Για πρώτη φορά από τότε που ο Ντόναλντ Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, η Αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) αποφασίζει απόψε για την περαιτέρω πορεία της νομισματικής πολιτικής, με την αγορά να προεξοφλεί σχεδόν ομόφωνα πως δεν θα ανακοινωθεί νέα μείωση του βασικού επιτοκίου, που αυτή τη στιγμή κυμαίνεται από 4,25 έως 4,5%.
Σπάνια πάντως στο παρελθόν ήταν τόσο τεταμένη η διάθεση πριν από μια συνεδρίαση της Fed. Ο πρόεδρος Τραμπ πιστεύει ότι το τρέχον βασικό επιτόκιο είναι πολύ υψηλό και αξιώνει άμεσα τη μείωσή του. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές ενδιαφέρονται μάλλον περισσότερο για το πώς θα αντιδράσει ο επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, Τζερόμ Πάουελ στις φραστικές επιθέσεις του Τραμπ, παρά για την ίδια την απόφαση για τα επιτόκια.
«Μπορούμε να είμαστε λίγο πιο προσεκτικοί», είχε πει ο Πάουελ πριν από τα Χριστούγεννα. Εξάλλου, η πολιτική ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών θεωρείται το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της νομισματικής πολιτικής. Αν τα επιτόκια πέσουν, θα ήταν μεγάλο πρόβλημα, ειδικά για την αγορά ομολόγων.
Μεγάλος αντίπαλος η αγορά ομολόγων
Η αγορά ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου είναι ένας από τους μεγαλύτερους αντιπάλους του Τραμπ. Οι αποδόσεις του αμερικανικού 10ετούς ομολόγου είναι επί του παρόντος 4,56%. Την εβδομάδα πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του Τραμπ ήταν στο 4,8%. Πολλοί αναλυτές θεωρούν μάλιστα ότι αν η απόδοση ανεβεί στο 5%, θα αποτελέσει ένα επικίνδυνο όριο για τις αγορές.
«Οσο αυξάνονται οι αποδόσεις των ομολόγων, τόσο πιο ακριβό θα είναι για τον νέο υπουργό Οικονομικών του Τραμπ, Σκοτ Μπέσεντ, να αναλάβει νέο χρέος, σε μια περίοδο που ήδη το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ έχει φτάσει τα 36 τρισεκατομμύρια δολάρια», τονίζουν παράγοντες της αγοράς.
«Εάν ο Τραμπ εμμείνει στα σχέδιά του για μείωση των φόρων, τα υψηλά επιτόκια θα μπορούσαν να γίνουν πρόβλημα για τον Μπέσεντ. Κάτι παρόμοιο συνέβη με τον Πρόεδρο Κλίντον το 1993, για παράδειγμα. Ο Κλίντον αναγκάστηκε επίσης να εγκαταλείψει τα επεκτατικά του σχέδια, επειδή οι αποδόσεις των αμερικανικών κρατικών ομολόγων είχαν αυξηθεί πολύ».
Τα αμερικανικά ομόλογα θεωρούνται η πιο ασφαλής μορφή επένδυσης στον κόσμο: με το δολάριο ως αποθεματικό νόμισμα, είναι σχεδόν αδύνατο οι τίτλοι να αποτύχουν και η χώρα να καταστεί αφερέγγυα.
Το δίλημμα του Πάουελ
Ο Πάουελ, ο οποίος διορίστηκε στο αξίωμα από τον ίδιο τον Τραμπ, έχει σίγουρα επιτύχει. Άλλωστε, κατάφερε τη λεγόμενη «soft landing» (ήπια προσγείωση), μειώνοντας σημαντικά τα επιτόκια χωρίς να σταματήσει η οικονομία.
Δυστυχώς για τον Πάουελ: την ίδια στιγμή, οι αγορές ομολόγων αποσυνδέονται όλο και περισσότερο από τις αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών. Αν και η Fed μείωσε σημαντικά τα επιτόκια, η απόδοση των αμερικανικών ομολόγων έχει αυξηθεί σημαντικά την ίδια περίοδο.
Τα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ είναι επομένως το «λιπαντικό» για τις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές. Αλλά και η αγορά ενυπόθηκων δανείων των ΗΠΑ, εξαρτώνται άμεσα από τις κινήσεις των ομολόγων.
«Η Fed αντιμετωπίζει ένα δίλημμα: η αγορά είχε προεξοφλήσει κάποιες μειώσεις επιτοκίων για το 2025, αλλά με μια οικονομία που παραμένει ισχυρή, τα περιθώρια για περικοπές είναι πιο περιορισμένα από ό,τι αρχικά αναμενόταν», εξηγεί ο Πέδρο ντελ Πόζο, επικεφαλής επενδύσεων της Mutualidad. «Συνεπώς, ο επικεφαλής της Fed, Τζερόμ Πάουελ, αναμένεται να αμυνθεί, κάνοντας απλά μία παύση στις περικοπές» τονίζουν παράγοντες της αγοράς.
Πόσο επικίνδυνη θα ήταν μια παρέμβαση του Τραμπ στην ανεξαρτησία της Fed; «Ενδεχόμενη πολιτική πίεση στο Πάουελ, θα προκαλούσε μεγαλύτερη διακύμανση των συναλλαγματικών ισοτιμιών και των αποδόσεων των ομολόγων και ως εκ τούτου θα είχε πολύ αρνητικό αντίκτυπο στην εμπιστοσύνη στις αγορές», τονίζουν οι ίδιες πηγές.
Θα χάσει ο Πάουελ τη δουλειά του;
Μήπως όμως πρέπει να φοβάται ο Τζερόμ Πάουελ για τη δουλειά του; Το συμβόλαιό του ως επικεφαλής της Fed ισχύει μέχρι τον Μάιο του 2026. Πριν αναλάβει ο Τραμπ τα καθήκοντά του, υπήρχαν φήμες ότι η ομάδα του επεξεργαζόταν ένα σχέδιο απομάκρυνσης του Πάουελ από την Fed. Ο πρόεδρος Τραμπ διέψευσε πάντως, αυτές τις φήμες. Προειδοποιώντας όμως ότι «γνωρίζει καλύτερα το θέμα των επιτοκίων».
Τι θα γίνει με τους δασμούς
Οι περισσότεροι αναλυτές αναμένουν ότι οι νομισματικές αρχές θα περιμένουν αρχικά να δουν πώς θα προχωρήσουν ο Τραμπ και η ομάδα του, ειδικά όταν πρόκειται για την επιβολή δασμών σε εισαγόμενα προϊόοντα. Όσον αφορά τις συνέπειες των επικείμενων αυξήσεων των δασμών, θα είμαστε στο σκοτάδι για κάποιο χρονικό διάστημα», λέει ο Χάραλντ Πρέισλερ, στρατηγικός αναλυτής κεφαλαιαγορών στη Bantleon.
Ο Ερικ Βάισμαν, επικεφαλής οικονομολόγος της MFS Investment Management, δεν αναμένει ότι η Fed θα μειώσει ξανά τα επιτόκια μέχρι τον Ιούνιο, το νωρίτερο.
Η αμερικανική οικονομία, η οποία συνεχίζει να αναπτύσσεται πιο σημαντικά από το αναμενόμενο, δίνει χρόνο στον Πάουελ και στους συναδέλφους του να σκεφτούν και να δράσουν, απέναντι στον «τυφώνα Τραμπ»…
