Το ποιος κινεί τα νήματα στο παγκόσμιο οικονομικό και εμπορικό δράμα, που είναι σε εξέλιξη, το γνωρίζουμε. Δεν είναι άλλος από τον Ντόναλντ Τραμπ. Το πώς θα εξελιχθεί και εάν θα έχουμε «happy end» ή ένα τέλος με κλάματα, θα εξαρτηθεί… από τις διαθέσεις του.
Οι έως τώρα δηλώσεις, απειλές και αποφάσεις του Αμερικανού πρόεδρου ήταν τόσες πολλές και τόσο έντονες που μας δίνουν μία γερή γεύση. Οι αναλυτές της Capital Economics επισημαίνουν ότι υπάρχουν ήδη κάποια πολύτιμη μαθήματα.
«Λιγότερο από έναν μήνα μετά την έναρξη της νέας κυβέρνησης Τραμπ και ήδη φαίνεται πως έχει γραφτεί αρκετά για το εμπόριο, τους δασμούς και τις διεθνείς σχέσεις των ΗΠΑ ώστε να καλύψουν μια τετραετία», σχολιάζει η Capital Economics.
Με τις εξελίξεις να τρέχουν – οι τελευταίες δηλώσεις του προέδρου υποδηλώνουν ότι οι δασμοί στον χάλυβα και το αλουμίνιο ανακοινώνονται σήμερα, ενώ ευρύτεροι δασμοί θα μπορούσαν να ανακοινωθούν μέσα στην εβδομάδα – υπάρχει σαφώς ο κίνδυνος να εξαχθούν πρόωρα οριστικά συμπεράσματα για την πορεία που θα ακολουθηθεί. Με αυτό το δεδομένο, υπάρχουν τρία διδάγματα από την περασμένη εβδομάδα.
Εννοεί την απειλή των δασμών, αλλά του αρέσουν τα deals
Πρώτον, ενώ ο πρόεδρος Τραμπ μιλάει σοβαρά όταν απειλεί με δασμούς, είναι επίσης ανοιχτός στο να κλείνει συμφωνίες. Η Κολομβία, ο Καναδάς και το Μεξικό απειλήθηκαν με σημαντικούς δασμούς, αλλά οι απειλές αυτές ανακλήθηκαν την τελευταία στιγμή.
Η κυβέρνηση της Κολομβίας, ύστερα από «αντίσταση» λίγων ωρών, συμφώνησε τελικά να επιτρέπει την προσγείωση πτήσεων με απελαθέντες μετανάστες στη χώρα, ενώ το Μεξικό και ο Καναδάς δεσμεύτηκαν δημόσια να ενισχύσουν την ασφάλεια των συνόρων και τις περιπολίες κατά των καρτέλ ναρκωτικών, δίνοντας σε κάθε περίπτωση στον πρόεδρο Τραμπ μια «νίκη».
Με αυτή την οπτική, η τελευταία προειδοποίηση του προέδρου ότι η κυβέρνησή του σχεδιάζει να επιβάλει δασμούς σε αμοιβαία βάση – επιβάλλοντας δασμούς στους εμπορικούς εταίρους σε επίπεδα αντίστοιχα με αυτά που επιβάλλουν στις ΗΠΑ – θα μπορούσε να προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες για διαπραγματεύσεις.
Ταυτόχρονα, προειδοποιούν οι αναλυτές της CE, υπάρχει σαφώς ο κίνδυνος να υποθέσει κανείς ότι ο Τραμπ μπλοφάρει, μόνο και μόνο για να μη γίνει καμία συμφωνία. «Είναι πλέον κλισέ να λέγεται ότι τα επόμενα τέσσερα χρόνια θα διαμορφωθούν από αυτήν την απρόβλεπτη και ασταθή προσέγγιση στη διακυβέρνηση, αλλά φαίνεται πως αυτό θα είναι το πιθανό περιβάλλον για οικονομία και αγορές», σημειώνουν.
Δύο μπλοκ με επικεφαλής ΗΠΑ και Κίνα
Δεύτερον, είναι εντυπωσιακό ότι οι δασμοί που απειλούσαν την Κολομβία, τον Καναδά και το Μεξικό – τρεις μακροχρόνιους συμμάχους των ΗΠΑ – ανεστάλησαν, ενώ αυτοί που αφορούσαν την Κίνα τέθηκαν σε ισχύ. Αυτό μπορεί να είναι τυχαίο, αλλά είναι δύσκολο να μην εξαχθεί το συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση ακολουθεί σκληρότερη γραμμή απέναντι στο Πεκίνο.
Το υπουργικό συμβούλιο του προέδρου Τραμπ – μόλις επιβεβαιωθεί πλήρως από τη Γερουσία – θα είναι γεμάτο με σκληροπυρηνικούς απέναντι στην Κίνα, από τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο έως τον Εμπορικό Αντιπρόσωπο των ΗΠΑ Τζέιμισον Γκριρ. Ο Πίτερ Ναβάρο, μακροχρόνιος επικριτής των κινεζικών εμπορικών πρακτικών, επιστρέφει στην κυβέρνηση ως στενός σύμβουλος του προέδρου. Αυτό ενισχύει την άποψη ότι έχουμε εισέλθει σε μια εποχή αντιπαλότητας μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων.
«Πρόκειται για ένα ζήτημα για το οποίο προειδοποιούμε εδώ και αρκετά χρόνια και, ενώ η επανεκλογή του προέδρου Τραμπ θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει τον παγκόσμιο γεωπολιτικό χάρτη, το πιο πιθανό σενάριο σε τέσσερα χρόνια από τώρα είναι μια παγκόσμια οικονομία που συνεχίζει να διαμορφώνεται γύρω από δύο μπλοκ με κεντρικούς άξονες τις ΗΠΑ και την Κίνα», εξηγεί η Capital Economics.
Οι αντίπαλοι δεν θέλουν κλιμάκωση
Το τρίτο δίδαγμα από την περασμένη εβδομάδα αφορά τον τρόπο με τον οποίο οι χώρες αντιδρούν εάν και όταν βρεθούν αντιμέτωπες με δασμούς των ΗΠΑ. Η αντίδραση της Κίνας ήταν σχετικά μετριοπαθής, με το Πεκίνο να επιβάλλει δασμούς σε εισαγωγές από τις ΗΠΑ αξίας περίπου 20 δισ. δολαρίων – πολύ λιγότερο από τα 450 δισ. δολάρια εισαγωγών από την Κίνα που επηρεάστηκαν από τις ΗΠΑ.
Η κινεζική κυβέρνηση ανακοίνωσε επίσης αντιμονοπωλιακές έρευνες για τη λειτουργία αρκετών μεγάλων αμερικανικών εταιρειών, συμπεριλαμβανομένων των Google και Nvidia, αν και μένει να φανεί πού θα καταλήξουν αυτές. Η σχετική σταθερότητα του γουάν είναι αξιοσημείωτη, δεδομένου ότι μια μεγάλη υποτίμηση του νομίσματος θα προκαλούσε αντιδράσεις στην Ουάσινγκτον.
Συνολικά, τα μέτρα που ελήφθησαν είναι σχετικά ήπια και φαίνεται πως έχουν σχεδιαστεί για να αποφευχθεί η κλιμάκωση. Άλλες χώρες είναι πιθανό να αντιδράσουν με παρόμοιο τρόπο εάν και όταν στοχοποιηθούν από δασμούς των ΗΠΑ.
Τι συμπεραίνουμε από όλα τα παραπάνω; «Η πορεία της εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ είναι, το λιγότερο, αβέβαιη. Ωστόσο, η αβεβαιότητα αυτή θα έχει πραγματικές επιπτώσεις. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τη Federal Reserve, η οποία θα μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπη είτε με ένα πρωτοφανές πληθωριστικό σοκ λόγω δασμών είτε με πολύ θόρυβο που τελικά δεν σημαίνει και πολλά», σχολιάζει η Capital Economic και καταλήγει: «Πολλά θα εξαρτηθούν από τις διαθέσεις ενός ανθρώπου».
