περαιτέρω αντισεισμική του θωράκιση, τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου και τη δημιουργία μικρών κτιριακών κατασκευών που θα φιλοξενούν δραστηριότητες συμπληρωματικές του θεάτρου. Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης επέμβασης αντιμετωπίζεται η ανάγκη διαμόρφωσης της εισόδου στο χώρο και η οργάνωση της πορείας προς τα δύο υπαίθρια θέατρα, η αντικατάσταση ή ανακαίνιση υφιστάμενων χώρων (φουαγιέ, αναψυκτήριο, χώροι υγιεινής, χώροι των καμαρινιών των ηθοποιών – τα οποία βρίσκονται κάτω από την κεντρική διαμορφωμένη με σκυρόδεμα κερκίδα – και άλλοι βοηθητικοί αποθηκευτικοί και ηλεκτρομηχανολογικοί χώροι). Τέλος, προτείνεται η αναδιαμόρφωση της περίφραξης που περιβάλλει το σύνολο του χώρου, ενώ παράλληλα θα εξασφαλιστεί η προσβασιμότητα για εμποδιζόμενα άτομα. Τα υλικά τα οποία χρησιμοποιούνται για τις επιστρώσεις των επιφανειών είναι υψηλής βιοκλιματικής επίδοσης.
Αρχιτεκτονική μελέτη για βιοκλιματική-αστική ανάπλαση του εμπορικού κέντρου Χαλανδρίου
Αφορά σε μια εμβληματική ανάπλαση με στόχο την αναζωογόνηση του κέντρου της πόλης του Χαλανδρίου. Στο έργο περιλαμβάνονται οι παρακάτω παρεμβάσεις :
Η διαμόρφωση λωρίδας κίνησης ποδηλάτων και πεζών στην οδό Αγ. Παρασκευής (από Αισχύλου έως πλατεία Χαλανδρίου).
Η ανακατασκευή πεζοδρομίων στις οδούς Αβέρωφ (από Παλαιολόγου έως 25ης Μαρτίου), Λ.Α. Παπανδρέου (από Παλαιολόγου έως Αγ. Γεωργίου), Αγ. Γεωργίου (από Λ.Α Παπανδρέου έως Διονύσου) και Κολοκοτρώνη.
Η ανάπλαση των υφιστάμενων, υλοποιημένων πεζοδρόμων στις οδούς Κατσουλιέρη (από Γκίνη έως Λ.Α.Παπανδρέου), Χαϊμαντά (από Λ.Α. Παπανδρέου έως Φ. Λίτσα), Ιφικράτους (από Λ.Α.Παπανδρέου έως Ηρακλείου), Ηρακλείου (από Σωκράτους έως Αγ Παρασκευής), Θουκυδίδου (από Καραολή και Δημητρίου έως Αγ .Παρασκευής) και Πλάτωνος (από Αγ. Παρασκευής έως Αγ. Γεωργίου).
Η κατασκευή των εγκεκριμένων και μη υλοποιημένων πεζόδρομων στις οδούς Σωκράτους (από Λ.Α. Παπανδρέου έως Αριστοφάνους), Ομήρου (από Λ.Α.Παπανδρέου έως Σοφ. Βενιζέλου), Ξενοφώντος (από Αριστοτέλους έως Αριστοφάνους), Καλογρέζας (από Λ.Α. Παπανδρέου έως 25ης Μαρτίου).
Η διαπλάτυνση των πεζοδρομίων στις οδούς Σοφοκλή Βενιζέλου (από Αγ. Παρασκευής έως Ομήρου), Αριστοφάνους (από Σόλωνος έως φροδίτης), Αριστείδου (από Αγ. Παρασκευής έως Σωκράτους), Αριστοτέλους(από Αγ. Γεωργίου έως Καλλισπέρη), Παπάγου(από Ηρώδου Αττικού έως Λίτσα), Καραολή κ’ Δημητρίου (από Λ.Α. Παπανδρέου έως Λίτσα), Ολυμπιονικών (από Σοφοκλή Βενιζέλου έως Αριστοφάνους).
Σε επίπεδο γειτονιάς, οι δρόμοι θα «ηπιοποιηθούν» ώστε να αποτελούν τόπο παραμονής, βόλτας και παιχνιδιού, και να αναπτυχθούν ανθρώπινες και πολιτισμένες συνθήκες ζωής. Επίσης, η μελέτη προβλέπει την ενίσχυση της προσβασιμότητας και τη διαπλάτυνση των πεζοδρομίων σε συνδυασμό με την αύξηση της φύτευσης και τον περιορισμό της θερμικής νησίδας καθώς και την προώθηση εναλλακτικών τρόπων μετακίνησης όπως το περπάτημα και το ποδήλατο.
Αρχιτεκτονική μελέτη για πολιτιστικές διαδρομές σύνδεσης αρχαιολογικών χώρων στην Άρτα
Αφορά στη δημιουργία δικτύου ποδηλατοδρόμων μήκους 5,34 χλμ στο αστικό κομμάτι της πόλης για τη σύνδεση των ιστορικών της μνημείων, με διάφορες συγκοινωνιακές κυρίως παρεμβάσεις. Προβλέπεται η δημιουργία κυκλικού κόμβου στη συμβολή των οδών Ταγματάρχη Παπακώστα και της παραποτάμιας οδού Ηρώων Πολυτεχνείου (έμπροσθεν του Μουσείου), η πεζοδρόμηση του τμήματος με παράλληλη πορεία ποδηλατοδρόμου μπροστά από το τρίγωνο. Συγκεκριμένα : οι προτεινόμενες υποδομές για την πρόσβαση στους αρχαιολογικούς χώρους με ποδήλατο, αλλά και πεζή, προβλέπεται να εξυπηρετούν την μετεπιβίβαση από τα οχήματα που σταθμεύουν στους τρείς κύριους χώρους δημόσιας στάθμευσης περιμετρικά της πόλης κατά μήκος της Ε.Ο. Αντιρρίου-Ιωαννίνων.
Ανάδειξη μέρους του διατειχίσματος της Νέας Ποτίδαιας και διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου
Το διατείχισμα της Κασσανδρείας βρίσκεται στο βόρειο όριο του οικισμού της Νέας Ποτίδαιας Χαλκιδικής και εκτείνεται σε μήκος, περίπου 1200μ., από τον Τορωναίο κόλπο ανατολικά, μέχρι τον Θερμαϊκό στα δυτικά. Στο χώρο αυτό οι μελετητές τοποθετούν την ύπαρξη της αρχαίας Ποτίδαιας, της μετέπειτα ελληνιστικής Κασσανδρείας και τέλος το βυζαντινό “πολίχνιον ή κάστρον της Κασσανδρείας”.
Σκοπός της μελέτης είναι η αστική ανάπλαση της περιοχής, στην οποία εναλλάσσονται καθιστικά και χώροι διαμορφωμένου πρασίνου, όπου το μνημείο αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο, με τη διαμόρφωση πάρκου και μονοπατιών, συνθέτοντας ένα πλέγμα διαδρομών. Οι κατασκευές που προτείνονται, σε αντίθεση με τις υφιστάμενες, είναι ελαφριές και χρησιμοποιούνται υλικά με καλή θερμική συμπεριφορά υψηλής ανακλαστικότητας που περιορίζουν την ανάπτυξη υψηλών θερμοκρασιών κατά την περίοδο του καλοκαιριού και είναι αισθητικά συμβατά προς τα υλικά του διατειχίσματος και των λοιπών αρχαιολογικών ευρημάτων.
Αρχιτεκτονική μελέτη για ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου του δημαρχείου Έδεσσας
Αφορά στον επανασχεδιασμό του περιβάλλοντα χώρου του δημαρχείου Έδεσσας Σκοπός της πρότασης είναι η εφαρμογή των αρχών του βιοκλιματικού σχεδιασμού, η εύκολη προσβασιμότητα του χώρου και του κτιρίου -η οποία σήμερα δεν πληροί τις υφιστάμενες προδιαγραφές- η επέκταση του χώρου στάθμευσης με φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο, η μείωση της απορροής των ομβρίων προς το δίκτυο και η επαναξιοποίηση τους στο χώρο, η δημιουργία υποδομών που βελτιώνουν την εικόνα και τη λειτουργία του χώρου, όπως κοινόχρηστες τουαλέτες, χώρος στάθμευσης για ποδήλατα και δίκυκλα, εγκατάσταση φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, χωροθέτηση υπόγειων κάδων απορριμμάτων και ανασχεδιασμός τον υφιστάμενων πεζοδρομίων που συνορεύουν με το δημαρχείο.
Αρχιτεκτονική μελέτη διαμόρφωσης χώρου οχυρωματικού περιβόλου Βυζαντινού Κάστρου Κομοτηνής
Αφορά στην ανάπλαση του κεντρικού υπαίθριου χώρου εντός του Κάστρου Κομοτηνής δυτικά της οδού Θεμιστοκλή Σοφούλη. Προτείνεται ολοκληρωμένος σχεδιασμός ήπιας ανάπλασης του εσωτερικού χώρου του αρχαιότερου μνημείου της πόλης. Δημιουργούνται περίπατοι με υπαίθρια καθιστικά, χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων και θεματικό παιδικό πάρκο. Η κεντρική ιδέα του σχεδιασμού είναι η δημιουργία ενός αδόμητου, υπαίθριου αστικού τοπίου με ζώνες πρασίνου και δεντροφυτεύσεις με πεζόδρομο, υπαίθριο χώρο πολιτιστικών δρώμενων και εκθέσεων, θεματικό παιδικό πάρκο-χώρο πρασίνου, πλατεία για περίπατο, στάση και αναψυχή περιμετρικά του πάρκου. Η αρχιτεκτονική πρόταση επιλύει ζητήματα ενοποίησης σταθμών – υψομέτρων κτισμάτων και κεντρικής οδικής αρτηρίας εντός Κάστρου, διαχειρίζεται τη συμβατότητα των δομών και υλικών με το αρχαιολογικό περιβάλλον και ενσωματώνει σε ενιαία σχεδιαστική βάση τις αναπλάσεις των υπόλοιπων έργων. Προτείνεται αρχικά η μετατροπή της οδού Φρουρίου σε κυβοστρωμένο δρόμο ήπιας κυκλοφορίας πλάτους 4 μέτρων με μελλοντικό στόχο την πεζοδρόμησή του.
Αισθητική, περιβαλλοντική και βιοκλιματική αναβάθμιση της πλατείας Δικαστηρίων Καρδίτσας
Αφορά στην Πλατεία Δικαστηρίων που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης της Καρδίτσας και μετρά πολλά χρόνια παλαιότητας όπως και καταστροφές μετά το πέρασμα του τυφώνα Ιανού το Σεπτέμβριο του 2020. Η νέα μελέτη βιοκλιματικής προσέγγισης στοχεύει σε νέες χαράξεις για την ανάδειξη του Δικαστικού Μεγάρου και εύκολη πρόσβαση σε αυτό, για άνετες διαδρομές για πεζούς, αύξηση της επιφάνειας φύτευσης, ένταξη του υδάτινου στοιχείου ως μέσο δροσισμού, διαμόρφωση κατάλληλων κλίσεων του εδάφους για τη σωστή όδευση των όμβριων υδάτων, δημιουργία ελεύθερης διόδου των οχημάτων έκτακτης ανάγκης, κατασκευή στεγάστρων σκίασης με κοινή μορφολογία προς εκμετάλλευση των καταστημάτων εστίασης και αναψυχής για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων, επαρκή καθιστικά για τους χρήστες της πλατείας, μελέτη φωτισμού για την ανάδειξη των νέων αρχιτεκτονικών παρεμβάσεων και των σημαντικών κτιρίων της πλατείας, του Δικαστικού Μεγάρου και της Επισκοπής, οργανωμένα σημεία στάθμευσης των ποδηλάτων στις εισόδους της πλατείας, επιλογή κατάλληλων υλικών για δάπεδα, επενδύσεις και καθίσματα , για την εύκολη πρόσβαση ΑΜΕΑ και όδευση τυφλών, αλλά και την αντικατάσταση του υπάρχοντος συστήματος ύδρευσης και αποχέτευσης της πλατείας.
Αρχιτεκτονική μελέτη για το «Διαβαλκανικό» Θεσσαλονίκης
Αφορά στην ανέγερση δύο νέων εγκαταστάσεων, ένα νέο τετραώροφο κτίριο με ένα υπόγειο με χρήση εξωτερικών ιατρείων και μονάδας Τεχνητού Νεφρού και ένα ισόγειο κτίριο με χρήση φαρμακείου, βόρια της υφιστάμενης κλινικής. Προβλέπεται η δημιουργία 38 εξεταστηρίων εξωτερικών ιατρείων, μια μονάδα Τεχνητού Νεφρού δυναμικότητας 27 κλινών, 48 αυτόνομα ιατρεία/γραφεία ιατρών και υπόγειοι βοηθητικοί χώροι. Η λειτουργία της υπάρχουσας κλινικής δεν θα διακοπεί λόγω της κατασκευής και της λειτουργίας των νέων εγκαταστάσεων. Τα 3 κτίρια πρόκειται να λειτουργούν ως ενιαίο σύνολο για την παροχή ολοκληρωμένων ιατρικών υπηρεσιών Α’ βάθμιας και Β’ βάθμιας υγείας, για τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης και κατ’ επέκταση της Βορείου Ελλάδας και των Βαλκανίων. Στον περιβάλλοντα χώρο προβλέπεται να δημιουργηθούν υπαίθριοι χώροι στάθμευσης για τους χρήστες (εργαζόμενους, ασθενείς και επισκέπτες) συνολικά 738 θέσεων και αδόμητες εκτάσεις με χαμηλή φύτευση.
Αρχιτεκτονική μελέτη για ανάπλαση-αναβάθμιση παραλιακής ζώνης λιμένα Ουρανούπολης Χαλκιδικής
Η μελέτη περιλαμβάνει σύγχρονες, ελαφριές, απολύτως αναστρέψιμες κατασκευές, οι οποίες δεν θα προκαλέσουν άμεση ή έμμεση βλάβη στον παρακείμενο εμβληματικό μνημείο του συγκροτήματος του Πύργου Προσφορίου. Το έργο θα αναβαθμίσει αισθητά τον περιβάλλοντα χώρο του μνημείου, ο οποίος είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένος λόγω της έντονης τουριστικής ανάπτυξης του οικισμού. Το έργο θα αρχίσει να υλοποιείται κατόπιν κατεδάφισης των 11 υφιστάμενων στεγάστρων. Προβλέπεται η κατασκευή 19 νέων μεταλλικών στεγάστρων με ξύλινο δάπεδο με βιοκλιματικά χαρακτηριστικά και στοιχεία διαφάνειας. Στις εν λόγω κατασκευές προτείνονται κινητά διαχωριστικά κατακόρυφα ρολά και επικάλυψη από μεταλλικές περσίδες (οι οποίες θα φέρουν τον φωτισμό, ηχοσύστημα και σύστημα αλλαγής της κλίσης τους).
Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αρμόδιος για θέματα Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος, Νίκος Ταγαράς, δήλωσε σχετικά πως «το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής ενέκρινε ώριμες μελέτες ολοκληρωμένων προτάσεων ανάπλασης με βιοκλιματικό προσανατολισμό που θα προσδώσουν τοπική και υπερτοπική αξία στα έργα που πρόκειται να υλοποιηθούν.
Είναι εξαιρετικά θετικό ότι η Αυτοδιοίκηση ανταποκρίνεται άμεσα στην πρόσκληση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για το εμβληματικό Πρόγραμμα “Παρεμβάσεις με στόχο τη βελτίωση του Δημόσιου Χώρου” που έχουμε εντάξει στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και βούλησή μας είναι να μην μείνει αναξιοποίητος κανένας χρηματοδοτικός πόρος. Προς όφελος και των πόλεών μας, αλλά και συνολικά της βιώσιμης ανάπτυξης που μπορεί και πρέπει να παράσχει νέες θέσεις εργασίας και ταυτόχρονα να αναβαθμίσει το αστικό περιβάλλον και συνεπακόλουθα το βιοτικό επίπεδο των πολιτών».
