Το φάντασμα του στασιμοπληθωρισμού πλανάται στις Ηνωμένες Πολιτείες, μετά τον σεισμό που πυροδοτούν στο παγκόσμιο εμπόριο οι νέοι δασμοί που ανακοίνωσε ο πρόεδρος Τραμπ.
«Η επίδραση της αύξησης των τιμών στην μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, σε συνδυασμό με τη στασιμότητα της ανάπτυξης, είναι στον ορίζοντα. Ο στασιμοπληθωρισμός ελλοχεύει να πλήξει τις Ηνωμένες Πολιτείες», λένε παράγοντες της αγοράς.
Ηδη, η Goldman Sachs αύξησε την πιθανότητα να εισέλθουν οι Ηνωμένες Πολιτείες τους επόμενους 12 μήνες σε ύφεση στο 35%, λόγω των επιπτώσεων των δασμών. Οι πιθανότητες έχουν μάλιστα διπλασιαστεί, σε σχέση με τα πρόσφατα σενάρια κινδύνου.
Η JP Morgan Chase προειδοποιεί μάλιστα για ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο. Ο Μπρους Κέισμαν, επικεφαλής οικονομολόγος της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας τοποθετεί τώρα την πιθανότητα ύφεσης στο 40%, από 30% προηγουμένως. Εκτιμά ότι το νέο κύμα δασμών που ανακοίνωσε ο πρόεδρος Τραμπ θα αφαιρέσει περίπου 0,5 ποσοστιαίες μονάδες από την αύξηση του ΑΕΠ.
Ο Μαρκ Ζάντι, επικεφαλής οικονομολόγος στη Moody’s Analytics, υποστηρίζει επίσης ότι η πιθανότητα ύφεσης το 2025 αυξήθηκε στο 40%, από μόλις 15% στην αρχή του έτους.
Πληθωρισμός επιπέδου «Βιετνάμ»;
Ταυτόχρονα, οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό αυξάνονται, με τους αναλυτές να εκτιμούν πώς θα ξεπεράσει κατά πολύ το 4%. «Δεν θα φθάσει βέβαια στα επίπεδα του 1970, όταν ξεπέρασε το 5,8%, κυρίως λόγω των επεκτατικών δημοσιονομικών πολιτικών που υιοθετήθηκαν για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων του πολέμου του Βιετνάμ, αλλά η κατάσταση που διαμορφώνεται είναι επίσης επικίνδυνη», εκτιμούν οι ίδιες πηγές.
«Ο αντίκτυπος στην αμερικανική οικονομία θα είναι σχεδόν σίγουρα ο στασιμοπληθωρισμός αν και είναι δύσκολο να προσδιοριστεί το μέγεθος της αύξησης του πληθωρισμού και ο αντίκτυπος στο ΑΕΠ», προσθέτουν.
Πολλά θα εξαρτηθούν βέβαια από το αν η δραματική αύξηση των δασμών θα είναι προσωρινή ή μόνιμη, την αντίδραση των χρηματοπιστωτικών αγορών και το περιθώριο ελιγμών των εταιρειών για να απορροφήσουν τις αυξήσεις των τιμών στα περιθώρια κέρδους τους.
«Κριτής» η … διαπραγμάτευση
Η δυνατότητα διαπραγμάτευσης μεταξύ των ΗΠΑ και των χωρών που απειλούνται με τους νέους δασμούς είναι ένα από τα στοιχεία που λαμβάνουν υπόψη οι διαχειριστές όταν κάνουν τις προβλέψεις τους. Αναλυτές της Securities Portocolom, επισημαίνουν ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τον τρόπο με τον οποίο η Κίνα και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα απαντήσουν στους δασμούς Τραμπ.
«Αν ξεκινήσει μια κλιμάκωση των δασμών και των αντιδασμών, ο κίνδυνος στασιμοπληθωρισμού θα είναι σαφώς στο τραπέζι, με επακόλουθη ζημιά σε όλες τις οικονομίες παγκοσμίως», τονίζουν. Εκτιμούν μάλιστα πώς «η συνολική αύξηση των δασμών στις ΗΠΑ θα μπορούσε να προσθέσει 2% στο επίπεδο των τιμών και να μειώσει το ΑΕΠ μεταξύ 1% και 2%»,
Ο Ντέιβιντ Μάτσια, διευθυντής επενδύσεων και στρατηγικών αγοράς στην Creand Asset Management δεν βλέπει πολύ φως πάντως, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση Τραμπ θεωρεί τους δασμούς ως βασικό εργαλείο για την αύξηση των εσόδων και τη μείωση του ελλείμματος.
Καταρρέει η εμπιστοσύνη
Όλα αυτά συμβαίνουν πάντως σε ένα πλαίσιο αυξανόμενου άγχους στις Ηνωμένες Πολιτείες, ειδικά μεταξύ πολιτών με χαμηλότερο εισόδημα. Έρευνα από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Νέας Υόρκης προειδοποίησε τα αμερικανικά νοικοκυριά που ήδη σκέφτονται πιθανή τη μη καταβολή δόσεων δανείου, είναι στα υψηλότερα επίπεδα από τον Απρίλιο του 2020 και την κρίσης που προκλήθηκε από την πανδημία.
Επιπλέον, η εμπιστοσύνη των καταναλωτών στις ΗΠΑ βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 12 ετών, καθώς κερδίζει έδαφος η ιδέα ότι μια απότομη επιβράδυνση θα μπορούσε να είναι αναπόφευκτη.
Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του Conference Board υποχώρησε 7,2 μονάδες στα τέλη Μαρτίου, στις 92,9 μονάδες, το χαμηλότερο επίπεδό του από τον Ιανουάριο του 2021.
Οι αναλυτές της Schroders, εκφράζουν επίσης ανησυχία ότι ο στασιμοπληθωριστικός αντίκτυπος των δασμών, βάζει την Ομοσπονδιακή Τράπεζα μεταξύ σφύρας και άκμονος.
Τι θα κάνει η Fed
Σε αυτό το σενάριο, «η Fed θα χρειαστεί πάντως περισσότερη σαφήνεια για την έκταση της επίδρασης των δασμών στον πληθωρισμό, πριν χαλαρώσει περαιτέρω τη νομισματική πολιτική, όπως πιέζει ο πρόεδρος Τραμπ.
H πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Βοστώνης, Σούζαν Κόλινς θεωρεί «αναπόφευκτο» ότι οι δασμοί θα προκαλέσουν βραχυπρόθεσμη αύξηση του πληθωρισμού.
Από τον Λευκό Οίκο επιμένουν πάντως πώς η απαισιοδοξία δεν είναι αισθητή στους δρόμους. Ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Συμβούλων, Στίβεν Μίραν επιμένει ότι «η οικονομία προχωρά με καλό ρυθμό…Βγαίνεις στο δρόμο και βλέπεις ότι οι άνθρωποι συνεχίζουν τη ζωή τους: εισπράττουν και ξοδεύουν τους μισθούς τους», σχολίασε ο Μίραν.
Από το 1950, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν βιώσει 11 φάσεις ύφεσης. Τώρα, η επιβολή του κύματος των δασμών ακούγεται ως απειλή ότι ο κατάλογος αυτός θα αυξηθεί…
