Στη Γερμανία, οι Χριστιανοδημοκράτες του εν αναμονή καγκελάριου, Φρίντριχ Μερτς, συμφώνησαν να χαλαρώσουν το «φρένο χρέους», δημιουργώντας ένα 10ετές Ταμείο, ύψους 500 δισ. ευρώ για επανεξοπλίσουν τη χώρα και να ενισχύσουν την οικονομία.
Τα «κουκιά» δεν βγαίνουν όμως στην Bundestag, καθώς απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων στην απερχόμενη Ομοσπονδιακή Βουλή για να αναθεωρηθεί το συνταγματικά κατοχυρωμένο φρένο χρέους, που προβλέπει έλλειμα μόλις 0,35% του ΑΕΠ.
Οι Πράσινοι δεν θέλουν να στηρίξουν τις προτεινόμενες αλλαγές στον Βασικό Νόμο (Σύνταγμα). Χαρακτήρισαν μάλιστα το προτεινόμενο Ταμείο ως «σεντούκι θησαυρού γεμάτο με χρήματα της Monopoly ».
Αλλά και η ακροδεξιά «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) προσέφυγε στο Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας ζητώντας να εμποδίσει την προγραμματισμένη για την Πέμπτη, συνεδρίαση της Bundestag, όπου θα συζητηθεί η πρόταση των δύο υποψηφίων εταίρων του νέου κυβερνητικού συνασπισμού στη χώρα.
Θεωρητικά, οι Φιλελεύθεροι του FDP θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον νέο κυβερνητικό συνασπισμό να επιτύχει πλειοψηφία δύο τρίτων. Ωστόσο, η συγκατάθεσή τους θεωρείται απίθανη. Το FDP έχει ταχθεί επανειλημμένα κατά της μεταρρύθμισης του φρένου χρέους και αυτός ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους διαλύθηκε ο προηγούμενος κυβερνητικός συνασπισμός.
Η δημιουργία του Ταμείου των 500 δισ. σηματοδοτεί άλλωστε μια ριζική ανατροπή στη δημοσιονομική πολιτική της Γερμανίας, σε μια περίοδο που η χώρα «φλερτάρει» με το ενδεχόμενο, μιας τρίτης συνεχόμενης χρονιάς, ύφεσης.
Ηδη, οι γερμανικές εξαγωγές μειώθηκαν απροσδόκητα τον Ιανουάριο σε σχέση με έναν μήνα νωρίτερα, καταγράφοντας πτώση 2,5%, σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας .Οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Reuters είχαν προβλέψει μάλιστα αύξηση 0,5% τον Ιανουάριο, αλλά η πραγματικότητα τους διέψευσε.
Διαφωνούν και οι «σοφοί»
Την ίδια ώρα, οι οικονομολόγοι Μόνικα Σνίτζερ και Βερόνικα Γκριμ- δύο εκ των πέντε «σοφών» εμπειρογνωμόνων που συμβουλεύουν την κυβέρνηση, χαρακτηρίζουν το προτεινόμενο Ταμείο ως ένα «γιγαντιαίο πακέτο αβεβαιότητας».
Μιλώντας στο Focus,οι δύο οικονομολόγοι-μέλη του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, το οποίο συμβουλεύει την ομοσπονδιακή κυβέρνηση για οικονομικά ζητήματα, από το 2020, λένε ότι οι κυβερνητικοί εταίροι «αντί να στείλουν να σήμα ισχύος προς τη Ρωσία, αλλά και τις ΗΠΑ, στέλνουν τη Γερμανία ξεκάθαρα σε μια παγίδα».
Σύμφωνα με την Βερόνικα Γκριμ , τα «γιγαντιαία χρέη» του Ταμείου, είναι πιθανό να οδηγήσουν σε κρίση χρέους στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο εγγύς μέλλον: «Τα επιτόκια των κρατικών ομολόγων αυξάνονται. Αυτό θα καταστήσει ιδιαίτερα δύσκολο για τις υπερχρεωμένες χώρες της ευρωζώνης να χρηματοδοτήσουν πρόσθετες αμυντικές δαπάνες». Και κυρίως, δεν υπάρχουν ενδείξεις βιώσιμης ανάπτυξης, αλλά «μάλλον μια προσωρινή αναλαμπή λόγω των υψηλότερων δαπανών», υποστηρίζει η Γερμανίδα οικονομολόγος
Η επικεφαλής του Συμβουλίου των Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, Μόνικα Σνίτζερ , λέει μάλιστα ότι αντί για νέο χρέος «θα ήταν καλύτερο να σταλεί ένα μήνυμα στον πληθυσμό ότι όλοι θα έπρεπε να παραιτηθούν από κάτι, εάν πρέπει να επενδυθούν σημαντικά περισσότερα χρήματα στην άμυνα».
«Τέλεια καταιγίδα» στην ΕΕ
Η γερμανική οικονομία «δεν τραβάει πλέον και η κρίση της δηλητηριάζει την υπόλοιπη ευρωπαϊκή οικονομία», παρατηρούν με ανησυχητικούς τόνους οικονομικοί αναλυτές.
Συνολικά, η ευρωζώνη δυσκολεύεται: η ανάπτυξη είναι αναιμική, η εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των καταναλωτών είναι ασθενής και η λέξη “στασιμοπληθωρισμός” – ένας θανατηφόρος συνδυασμός στασιμότητας και πληθωρισμού – επανέρχεται στη συζήτηση, όπως ήταν τη δεκαετία του 1970.
Ο πραγματικός κίνδυνος είναι η μείωση της ανταγωνιστικότητας: ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα «τρέχουν», η Ευρώπη παραμένει σε αδιέξοδο ή υποχωρεί. Η αβεβαιότητα που κυριαρχεί στο Βερολίνο είναι φυσικό να επηρεάζει όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση, καθώς η Γερμανία-παρά τα μεγάλα προβλήματα- διαθέτει σχεδόν το ένα τέταρτο του ΑΕΠ της ΕΕ. Και φυσικά το ερώτημα είναι τι θα γίνει μετά, καθώς η Ενωση θέλει να κάνει τεράστιες νέες επενδύσεις ύψους 800 δις, στην άμυνα. «Η ΕΕ πρέπει επίσης να εξετάσει την πιθανή επικείμενη επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ-Κάτι που θα ήταν άμεσα αρνητικό για την ανάπτυξη, ενώ ενδεχόμενα αντίποινα θα ασκούσαν ανοδική πίεση στον πληθωρισμό», λένε στη Ναυτεμπορική, παράγοντες της αγοράς και προσθέτουν: «Η ΕΕ διανύει τη δυσκολότερη οικονομική της φάση εδώ και δεκαετίες, παγιδευμένη ανάμεσα στον πληθωρισμό , μια άνευ προηγουμένου ενεργειακή κρίση και μια σημαντική επιβράδυνση της ανάπτυξης. Αυτοί οι παράγοντες αλληλοτροφοδοτούνται, δημιουργώντας ένα είδος τέλειας καταιγίδας για την οικονομία της ηπείρου». Η προσέγγιση μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας προς μια ειρηνευτική συμφωνία στην Ουκρανία έχει ταράξει εντελώς τη γεωπολιτική σκακιέρα, στοχεύοντας ευθέως την αμφισβήτηση της ευρωπαϊκής ηγεσίας.
«Αχίλλειος πτέρνα»
Τα 150 δισ. ευρώ που θα διαθέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον επανεξοπλισμό, θα πρέπει ν` αποπληρωθούν με την πάροδο του χρόνου και ως εκ τούτου θα επιβαρύνουν το δημόσιο χρέος. Οσο και αν αυτό δεν θα μετρά «λογιστικά» στους δείκτες του Συμφώνου Σταθερότητας, για τις περισσότερες πρωτεύουσες θα είναι ένα βάρος που αποδυναμώνει τους λογαριασμούς και θα επιβαρύνει την ανάκαμψη των δημόσιων οικονομικών. «Χώρες με άφθονο δημοσιονομικό χώρο, δηλαδή με μικρό χρέος, μπορούν να το αντέξουν οικονομικά. Τι θα γίνει όμως με τις υπόλοιπε;
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι αμυντικές δαπάνες μπορεί να γίνουν η αχίλλειος πτέρνα της Ένωσης. Εάν οι «Βόρειοι» μπορέσουν να βάλουν τα χέρια τους στο πορτοφόλι τους χωρίς να επηρεάσουν το κράτος πρόνοιας, οι «Νότιοι» θα χρειαστεί να σφίξουν το «ζωνάρι», επιβάλλοντας περισσότερους φόρους, για χάρη της άμυνας.
