Το Instagram, TikTok και άλλες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης συνήθως κατακλύζονται από ανθρώπους που επιδεικνύουν τις αγορές τους. Φέτος, όμως, υπάρχει μια στροφή: οι άνθρωποι δείχνουν πώς καταφέρνουν να μην αγοράσουν τίποτα πέραν των απολύτως αναγκαίων.
Η τάση “no buy 2025” ενθαρρύνει τους ανθρώπους να αγοράζουν όσο το δυνατόν λιγότερα καινούργια πράγματα. Μερικοί φτιάχνουν λίστες με συγκεκριμένα είδη που δε θα αγοράσουν, ενώ άλλοι δεσμεύονται να μην αγοράσουν τίποτα πέρα από αυτά που είναι απαραίτητα για την κάλυψη βασικών αναγκών.
Παρόλο που ξεκίνησε στα social media, η τάση έχει πολύ πραγματικούς λόγους που κερδίζει έδαφος. Τα τελευταία δύο χρόνια είχαμε ένα επίμονο κύμα ακρίβειας και άνοδο του χρέους των νοικοκυριών στο μεγαλύτερο μέρος του ανεπτυγμένου κόσμου.
Αντί να χρειάζεται να αποκτήσουν τα τελευταία δημοφιλή προϊόντα, οι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι είναι καλύτερο να εστιάσουν σε αυτά που ήδη κατέχουν. H Wall Street Journal παρουσιάζει μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα Αμερικανών που δεσμεύτηκαν να περιορίσουν δραστικά τις αγορές τους.
«Να ζεις μέσα στις δυνατότητές σου»
Η 28χρονη Ρέιτσελ Χόλντσγουορθ, που εργάζεται ως νοσηλεύτρια μερικής απασχόλησης είδε ένα βίντεο σχετικά με το no-buy την περίοδο των εορτών. Η Χόλντσγουορθ ήθελε να εξοφλήσει το χρέος της οικογένειας ύψους $10.000. Έκοψε θεραπείες μαλλιών, μανικιούρ και περιττές αγορές.
«Ξοδεύουμε πολύ λιγότερα χρήματα, είναι απίστευτο», λέει η Χόλντσγουορθ, που ζει στο Τζέφερσονβιλ της Ιντιάνα. «Είναι πολύ ενδυναμωτικό να ζεις μέσα στις δυνατότητές σου.»
Μέσα σε έναν μήνα, έχουν αποπληρώσει $2.000 από το χρέος τους μέσω του no-buy και των παράλληλων δραστηριοτήτων της Χόλντσγουορθ, όπως η πώληση ρούχων σε πλατφόρμες τρίτων.
Οι αναζητήσεις στη Google για την πρόκληση “no buy” έχουν αυξηθεί κατά 40% σε σχέση με πέρυσι, ενώ οι αναζητήσεις για την “no spend challenge” έχουν φτάσει σε ιστορικό υψηλό, λέει η Google.
Μακριά από τον πειρασμό
Ο Ντόναβαν Χάρνατζ, ένας 33χρονος αναλυτής και υπάλληλος παντοπωλείου μερικής απασχόλησης στη Σάρλοτ της Βόρειας Καρολίνας, είδε την τάση του no-buy στο TikTok τον Δεκέμβριο και αποφάσισε να εξετάσει τα οικονομικά του.
Απέκτησε το πρώτο του σπίτι πέρυσι και ξόδεψε πολλά χρήματα για τη διακόσμηση και την επίπλωσή του. Αποφάσισε να επισκέπτεται πολύ λιγότερο τα Target και TJ Maxx, για να μειώσει τα υπερβολικά έξοδα για τρόφιμα, ενώ ακύρωσε τις συνδρομές του στις πλατφόρμες streaming, εκτός από το Netflix.
«Αν δεν μπορώ να ελέγξω τι κάνουν τα καταστήματα, μπορώ να ελέγξω πώς ξοδεύω τα χρήματά μου», λέει.
Οι άνθρωποι επίσης ακολουθούν την τάση “project pan,” παρόμοια με το no-buy, που τους ενθαρρύνει να χρησιμοποιούν όλα τα προϊόντα περιποίησης, μακιγιάζ ή σώματος πριν αγοράσουν καινούργια. Κάποιοι συνδυάζουν το no-buy με το project pan.
Η Ελίσια Μπέρμαν, μια 35χρονη που εργάζεται στη βιομηχανία ομορφιάς στη Νέα Υόρκη, είχε υπόλοιπο πιστωτικών καρτών και δανείων σχεδόν $49.000, επειδή ένιωθε πίεση να ντύνεται με συγκεκριμένο τρόπο για τη δουλειά. Πέρυσι, αποφάσισε να επικεντρωθεί στη μείωση του χρέους της.
Η Μπέρμαν έχει χρησιμοποιήσει σχεδόν 100 προϊόντα μακιγιάζ που είχε αγοράσει ή λάβει ως δώρο με τα χρόνια. Τώρα σχεδιάζει να κάνει το ίδιο με προϊόντα περιποίησης δέρματος. Η no-buy λίστα της περιλαμβάνει ρούχα, προϊόντα ομορφιάς, αρώματα, κοσμήματα, διακόσμηση σπιτιού και βιβλία, ενώ σκοπεύει να μειώσει τις παραγγελίες φαγητού.
«Με έκανε πραγματικά να επανεξετάσω τις συνήθειές μου», λέει η Μπέρμαν. Από τότε που ξεκίνησε πέρυσι, έχει αποπληρώσει $35.000 από το χρέος της και θα το εξοφλήσει πλήρως έως τον Απρίλιο.
Επαναλαμβάνοντας τη διαδικασία
Η Ρεμπέκα Σόουντεν, μια 27χρονη αναλύτρια προμηθειών σε διαφημιστική εταιρεία, εντείνει φέτος την προσπάθεια του no-buy αφού το δοκίμασε στο παρελθόν.
Η Σόουντεν, που ζει στην Κορόνα της Καλιφόρνια, έχει γράψει 12 κανόνες για το no-buy έτος της, συμπεριλαμβανομένου ενός εβδομαδιαίου προϋπολογισμού $85 για τρόφιμα και $50 για έξοδα διασκέδασης.
Οι αυστηροί περιορισμοί τη βοηθούν να τηρεί τον προϋπολογισμό της και να αποφεύγει τον πειρασμό. «Θέλω να ελαχιστοποιήσω τις φορές που θα πρέπει να πω στον εαυτό μου όχι», λέει η Σόουντεν.
Η Μαρίσα Χουέρτας-Κρέσπο, μια 25χρονη οικονομική αναλύτρια, έχει εφαρμόσει αυτό που αποκαλεί “low buys” για αρκετά χρόνια.
Όταν βλέπει κάτι που της αρέσει, βγάζει ένα στιγμιότυπο οθόνης και το αποθηκεύει σε έναν φάκελο στον υπολογιστή της. Στο τέλος κάθε μήνα, διαγράφει οτιδήποτε δεν έχει σκεφτεί ξανά. Στο τέλος κάθε τριμήνου, επιτρέπει στον εαυτό της να αγοράσει κάτι από αυτόν τον φάκελο με χρήματα που έχει βάλει στην άκρη σε έναν αποταμιευτικό λογαριασμό.
«Μου δίνει αρκετό χρόνο να σκεφτώ πόσο πραγματικά θέλω ή χρειάζομαι κάτι», λέει η Χουέρτας-Κρέσπο, που ζει στο Μίντλταουν του Νιου Τζέρσεϊ. Επενδύει τα χρήματά της σε εμπειρίες ή είδη που έχουν διαχρονική αξία, όπως μια δερμάτινη τσάντα από έναν μικρό σχεδιαστή στην Ισπανία και ένα ζευγάρι μεταχειρισμένες δερμάτινες μπαλαρίνες.
«Την περίοδο που ο πληθωρισμός ήταν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και το κόστος ζωής στα ύψη, οι άνθρωποι που μου έλεγαν στο διαδίκτυο να αγοράσω πράγματα ήταν περισσότεροι από ποτέ. Αυτά τα δύο μαζί μας εξάντλησαν», λέει η Χουέρτας-Κρέσπο, εξηγώντας γιατί πιστεύει ότι η τάση του no buy θα ενισχυθεί κι άλλο.
