Ψέματα, επιλεκτική χρήση στοιχείων, παραπλανητικοί ισχυρισμοί, «ιστορικές ανοησίες»… Αυτά τα χαρακτηριστικά συναντώνται συχνά σε ομιλίες και δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ. Μόνο που τώρα, με την επίκλησή τους, ο Αμερικανός πρόεδρος καθόρισε μια πολιτική που επαπειλεί την εγχώρια και διεθνή οικονομία με ύφεση.
Ακολουθεί ένα σύντομο δείγμα, των «ανακριβειών» και υπερβολών που χρησιμοποίησε ο Αμερικανός πρόεδρος κατά την διάρκεια των ανακοινώσεων των δασμών από τον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου, όπως τις ανθολόγησε η Washington Post – και με τη σειρά που τις έκανε.
«Είμαστε σίγουροι ότι μας ξέφυγαν κάποιοι – ενώ ορισμένοι από αυτούς τους ισχυρισμούς απαιτούν ακόμη περισσότερη διερεύνηση» τονίζει η εφημερίδα.
- -«Για χρόνια, οι σκληρά εργαζόμενοι Αμερικανοί πολίτες αναγκάστηκαν να είναι στο περιθώριο καθώς άλλα έθνη γίνονταν πλούσια και ισχυρά, σε μεγάλο βαθμό εις βάρος μας. Αλλά τώρα είναι η σειρά μας να ευημερήσουμε για να μειώσουμε τους φόρους μας και να αποπληρώσουμε το εθνικό μας χρέος».
Υπερβολή. Σύμφωνα με την αφήγηση του Τραμπ, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι μια φτωχή χώρα, που καταδυναστεύεται από εξωτερικές δυνάμεις. Οι ΗΠΑ όχι μόνο έχουν το μεγαλύτερο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν στον κόσμο, αλλά το κατά κεφαλήν ΑΕΠ τους είναι πολύ υψηλότερο από κάθε άλλη μεγάλη χώρα. Για παράδειγμα, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στις ΗΠΑ είναι σχεδόν 90.000 δολάρια, σε σύγκριση με 14.000 δολάρια για την Κίνα, 58.000 δολάρια για τη Γερμανία και 36.000 δολάρια για την Ιαπωνία.
Οι δασμοί είναι στην πραγματικότητα μια αύξηση της φορολογίας, η οποία πλήττει σε μεγάλο βαθμό τους εργαζόμενους με χαμηλότερο εισόδημα. Οι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι οι δασμοί – ουσιαστικά φόρος στην εγχώρια κατανάλωση – καταβάλλονται από τους εισαγωγείς, δηλαδή, όπως για παράδειγμα, οι αμερικανικές εταιρείες, οι οποίοι με τη σειρά τους μετακυλύουν το μεγαλύτερο μέρος ή το σύνολο του κόστους στους καταναλωτές ή τους παραγωγούς που χρησιμοποιούν εισαγόμενα υλικά.
Ως αποτέλεσμα, οι υπερπόντιοι παραγωγοί θα πληρώσουν μόνο μέρος του τέλους εφόσον θα πουληθούν λιγότερα αγαθά στις ΗΠΑ. Οι εγχώριοι παραγωγοί στην ουσία παίρνουν επιδοτούνται εν μέρει επειδή έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν τις τιμές τους στο επίπεδο που επιβαρύνονται από τους εισαγωγείς.
Οι δασμοί όχι μόνο είναι απίθανο να μειώσουν το δημοσιονομικό έλλειμμα -ιδιαίτερα αν η οικονομία βυθιστεί- αλλά είναι φαντασίωση να υποθέσουμε ότι το εθνικό χρέος μπορεί να πληρωθεί με δασμούς.
- -«Οι Ηνωμένες Πολιτείες χρεώνουν σε άλλες χώρες μόνο 2,4 % δασμούς στις μοτοσικλέτες. Εν τω μεταξύ, η Ταϊλάνδη και άλλες χώρες χρεώνουν πολύ υψηλότερους , για παράδειγμα , η Ινδία χρεώνει 70 %, και το Βιετνάμ χρεώνει 75. Αναλογιστείτε αυτό το 2,5 % στα αυτοκίνητα ξένης κατασκευής. Η Ευρωπαϊκή Ένωση μας χρεώνει δασμούς άνω του 10 %».
Ορισμένοι από τα νούμερα που επικαλείται ο Τραμπ είναι αμφισβητήσιμα. Η Ινδία επιβάλλει δασμό 50 % στις μοτοσικλέτες, όχι 70 %, και πρόσφατα ανακοίνωσε μείωση στο 40 %.
Σε κάθε περίπτωση, η Harley-Davidson έχει ήδη παρακάμψει αυτόν τον δασμό συναρμολογώντας στην Ινδία τις περισσότερες μοτοσικλέτες που πωλούνται στη χώρα.
Ενώ ο Τραμπ υπογραμμίζει τον χαμηλό δασμό των ΗΠΑ στα ξένα αυτοκίνητα, αγνοεί το γεγονός ότι για περισσότερα από 50 χρόνια οι ΗΠΑ επιβάλλουν δασμό 25 % στα φορτηγά pickup. Ποσοστό πολύ υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό δασμό στα αυτοκίνητα.
Επιπλέον, αγνοεί ότι το εμπόριο μπορεί να είναι αμοιβαία επωφελές. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά για τις ΗΠΑ και αν οι Ευρωπαίοι προβούν σε αντίποινα, αυτό θα είναι μεγάλη απώλεια για τους Αμερικανούς κατασκευαστές. Το διεθνές εμπόριο λειτουργεί με τέτοιο τρόπο ώστε ορισμένες χώρες να κυριαρχούν σε ορισμένες αγορές και να μην είναι τόσο ανταγωνιστικές σε άλλες. Οι Γάλλοι έχουν εμπορικούς περιορισμούς στο αμερικανικό κρασί, όπως ακριβώς οι ΗΠΑ έχουν εμπορικούς περιορισμούς στα γαλλικά ρούχα.
- -«Η Toyota πουλάει 1 εκατομμύριο αυτοκίνητα ξένης κατασκευής στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ η General Motors δεν πουλάει σχεδόν καθόλου. Η Ford πουλάει πολύ λίγα. Καμία από τις εταιρείες μας δεν επιτρέπεται να πηγαίνει σε άλλες χώρες».
Αυτό είναι παραπλανητικό. Οι δυνάμεις της αγοράς, αποτελούν κρίσιμο παράγοντα.Τα αμερικανικά αυτοκίνητα δεν τα πήγαν καλά στην Ιαπωνία επειδή οι Ιάπωνες προτιμούν μικρότερα, πιο αποδοτικά μοντέλα. Αλλά στους Κινέζους αρέσουν τα αμερικανικά αυτοκίνητα, τα οποία, σε αντίθεση με τον ισχυρισμό του Τραμπ, επιτρέπεται να πωλούνται εκεί. Μέχρι το 2023, η General Motors πούλησε περισσότερα αυτοκίνητα στην Κίνα από ό,τι στις ΗΠΑ, αλλά οι πωλήσεις έχουν μειωθεί επειδή η Κίνα έχει αναπτύξει μια προτίμηση στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα – όπου η GM έχει μείνει πίσω.
- -«Ο Καναδάς, επιβάλλει δασμούς 250-300% σε πολλά από τα γαλακτοκομικά μας προϊόντα».
Ο Τραμπ έχει ξεχάσει ότι έχει ρυθμίσει το θέμα. Ο υψηλός δασμός για τα αμερικανικά γαλακτοκομικά εξαλείφθηκε σε μεγάλο βαθμό κατά την επαναδιαπραγμάτευση της Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου της Βόρειας Αμερικής από τον Τραμπ κατά την πρώτη του θητεία.
Αλλά μόνο αν οι ΗΠΑ πετύχουν ένα ορισμένο όριο πωλήσεων μέσα σε ένα έτος – κάτι που δεν έχει συμβεί ακόμη.
- -«Επιδοτούμε πολλές χώρες και τις κρατάμε σε λειτουργία. Στην περίπτωση του Μεξικού, είναι 300 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Στην περίπτωση του Καναδά, είναι κοντά στα 200 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως».
Αυτοί οι αριθμοί είναι ψευδείς. Η «επιχορήγηση» προς τον Καναδά υποτίθεται ότι περιλαμβάνει στρατιωτικά οφέλη που παρέχουν οι ΗΠΑ στον σύμμαχο του ΝΑΤΟ, αλλά το ελέγξαμε και οι αριθμοί δεν ταίριαζαν. Το 2024, το έλλειμμα στο εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών με τον Καναδά ήταν περίπου 45 δισεκατομμύρια δολάρια. Το εμπορικό έλλειμμα με το Μεξικό, την ίδια χρονιά ήταν περίπου 172 δισεκατομμύρια δολάρια.
- -«Το 1913, για λόγους άγνωστους στην ανθρωπότητα, καθιέρωσαν τον φόρο εισοδήματος, έτσι ώστε οι πολίτες και όχι οι ξένες χώρες να αρχίσουν να πληρώνουν τα χρήματα που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία της κυβέρνησής μας. Το 1929, όλα τελείωσαν με τη ΜεγάληΎφεση. Αυτό θα είχε συμβεί ποτέ αν είχαν παραμείνει στην πολιτική των δασμών. Θα είχαμε μια εντελώς διαφορετική εξέλιξη».
Πρόκειται για ιστορική ανοησία. Ο φόρος εισοδήματος προοριζόταν να μεταφέρει το βάρος στους πλουσιότερους Αμερικανούς, καθώς το κόστος των δασμών πέφτει κυρίως στα άτομα με χαμηλότερο εισόδημα.Τα φορολογικά έσοδα θεωρήθηκαν επίσης μια πιο σταθερή πηγή κεφαλαίων. Μεγάλος υποστηρικτής του φόρου εισοδήματος ήταν ο Ρεπουμπλικανός Θίοντορ Ρούσβελτ. Όσον αφορά τη Μεγάλη Ύφεση, πολλοί ιστορικοί την αποδίδουν στο νόμο Smoot-Hawley Tariff Act, που υπογράφηκε το 1930. (σσ: Ο νόμος αύξησε τους ήδη υψηλούς δασμολογικούς συντελεστές των Ηνωμένων Πολιτειών, συνέβαλε στην απώλεια εμπιστοσύνης στη Wall Street και προκάλεσε αντίποινα από ξένες κυβερνήσεις με πολλές υπερπόντιες τράπεζες να καταρρεύσουν)
- -«Αλλά από την αρχή της NAFTA (σσ: Η Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου Βόρειας Αμερικής), η χώρα μας έχασε 90.000 εργοστάσια. Σκεφτείτε τι είναι αυτό – 90.000».
Ο ισχυρισμός για 90.000 εργοστάσια είναι αμφισβητήσιμος. Ο αριθμός προέρχεται από το Business Dynamics Statistics της Στατιστικής υπηρεσίας.
Περίπου το ένα τρίτο των μεταποιητικών επιχειρήσεων απασχολούν τέσσερα ή λιγότερα άτομα, οπότε δύσκολα μπορούν να θεωρηθούν εργοστάσια. Οι μεταποιητικές εγκαταστάσεις με περισσότερα από 500 άτομα μειώθηκαν από 4.535 το 2000 σε 3.316 το 2022 .Αυτή η μείωση αντιστοιχεί σε περίπου 1.219 μονάδες.
Αν αναλυθούν τα νούμερα, ο αριθμός των «εργοστασίων» είναι δραματικά μικρότερος από τα 90.000 που ισχυρίστηκε ο Ντόναλντ Τραμπ.
- -« 5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στη μεταποίηση χάθηκαν, ενώ το εμπορικό έλλειμμα ανήλθε σε 19 τρισεκατομμύρια δολάρια. Αυτή [η Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου της Βόρειας Αμερικής] ήταν η χειρότερη εμπορική συμφωνία που έγινε ποτέ. Αυτό οφείλεται κυρίως στην Κίνα.
Ο Τραμπ ρίχνει το φταίξιμο στη NAFTA, αλλά ένας βασικός παράγοντας για την πτώση της μεταποίησης ήταν η είσοδος της Κίνας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου Η υπερκομματική Υπηρεσία Ερευνών του Κογκρέσου το 2017 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η καθαρή συνολική επίδραση της NAFTA στην οικονομία των ΗΠΑ φαίνεται να ήταν σχετικά μέτρια, κυρίως επειδή το εμπόριο με τον Καναδά και το Μεξικό αντιπροσωπεύει ένα μικρό ποσοστό του ΑΕΠ των ΗΠΑ», αν και σημείωνε ότι «υπήρξε ένα κόστος για την προσαρμογή εργαζομένων και επιχειρήσεων, καθώς οι τρεις χώρες προσαρμόστηκαν σε ένα πιο ελεύθερο εμπόριο και περισσότερες επενδύσεις μεταξύ τους».
- -«Η Apple θα δαπανήσει 500 δισεκατομμύρια δολάρια. Ποτέ δεν έχουν ξοδέψει τόσα χρήματα, στις ΗΠΑ»
Ο Μπάιντεν έκανε παρόμοια συμφωνία. Λίγους μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του η Apple δεσμεύτηκε να επενδύσει 430 δισεκατομμύρια δολάρια σε πέντε χρόνια στις ΗΠΑ .
- -«Πήρα εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια, από την Κίνα, κατά τη διάρκεια της θητείας μου»
Αυτό είναι ψευδές. Τα αρχεία που τηρούνται από την Υπηρεσία Τελωνείων και Προστασίας των Συνόρων των ΗΠΑ έδειξαν ότι περίπου 75 δισεκατομμύρια δολάρια εισπράχθηκαν από κινεζικά προϊόντα μέχρι την αποχώρηση του Τραμπ από το αξίωμα – τα περισσότερα από τα οποία πληρώθηκαν από τους Αμερικανούς καταναλωτές. (Έπρεπε επίσης να δαπανήσει 28 δισεκατομμύρια δολάρια για να διασώσει τους αγρότες που ζημιώθηκαν από την απώλεια επιχειρήσεων σε άλλες χώρες όταν η Κίνα προχώρησε σε αντίποινα).
- «Δεν έχουν πληρώσει (σσ: οι Κινέζοι) ούτε 10 σεντς σε άλλο πρόεδρο, αλλά πλήρωσαν εκατοντάδες δισεκατομμύρια».
Αυτό είναι ψευδές. Δασμοί έχουν εισπραχθεί στα κινεζικά προϊόντα από τις πρώτες ημέρες της Δημοκρατίας.Ο πρόεδρος Τζορτζ Ουάσινγκτον υπέγραψε τον νόμο περί δασμών του 1789, όταν το εμπόριο μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ ξεκίνησε.
Οι δασμοί στην Κίνα απέφεραν τουλάχιστον 8 δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο από το 2009.
naftemporiki.gr
