Εκδρομές που ακυρώνονται, λιγότερα δείπνα και πάρτι, πτώση πωλήσεων. Οι Αμερικανοί καταναλωτές «αρχίζουν να φρικάρουν». Υπερβολικό; Με πληθωρισμό, μάλιστα, ούτε καν στο 3%; Ισως.
Η απάντηση είναι βεβαίως γνωστή και θα τη χρησιμοποιήσουμε και εδώ λίγο παρεφθαρμένη: Είναι η ψυχολογία της οικονομίας…
Η Wall Street Journal καταγράφει αυτό το νέο δυσοίωνο κλίμα που αρχίζει να καταλαμβάνει τους αμερικανούς καταναλωτές.
Για αρχή με ένα παράδειγμα: Ο Νταν Άρμστρονγκ, φύλακας μερικής απασχόλησης στη Μασαχουσέτης, «άρχισε να τρομάζει πριν από περίπου τρεις εβδομάδες» όταν οι συζητήσεις για μαζικές απολύσεις και υψηλότερες τιμές άρχισαν να κυριαρχούν στις συζητήσεις με φίλους και συναδέλφους του.
Άρχισαν μεταξύ τους να ανταλλάσσουν συμβουλές για το πού θα βρουν τις καλύτερες προσφορές για κατεψυγμένα τρόφιμα και βενζίνη.
«Μειώνουμε τα πάντα»
Ο 63χρονος Άρμστρονγκ ακύρωσε την εκδρομή της κόρης του -μαθήτριας γυμνασίου- στην Ισπανία για να γλιτώσει μερικά μετρητά. Ψηφοφόρος της Κάμαλα Χάρις ο ίδιος δηλώνει επίσης ότι έχει περιορίσει την αγορά νέων ρούχων και την παραγγελία φαγητού, απόλαυση την οποία ο ίδιος και η κόρη του συνήθιζαν να απολαμβάνουν μία φορά την εβδομάδα.
«Τα πράγματα φαίνονται όλο και πιο ζοφερά για εμάς στα χρόνια που έρχονται», λέει. «Μειώνουμε σχεδόν τα πάντα».
Το μπρος – πίσω στους εμπορικούς πολέμους του Προέδρου Τραμπ και οι ραγδαίες αλλαγές πολιτικής σε πολλούς τομείς αρχίζουν να κάνουν τους Αμερικανούς να νιώθουν μελαγχολικοί για την οικονομία, περιορίζοντας τις δαπάνες για διακοπές και ανακαινίσεις.
Μια γεύση του οικονομικού κλίματος έδωσε ο δείκτης του καταναλωτικού κλίματος που συντάσσει το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.
Ακόμη και οι Ρεπουμπλικάνοι αισθάνονται χειρότερα, αν και πολλοί πιστεύουν ότι κάθε βραχυπρόθεσμη οικονομική οδύνη από τις κινήσεις του Τραμπ, «στο τέλος θα αξίζει τον κόπο». Σημειωτέον ότι μόλις την περασμένη Κυριακή, ο Τραμπ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο ύφεσης .
Το ζοφερό συναίσθημα για την οικονομία μπορεί να καταστεί αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Δεν χρειάζεται να έχει κανείς διδακτορικό στα οικονομικά για να καταλάβει τη διαδοχή των γεγονότων:
1. Οι νευρικοί καταναλωτές τείνουν να κάνουν περικοπές
2. Οι μειωμένες δαπάνες πλήττουν την εσωτερική κατανάλωση.
3. Και αυτό λειτουργεί σαν φρένο στους προσδοκώμενους ρυθμούς ανάπτυξης.
Ωστόσο, ας είμαστε ψύχραιμοι. Η καταστροφή δεν έχει έρθει. Οι οικονομολόγοι έστω και με πιο μετριοπαθείς εκτιμήσεις βλέπουν την ανάπτυξη να συνεχίζεται.
Στυφή διάθεση
Ο φόβος του κλίματος όμως παραμένει:
«Είναι ο καταναλωτής που οδηγεί την οικονομία των ΗΠΑ», δηλώνει η Ρεμπέκα Πάτερσον (Rebecca Patterson), οικονομολόγος και ανώτερος συνεργάτης στο think tank στο Council of Relations: Και το συμπυκνώνει στο πολύ απλό: «Εκεί που πάει ο καταναλωτής, εκεί πηγαίνει και η οικονομία».
Η ξινή διάθεση αρχίζει να εμφανίζεται σε βασικά στα βασικά μεγέθη. Οι καταναλωτικές δαπάνες τον Ιανουάριο σημείωσαν τη μεγαλύτερη μηνιαία πτώση των τελευταίων τεσσάρων ετών.
Τέλος στα ωραία και τα μεγάλα
Η Bank of America ανέφερε ότι οι πελάτες της ξόδεψαν μεν 2% περισσότερο στις πιστωτικές και χρεωστικές τους κάρτες το επταήμερο που έληξε στις 8 Μαρτίου, σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα, αλλά οι δαπάνες για αεροπορικά ταξίδια μειώθηκαν κατά 7,1% και οι δαπάνες για ανακαίνιση κατοικίας ήταν μειωμένες κατά 2,7%.
«Οι καταναλωτές μειώνουν πρώτα τα ‘’ωραία και τα μεγάλα’’,» λέει η Πάτερσον.
Εταιρίες που κατασκευάζουν από casual ρούχα μέχρι πολυτελή είδη και ποτά αλλά και καθημερινά βασικά είδη, έχουν ήδη χτυπήσει καμπανάκια για επιβράδυνση της καταναλωτικής ζήτησης. Η Delta Air Lines και η American Airlines εμφανίζονται συγκρατημένες με τον CEO της Delta να λέει ότι «κάτι συμβαίνει με το οικονομικό κλίμα, κάτι συμβαίνει με την εμπιστοσύνη των καταναλωτών».
Οι αγοραστές που πιέζονται από τον προϋπολογισμό επιδεικνύουν Ενας άλλος CEO, και μάλιστα αυτός της Walmart (Doug McMillon) κατά τη διάρκεια ομιλίας την 27η Φεβρουαρίου στο Economic Club του Σικάγο είπε: «Τα χρήματα τελειώνουν πριν τελειώσει ο μήνας».
