Skip to main content

Ανάκαμψη των μεγάλων σαρκοβόρων θηλαστικών στην Ευρώπη

Λίγες δεκαετίες αφού πλησίασαν την εξαφάνιση εξαιτίας του εκτεταμένου κυνηγιού και της συρρίκνωσης του φυσικού τους περιβάλλον, τα μεγάλα σαρκοβόρα της Ευρώπης όπως ο γκρίζος λύκος, η καφέ αρκούδα και ο λύγκας, εμφανίζουν εντυπωσιακά σημάδια ανάπτυξης.

Τα ενθαρρυντικά ευρήματα προέκυψαν από μία διεθνή έρευνα 76 επιστημόνων που κάλυψε όλη την Ευρώπη πλην Ρωσίας και Λευκορωσίας. «Η συνολική επιφάνεια της Ευρώπης με μόνιμη παρουσία τουλάχιστον ενός μεγάλου σαρκοβόρου θηλαστικού είναι 1.529.800 τετραγωνικά χιλιόμετρα, δηλαδή περίπου το ένα τρίτο της ηπειρωτικής Ευρώπης, ενώ επίσης αυξάνονται οι περιοχές με περιστασιακή παρουσία», αναφέρουν οι ερευνητές.

Οι καφέ αρκούδες ήταν το πιο πολυάριθμο είδος που εξετάστηκε, με πληθυσμό περίπου 17.000 και μόνιμη παρουσία σε 22 χώρες. Δεύτεροι σε αριθμούς ήταν οι γκρίζοι λύκοι με πληθυσμό περισσότερο από 12.000 άτομα διασκορπισμένα σε 28 χώρες, ακολουθούμενοι από τον ευρασιατικό λύγκα με 9.000 ζώα σε 23 χώρες.

Ο μικρότερος πληθυσμός από τα τέσσερα θηλαστικά που παρατηρήθηκαν ανήκε στους αδηφάγους (Gulo gulo), σαρκοφάγα θηλαστικά της οικογενείας των Ικτιδών που δεν απαντώνται στην Ελλάδα αλλά μόνο στις σκανδιναβικές χώρες, την Εσθονία, τη Φινλανδία και τη Ρωσία, αλλά και στη Βόρειο Αμερική και την Κίνα. Οι αδηφάγοι, περισσότερο γνωστοί με την αγγλική ονομασία τους (wolverines), αριθμούν μόλις 1.250 άτομα χωρίς να υπολογίζεται ο πληθυσμός της Ρωσίας.

Τα τέσσερα είδη σαρκοβόρων ζουν και αναπαράγονται ως επί το πλείστον σε περιοχές με ανθρώπινη παρουσία, εκτός προστατευόμενων περιοχών όπως εθνικά πάρκα και δρυμοί. Το γεγονός αυτό δείχνει πως μπορούν να συνυπάρξουν με τους ανθρώπους εφόσον τηρούνται οι πολιτικές προστασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τη μελέτη.

Το μοντέλο της Ευρώπης κρίνεται ως επιτυχημένο, αν αναλογιστεί κανείς ότι αν και είναι μισή σε έκταση σε σχέση με  τη Βόρειο Αμερική, διαθέτει το διπλάσιο αριθμό λύκων σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου τα προστατευόμενα είδη κατά κύριο λόγο ζουν σε αποκλεισμένες περιοχές και εθνικά πάρκα.

Οι κυριότεροι λόγοι ανάκαμψης των μεγάλων σαρκοβόρων θηλαστικών είναι η αύξηση του πληθυσμού της λείας τους, όπως ελάφια και αγριογούρουνα, αλλά και η αστικοποίηση του ανθρώπινου πληθυσμού που μετακινήθηκε μαζικά από την επαρχία κατά τον 20ο αιώνα. Το σημαντικότερο ρόλο έπαιξε όμως η επιτυχία των νόμων προστασίας της άγριας ζωής και των βιοτόπων τους, όπως η συνθήκη της Βέρνης του 1979.

Παρά το ότι τα μεγάλα αυτά αρπακτικά βρίσκονται σε άνοδο ή σταθεροποίηση τα τελευταία χρόνια, κάποια υποείδη απειλούνται με εξαφάνιση, όπως οι γκρίζοι λύκοι της ισπανικής περιοχής Σιέρρα Μορένα, οι αρκούδες των Πυρηναίων και οι λύγκες της περιοχής Βοζ της Γαλλίας.