Από την έντυπη έκδοση
Της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου
[email protected]
Τρεις απτές πρωτοβουλίες με ισχυρό συμβολισμό όσον αφορά την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να προωθήσει με ταχύτητα την πράσινη ενεργειακή μετάβαση, εξήγγειλε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης χθες στο υπουργικό συμβούλιο, στο πλαίσιο της παρουσίασης του Εθνικού Κλιματικού Νόμου, που βρέθηκε στην κορυφή της ατζέντας:
Πρώτον, απαγόρευση από το 2030 της πώλησης νέων ΙΧ με κινητήρες εσωτερικής καύσης, που σηματοδοτεί την αυξημένη φιλοδοξία για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης. Η Ελλάδα προστίθεται έτσι στις ευρωπαϊκές χώρες που έχουν αναλάβει δέσμευση για την απαγόρευση πώλησης νέων «συμβατικών» ΙΧ, με τη σχετική λίστα να περιλαμβάνει την Ισλανδία, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Σουηδία, τη Νορβηγία, την Ιρλανδία, τη Δανία, την Ολλανδία, τη Γαλλία, τη Σλοβενία και την Ισπανία. Τον πλέον φιλόδοξο στόχο έχει η Νορβηγία -που πρωτοπορεί στη διείσδυση της ηλεκτροκίνησης-, έχοντας τοποθετήσει την απαγόρευση πωλήσεων νέων ΙΧ εσωτερικής καύσης το 2025, ενώ η Ελλάδα τοποθετείται πέντε χρόνια μπροστά σε σχέση με την κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ανάληψη της σχετικής δέσμευσης το 2035, που προβλέπεται στο πακέτο Fit for 55.
Δεύτερον,πρόβλεψη ότι από το 2025 όλα τα νέα ταξί σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, αλλά και το 1/3 των ενοικιαζόμενων οχημάτων θα πρέπει να είναι είτε ηλεκτρικά είτε οχήματα μηδενικών ρύπων. Σημειώνεται ότι το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σχεδιάζει ένα ειδικό πρόγραμμα για τα ηλεκτρικά ταξί (σε σχέση με το γενικό πρόγραμμα προώθησης της ηλεκτροκίνησης «Κινούμαι Ηλεκτρικά»), με πόρους 40 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, στο πλαίσιο του οποίου εκτιμάται ότι η επιδότηση θα υπερδιπλασιαστεί και θα ανέλθει σε 22.500 ευρώ, μαζί με την απόσυρση, από 10.500 ευρώ σήμερα.
Τρίτον, απαγόρευση εγκατάστασης καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης σε νέα σπίτια από το 2023 όπου υπάρχει επαρκές διαθέσιμο δίκτυο φυσικού αερίου. Οι περιοχές θα καθοριστούν με απόφαση του ΥΠΕΝ, που θα εκδοθεί το αργότερο έως το τέλος του 2022.
«Αναγκαίοι στόχοι»
«Ξέρω ότι οι στόχοι αυτοί είναι φιλόδοξοι, είναι όμως αναγκαίοι και με το σχέδιό μας μπορούν να γίνουν και ρεαλιστικοί» υπογράμμισε ο κ. Μητσοτάκης, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα «παραμένει ευρωπαϊκή πρωταγωνίστρια στη γρήγορη απεξάρτηση από τον ρυπογόνο λιγνίτη, αφού το αργότερο έως το 2023 θα έχουν κλείσει όλες οι παλιές ρυπογόνες μονάδες της ΔΕΗ και ως το 2028 το αργότερο -ή και νωρίτερα- θα έχουμε πλήρως απεξαρτηθεί από την καύση λιγνίτη».
Εξειδικεύοντας περαιτέρω τις βασικές προβλέψεις του Εθνικού Κλιματικού Νόμου, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας σημείωσε ότι το νέο νομοθετικό πλαίσιο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, εθνικούς ποσοτικούς στόχους για τη μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου (55% το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, 80% το 2040 και 100% το 2050), που επιμερίζονται στους επτά κυριότερους παραγωγικούς τομείς που έχουν το υψηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, δηλαδή την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας, τις μεταφορές, τη βιομηχανία, τα κτήρια, τη γεωργία και την κτηνοτροφία, τα απόβλητα και τη δασοπονία.
Επιτάχυνση έργων ΑΠΕ
Όπως έχει ήδη γράψει η «Ν», ο κ. Σκρέκας παρουσίασε χθες και τους βασικούς άξονες του ενεργειακού πολυνομοσχεδίου, που θα έχει τρία βασικά κεφάλαια: την περαιτέρω απλοποίηση της αδειοδότησης έργων ΑΠΕ (με φόντο τον στόχο για αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας στο 70% έως το τέλος της δεκαετίας), το πλαίσιο αδειοδότησης σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Στο κεφάλαιο για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων, θα περιλαμβάνονται διατάξεις και για τη αναμόρφωση του ρόλου της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ).
Όσον αφορά τη β’ φάση της απλοποίησης της αδειοδότησης νέων έργων ΑΠΕ, οι βασικοί της στόχοι είναι η μείωση του χρόνου αδειοδότησης των νέων έργων σε λιγότερο από δυο έτη και η επιτάχυνση του ρυθμού υλοποίησης νέων επενδύσεων σε ΑΠΕ εκτιμώμενου ύψους 10 δισ. ευρώ και συνολικής ισχύος 12 GW. Για την επίτευξή τους, προβλέπεται η δραστική επιτάχυνση της διαδικασίας χάρη στη μείωση των σταδίων από 7 σε 5, τη μείωση των δικαιολογητικών που θα πρέπει να υποβάλλουν οι επενδυτές από 91 σε μόλις 54 και την ψηφιοποίηση του συνόλου των απαιτούμενων ενεργειών.
«Στην πρίζα» η αποθήκευση
Παρουσιάστηκε επίσης το σχέδιο του ΥΠΕΝ για την ορθολογική οργάνωση της αδειοδοτικής διαδικασίας για την εγκατάσταση και λειτουργία μεμονωμένων σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και για τον καθορισμό του πλαισίου ενίσχυσης που θα διέπει τους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ που συνδυάζονται με εγκαταστάσεις αποθήκευσης.
Το νομοσχέδιο προβλέπει, μεταξύ άλλων, την καθιέρωση τριών κατηγοριών αδειών για έργα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας:
* Έργα αμιγούς αποθήκευσης (μεμονωμένοι σταθμοί αποθήκευσης).
* Έργα ΑΠΕ συνδυασμένα με μονάδες αποθήκευσης. Γίνεται κατηγοριοποίηση σε σταθμούς ΑΠΕ που συνδυάζονται με μονάδες αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας οι οποίες δεν απορροφούν ενέργεια από το δίκτυο, καθώς και σε σταθμούς ΑΠΕ με μονάδες αποθήκευσης που μπορούν τόσο να εγχέουν όσο και να απορροφούν ενέργεια από το δίκτυο. Τα πρώτα έργα θα είναι επιλέξιμα για λήψη ενίσχυσης μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας με βάση το κοινοποιημένο καθεστώς ενίσχυσης έργων ΑΠΕ, ενώ η δεύτερη κατηγορία έργων δεν θα είναι επιλέξιμη για ενίσχυση.
* Καταναλωτές με ενσωματωμένη μονάδα αποθήκευσης. Ομοίως, τα έργα αυτά κατηγοριοποιούνται σε σχέση με τη δυνατότητα έγχυσης ή μη ενέργειας στο δίκτυο. Για την πρώτη περίπτωση έργων θα είναι αναγκαία η αδειοδότηση της μονάδας αποθήκευσης ενώ για τη δεύτερη όχι.
Επιπρόσθετα, εισάγονται μεταβατικές διατάξεις για τη συμμόρφωση με το νέο πλαίσιο των υφιστάμενων αδειών και εκκρεμών αιτήσεων για την αδειοδότηση σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και προβλέψεις για τη χωροθέτηση των σταθμών.
Υπεράκτια αιολικά πάρκα
Στο υπουργικό συμβούλιο παρουσιάστηκαν, τέλος, και οι κατευθύνσεις του ρυθμιστικού πλαισίου για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων, ισχύος τουλάχιστον 2 GW, μέσω επενδύσεων 6 δισ. ευρώ έως το τέλος της δεκαετίας. Οι σχετικές διατάξεις καταλαμβάνουν τη χωροταξική ρύθμιση και διαδικασία επιλογής θαλάσσιων οικοπέδων, την επιλογή του μοντέλου ανάπτυξης, τον ορισμό του φορέα διαχείρισης, τη διαδικασία σύνδεσης και τον καθορισμό του σχήματος ενίσχυσης. Όπως τονίζεται στην ανακοίνωση του ΥΠΕΝ, «με τη νομοθετική πρωτοβουλία διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον, καθώς το κράτος ορίζει την επιλογή των περιοχών ανάπτυξης οι οποίες παραχωρούνται σε επενδυτές με ανταγωνιστικές διαδικασίες, ενώ διατηρεί και τον έλεγχο της ισχύος που δημοπρατείται»
