«Λιγότερο περιοριστική νομισματική πολιτική» από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα: Αυτό είναι το μήνυμα που στέλνει ο Πιέρο Τσιπολόνε, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, σε συνέντευξή του στην ισπανική εφημερίδα Expansión.
«Οι τρέχουσες συνθήκες καθιστούν κατανοητό ότι η νομισματική πολιτική θα είναι λιγότερο περιοριστική καθώς, προς το παρόν, οι προοπτικές παραμένουν συνεπείς με τις προβλέψεις μας τον Μάρτιο», τόνισε ο Ιταλός τραπεζίτης.
Μετά τις δηλώσεις Ελληνα κεντρικού τραπεζίτη Γιάννη Στουρνάρα την περασμένη Παρασκευή ότι «όλα δείχνουν περαιτέρω πτώση των επιτοκίων τον Απρίλιο»,τα λεγόμενα «περιστέρια» στο ΔΣ της ΕΚΤ φαίνεται να ακολουθούν. «Ο στόχος για τον πληθωρισμό θα μπορούσε να επιτευχθεί νωρίτερα από το αναμενόμενο», σχολίασε ο Πιέρο Τσιπολόνε και εξήγησε: Από τη συνεδρίαση της ΕΚΤ στις 6 Μαρτίου, οι τιμές της ενέργειας μειώθηκαν σημαντικά, το ευρώ ανατιμήθηκε και τα πραγματικά επιτόκια αυξήθηκαν, συμβάλλοντας όλα σε ταχύτερη πτώση του πληθωρισμού. «Η ανοδική αναθεώρηση της πρόβλεψης για τον πληθωρισμό για φέτος βασίστηκε στην αύξηση του ενεργειακού κόστους, αλλά η πίεση μειώθηκε καθώς αυτή η τάση έχει αντιστραφεί», τόνισε ο Τσιπολόνε.
Η ΕΚΤ μείωσε στις 6 Μαρτίου το επιτόκιο καταθέσεων στο 2,5%- για έκτη φορά από τον περασμένο Ιούνιο- αλλά απέφυγε να δώσει συγκεκριμένες οδηγίες για το τι να περιμένουμε στη συνέχεια, λέγοντας ότι η αβεβαιότητα είναι απλώς πολύ υψηλή.
Οι προβλέψεις της ΕΚΤ
Η ΕΚΤ μείωσε το επιτόκιο καταθέσεων στο 2,5% νωρίτερα αυτό το μήνα, αλλά απέφυγε να δώσει συγκεκριμένες οδηγίες για το τι να περιμένουμε στη συνέχεια, λέγοντας ότι η αβεβαιότητα είναι απλώς πολύ υψηλή. Οι προβλέψεις που έδωσε η ΕΚΤ στην τελευταία της συνεδρίαση δείχνουν τον πληθωρισμό να παραμένει εφέτος στο 2,3%, έναντι 2,1% που προέβλεπε προηγουμένως.
Ο Τσιπολόνε υποστηρίζει ωστόσο ότι οι οικονομικές συνθήκες έχουν αλλάξει από την τελευταία συνεδρίαση της ΕΚΤ και ότι ο πληθωρισμός θα μπορούσε να μειωθεί ταχύτερα από το αναμενόμενο. «Έχουν προκύψει βασικά ζητήματα που ενίσχυσαν την υπόθεση για τη συνέχιση της μείωσης των επιτοκίων», είπε σε στη συνέντευξή του στην Expansion. Εξήγησε μάλιστα πώς «αν οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβάλουν τελικά δασμούς στις ευρωπαϊκές εξαγωγές, αυτό θα είχε αρνητικό αντίκτυπο στη ζήτηση, κάτι που θα ενίσχυε περαιτέρω την πτωτική τάση του πληθωρισμού». Ομοίως, οι εμπορικές εντάσεις μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ θα μπορούσαν να οδηγήσουν το Πεκίνο να ανακατευθύνει τα προϊόντα της στην ευρωπαϊκή αγορά, «αυξάνοντας την πτωτική πίεση στις τιμές».
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές αξιολογούν επί του παρόντος την πιθανότητα άλλων δύο περικοπών των επιτοκίων της ΕΚΤ : Είτε τον Απρίλιο με πιθανότητα περίπου 60% ή τον Ιούνιο. Στη συνέχεια, οι επενδυτές αναμένουν νέα μείωση των επιτοκίων, πιθανότατα τον Σεπτέμβριο ή τον Δεκέμβριο, η οποία θα επαναφέρει το τελικό επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ στο 2% μέχρι το τέλος του έτους.
Θα εγκαταλειφθεί το backstop;
Αυτό που φαίνεται να ανησυχεί περισσότερο την ΕΚΤ είναι ποια στάση θα ακολουθήσει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ Τράπεζα των ΗΠΑ ακόμη και στην εποχή του Τραμπ. Αυτό αφορά τον κίνδυνο η Fed να εγκαταλείψει την παροχή υποστήριξης έσχατης ανάγκης (backstop) για την παροχή χρηματοδότησης σε δολάρια σε περιόδους αναταράξεων στην αγορά.
Το δολάριο είναι το κυρίαρχο νόμισμα για το οικονομικό εμπόριο και τις κινήσεις κεφαλαίων. Σε περιόδους κρίσης, επενδυτές, εταιρείες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αναζητούν καταφύγιο στην ασφάλεια του παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος. Με το «backstop», η Federal Reserve προσπαθεί να αποτρέψει την εξάπλωση των οικονομικών κρίσεων από το εξωτερικό στις Ηνωμένες Πολιτείες. Για παράδειγμα, το 2023, η Fed διέθεσε δισεκατομμύρια δολάρια στην Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας (SNB), ώστε να βοηθήσει την Credit Suisse, η οποία δυσκολευόταν εκείνη την εποχή, να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των πελατών της. Η Credit Suisse διασώθηκε αργότερα, αλλά σύμφωνα με αναλυτές, οι ενέργειες της Fed βοήθησαν σημαντικά στην αποτροπή της κατάρρευσης ολόκληρου του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Ο απρόβλέπτος παράγων Τραμπ
Η Fed είναι στην πραγματικότητα ανεξάρτητη από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ. Ωστόσο, σύμφωνα με δύο Ευρωπαίους ειδικούς, γίνεται λόγος για την πιθανότητα η κυβέρνηση Τραμπ να πιέσει τη Fed να σταματήσει την έκτακτη χρηματοδότηση σε δολάρια σε περιόδους κρίσης. Ως εκ τούτου, αναζητήθηκαν εναλλακτικές λύσεις για την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ.
Αμερικανικές τραπεζικές πηγές είπαν στο Reuters πώς θεωρούν ότι είναι πολύ απίθανο η Fed να μην τιμήσει την χρηματοδότηση στα backstops , αλλά και η ίδια η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ δεν έχει στείλει κάποιο μήνυμα πώς σχεδιάζει να το κάνει.
Ωστόσο, παράγοντες της αγοράς στην Ευρώπη προσμετρούν και αυτό το ενδεχόμενο στις αναλύσεις τους, επειδή η εμπιστοσύνη τους στην κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών έχει κλονιστεί από ορισμένες από τις πολιτικές της κυβέρνησης Τραμπ. Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι « η απότομη απομάκρυνση του προέδρου Τραμπ από τους θεμελιώδεις πυλώνες της αμερικανικής πολιτικής έχει πυροδοτήσει σενάρια κρίσης στους κύκλους των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών.
Κλονίστηκε η εμπιστοσύνη
«Η εμπιστοσύνη στην αμερικανική κυβέρνηση έχει κλονιστεί από ορισμένα μέτρα που ξεκίνησε ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών», τονίζουν παράγοντες της αγοράς. Αποκαλύπτουν μάλιστα ότι λόγω της απρόβλεπτης κατάστασης του Τραμπ, η ΕΚΤ έχει δημιουργήσει μια ομάδα κρίσης, που εξετάζει όλα τα σενάρια. Ωστόσο , σύμφωνα και με υψηλόβαθμους εκπροσώπους της ΕΚΤ και των τραπεζικών εποπτικών αρχών της ΕΕ, δεν έχει βρεθεί κατάλληλη εναλλακτική.
Σύμφωνα με μία πηγή, οι συζητήσεις έχουν γίνει μέχρι στιγμής σε επίπεδο ομάδας εργασίας, αλλά κάποιοι ειδικοί προβλέπουν ότι το ζήτημα θα μπορούσε σύντομα να προκύψει σε πιο επίσημο πλαίσιο.
