Ο Ντόναλντ Τραμπ έγινε πριν χρόνια διάσημος, παρουσιάζοντας στο NBC το τηλεπαιχνίδι «The Apprentice» («Ο Μαθητευόμενος»). Οι διαγωνιζόμενοι προσπαθούσαν να αποδείξουν τις επιχειρηματικές τους ικανότητες και να κερδίσουν μια θέση διευθυντή σε κάποια από τις εταιρείες του. Αλλά,κάθε εβδομάδα ο «οικοδεσπότης» Τραμπ απέκλειε έναν διαγωνιζόμενο στον «αέρα» , φωνάζοντας: «Απολύεσαι»…
Σήμερα, ο Ντόναλντ Τραμπ θα ήθελε πολύ να πραγματοποιήσει το ίδιο και να φωνάξει «απολύεσαι στον πρόεδρο της Fed, Τζερόμ Πάουελ. Αποκάλυψε άλλωστε πρόσφατα και πάλι την πρόθεσή του να απολύσει τον Πάουελ, αλλά εδώ δεν έχει να κάνει με ένα ριάλιτι σόου.
Το πρόβλημα είναι ότι ο αρχηγός του κράτους δεν μπορεί, a priori, να απολύσει τον πρόεδρο της Fed κατά βούληση. Η Federal Reserve είναι ανεξάρτητη και η αμφισβήτηση αυτής της ανεξαρτησίας θα ήταν σεισμός για τις αγορές και την αξιοπιστία της Αμερικής στους επενδυτές. Αλλά στον Ντόναλντ Τραμπ δεν αρέσει να του αντιστέκονται. «Ο πρόεδρος και η ομάδα του θα συνεχίσουν να το μελετούν», πάντως , είπε ανήμερα τη Μεγάλη Παρασκευή ο οικονομικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου, Κέβιν Χάσετ.
Ο Τζερόμ Πάουελ στέκεται απέναντι στις προσπάθειες του Τραμπ με τον πιο ευγενικό, αλλά και πεισματάρικα δυνατό, τρόπο. Οταν οι αγορές επαναστάτησαν ενάντια στο προστατευτικό σοκ των δασμών που επέβαλε στον κόσμο ο Τραμπ, πριν τους αναστείλει προσωρινά, η Fed δεν τον βοήθησε ανακοινώνοντας μειώσεις των επιτοκίων.
Σε αντίθεση με ό,τι ήλπιζε ο Αμερικανός πρόεδρος, ο Τζερόμ Πάουελ ξεκαθάρισε ότι λόγω του κινδύνου στασιμότητας που δημιουργείται από τους νέους δασμούς, δεν είναι ακόμη σαφές εάν θα χρειαστεί δράση στο μέτωπο των τιμών ή στο μέτωπο της απασχόλησης. Συνεπώς δεν θα υπάρξει επείγουσα επέμβαση.
«Συνωμοσία» κατά του Τραμπ
Για τον Λευκό Οίκο, αυτό ισοδυναμεί με συνωμοσία. Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν εκτίμησε καθόλου τα σχόλια του Τζερόμ Πάουελ. «Δεν είμαι ευχαριστημένος μαζί του», είπε στους δημοσιογράφους, «και αν θέλω να φύγει, θα φύγει γρήγορα, πιστέψτε με».
Στον λογαριασμό του στο Truth Social, ο Τραμπ συνέκρινε τη στάση αναμονής του Πάουελ με την αποφασιστικότητα της ΕΚΤ, που μείωσε για έκτη συνεχόμενη φορά τα βασικά της επιτόκια.
Αλλωστε, νομισματική πολιτική της Fed και της ΕΚΤ ,αποκλίνει τώρα ολοένα και περισσότερο. «Εκτός από τα τρία κεντρικά προβλήματα των χρηματοπιστωτικών αγορών-ένα αδύναμο δολάριο,οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων και το μέλλον των δασμών-υπάρχει ένα άλλο πρόβλημα: οι αποκλίσεις και οι εντάσεις στη νομισματική πολιτική», λένε παράγοντες της αγοράς.
«Ενώ οι ενέργειες της αμερικανικής Fed και της ευρωπαϊκής ΕΚΤ θεωρούνταν προηγουμένως συντονισμένες στα μάτια των χρηματιστηρίων, η ΕΚΤ υπό την Κριστίν Λαγκάρντ μόλις μείωσε το βασικό επιτόκιο κατά 0,25 ποσοστιαίες μονάδες στο 2,25% , η Fed υπό τον Τζερόμ Πάουελ παραμένει στο προηγούμενο επίπεδό της από 4,50% έως 4,75%».
Βίοι αντίθετοι
Η ΕΚΤ σηματοδοτεί επίσης ότι είναι πιθανές περαιτέρω περικοπές τους επόμενους μήνες. Δεδομένου ότι η Λαγκάρντ αναμένει περαιτέρω πτώση του πληθωρισμού χάρη στις χαμηλότερες τιμές της ενέργειας, το βασικό επιτόκιο θα μπορούσε να μειωθεί στο 2,00% στην επόμενη συνεδρίαση της κεντρικής τράπεζας τον Ιούνιο.Ενδεχομένως να μειωθεί το καταθετικό επιτόκιο και στο 1,75%, το φθινόπωρο.
Τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά στις ΗΠΑ. Αν και η οικονομία και εδώ εξασθενεί κάπως, η Fed αναμένει αύξηση του πληθωρισμού ακριβώς λόγω της δασμολογικής πολιτικής. Ως εκ τούτου, δεν πρόκειται να επιβάλλει χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα. Παρά τις πιέσεις του Τραμπ, ο Πάουελ είναι πιθανό να παραμείνει συνεπής στη στάση του, ίσως και λόγω των προσβολών που δέχεται.
Οι συνέπειες της αβεβαιότητας
Οι συνέπειες αυτής της αβεβαιότητας είναι σημαντικές. Οι επενδυτές σε όλα τα επίπεδα φεύγουν από τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία. Τα αμερικανικά ομόλογα βρίσκονται υπό πίεση , παρόλο που προσφέρουν σημαντικό πλεονέκτημα στις αποδόσεις – σε σύγκριση με την Ευρώπη, για παράδειγμα. Με την πρόσφατη πτώση των αποδόσεων στο 4,3%, οι τιμές των αμερικανικών ομολόγων έχουν ανακάμψει κάπως. Ωστόσο, όσο οι αποδόσεις των δεκαετών κρατικών ομολόγων παραμένουν πάνω από το κεντρικό επίπεδο του 4,15 έως 4,20%, βρίσκονται υπό πίεση.
Το δολάριο επίσης, αντί να επωφεληθεί, έχει χάσει περισσότερο από το 10% έναντι των σημαντικότερων παγκόσμιων νομισμάτων από την αρχή του έτους. Μια κατάρρευση του δολαρίου θα είχε βέβαια τεράστιες συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία. Το τεράστιο μέγεθος της αβεβαιότητας δεν είναι πουθενά πιο εμφανές άλλωστε από τη δραματική άνοδο της τιμής του χρυσού.Ο Πάουελ έχει να εξετάσει και άλλους κινδύνους. Η αντικατάσταση 500 δισεκατομμυρίων εισαγωγών κινεζικών προϊόντων ετησίως και, γενικότερα, η εμπορική πολιτική της νέας διοίκησης συνεπάγεται ανοδικούς κινδύνους για τον πληθωρισμό.
«Η εστίαση στους κινδύνους είναι περίπλοκη γιατί βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την κατάρρευση ενός συστήματος, αυτό της «παγκοσμιοποίησης», που έχει διαρκέσει για δεκαετίες. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η φαντασία του μέλλοντος είναι ακόμη πιο περίπλοκη από ό,τι σε κανονικούς καιρούς», τονίζουν παράγοντες της αγοράς.
Ο Τραμπ ενδεχομένως τελικά, να καταφέρει να απομακρύνει τον Πάουελ, αλλά τότε οι αγορές θα προεξοφλούσαν αμέσως υψηλότερες προσδοκίες για τον πληθωρισμό μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα,δημιουργώντας, τουλάχιστον, αστάθεια.
