Ένας άκρως αποφασισμένος Ντόναλντ Τραμπ με τον αέρα που του χαρίζει η θριαμβευτική του νίκη στις εκλογές του Νοεμβρίου κάθεται στο Resolute Desk και πετάει ό,τι έχει αφήσει επάνω του ο προκάτοχός του: από νόμους έως τα γυαλιά του.
Το πρωτοσέλιδο του Time για τη δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ δίνει μία καλή γεύση για το τι πρέπει να περιμένουμε. Ο ίδιος άλλωστε δεσμεύτηκε χθες για έναν «καταιγισμό εκτελεστικών διαταγμάτων». Σύμφωνα με πληροφορίες θα υπογράψει περισσότερες από 200 εκτελεστικές πράξεις σήμερα, Δευτέρα, συμπεριλαμβανομένων εκτελεστικών διαταγμάτων, που είναι νομικά δεσμευτικά, και άλλων προεδρικών οδηγιών όπως διακηρύξεις, οι οποίες συνήθως δεν είναι. «Κάθε ριζοσπαστικό και ανόητο εκτελεστικό διάταγμα της κυβέρνησης Μπάιντεν θα καταργηθεί μέσα σε λίγες ώρες από την ορκωμοσία μου», δήλωσε ο νεοεκλεγείς πρόεδρος.
Ο Τραμπ υποσχέθηκε προεδρικά διατάγματα που θα ενισχύσουν τα προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης, θα ιδρύσουν το Υπουργείο Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας (Doge), θα δημοσιοποιήσουν αρχεία σχετικά με τη δολοφονία του Τζον Φ. Κένεντι το 1963, θα κατευθύνουν τον στρατό να δημιουργήσει μια αμυντική ασπίδα Iron Dome και θα εξαλείψουν τις πολιτικές πολυμορφίας, ισότητας και ένταξης (DEI) από τον στρατό.
TIME’s new Inauguration cover: Donald Trump’s disruption is back https://t.co/f6thgzBMCY pic.twitter.com/LwsTz8sMyl
— TIME (@TIME) January 19, 2025
Το μεσημέρι (ώρα DC ) θα βάλει, για δεύτερη φορά, το χέρι του στη Βίβλο και θα ορκιστεί ότι θα εκτελέσει πιστά το αξίωμα του προέδρου. Η επιστροφή του στον Λευκό Οίκο θα βάλει τέλος σε πολλές εβδομάδες εικασιών και σεναρίων, αφού ο ίδιος θα αναλάβει δράση. Οι αναλυτές της Capital Economics συγκέντρωσαν τα όσα θα πρέπει να περιμένουμε:
Οι δασμοί δεν είναι απαραίτητα ο μπαμπούλας
Υπάρχουν μερικοί τομείς στους οποίους μπορούμε να είμαστε αρκετά σίγουροι για το τι να περιμένουμε. Πρώτον οι δασμοί στις εισαγωγές των ΗΠΑ θα αυξηθούν, αν και το πότε, πόσο ή σε ποιες χώρες και προϊόντα παραμένει ασαφές. Με βάση τη ρητορική του Τραμπ, υποθέσαμε ότι οι ΗΠΑ θα επιβάλουν δασμούς 60% στις εισαγωγές από την Κίνα και καθολικό δασμό 10% στις εισαγωγές από άλλες χώρες, αν και με τη δυνατότητα σπασίματος για ορισμένα αγαθά όπως η ενέργεια.
Ενώ οι υψηλότεροι δασμοί δεν συνιστούν καλή πολιτική, συχνά οι φόβοι για τις οικονομικές τους συνέπειες είναι υπερβολικοί. Ο αντίκτυπος θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του μεγέθους και του εύρους των δασμών, του βαθμού ανατίμησης του δολαρίου ως απάντηση και της έκτασης των αντιποίνων από άλλες χώρες. Η CE εκτιμά ότι οι υψηλότεροι δασμοί θα μπορούσαν να ωθήσουν τον πληθωρισμό των ΗΠΑ πάνω από το 3% ετησίως έως το τέλος του τρέχοντος έτους, αλλά θεωρούν ότι η άνοδος θα είναι προσωρινή, με τον δείκτη τιμών καταναλωτή να υποχωρεί εκ νέου το 2026. Και ενώ το Μεξικό, ο Καναδάς και η Κίνα θα μπορούσαν να πληγούν σχετικά σκληρά από αυτούς τους δασμούς (το πλήγμα στο ΑΕΠ τους υπολογίζεται από μισή έως μία μονάδα), ο αντίκτυπος σε άλλες οικονομίες, συμπεριλαμβανομένων αυτών στην Ευρώπη, θα είναι πιθανότατα ήπιος.
Μακροπρόθεσμα, το μεγαλύτερο ζήτημα είναι ο βαθμός στον οποίο η επιβολή δασμών οδηγεί σε ουσιώδη επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ των ΗΠΑ και των παραδοσιακών συμμάχων τους. Ένα από τα πλεονεκτήματα της Αμερικής σε έναν κόσμο που διασπάται είναι η έκταση των συμμαχιών της και η επιρροή τους τόσο στις μεγάλες ανεπτυγμένες οικονομίες όσο και σε αρκετές μεγάλες αναδυόμενες αγορές. Η Ουάσιγκτον θέλει να αναδιαρθρώσει τις αλυσίδες εφοδιασμού μακριά από την Κίνα σε περιοχές που θεωρούνται στρατηγικής σημασίας. Θέλει επίσης να βάλει φρένο στις εξαγωγές τεχνολογίας αιχμής από τη Δύση στην Κίνα. Εάν λοιπόν επιτεθεί σε συμμάχους, θα έχει λιγότερα «όπλα» απέναντι στην Κίνα.
Οι μαζικές απελάσεις φέρνουν στασιμοπληθωρισμό
Η ρητορική Τραμπ στο μεταναστευτικό είναι κάτι παραπάνω από σκληρή. Στην τελευταία ομιλία του πριν την ορκωμοσία δεσμεύτηκε να βάλει τέλος στην «εισβολή», όπως τη χαρακτήρισε. Παράλληλα έχει διαμηνύσει πως θα προβεί άμεσα σε μαζικές απελάσεις. Αλλά ειδικοί προειδοποιούν πως αυτό δεν θα είναι τόσο εύκολο στην πράξη, ενώ οι συνέπειες θα είναι σοβαρότατες για την αμερικανική οικονομία. Οι προσπάθειες για τη μείωση της καθαρής μετανάστευσης στις ΗΠΑ και η απομάκρυνση των εργαζομένων χωρίς έγγραφα θα συμπιέσουν την προσφορά εργασίας. Αυτό με τη σειρά του θα μειώσει το δυνητικό ΑΕΠ, όπως εξηγεί η Capital Economics. Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι η μετανάστευση στις ΗΠΑ έχει ήδη επιβραδυνθεί σημαντικά τους τελευταίους έξι μήνες. «Η αίσθησή μας είναι ότι τα αποτελέσματα της μεταρρύθμισης για τη μετανάστευση θα είναι ελαφρώς στασιμοπληθωριστικά, αν και πολλά θα εξαρτηθούν από την κλίμακα και το χρονοδιάγραμμα των πολιτικών σε αυτόν τον τομέα», επισημαίνεται στο report.
Όλοι οι δρόμοι οδηγούν πίσω στη δημοσιονομική πολιτική
Ενώ οι περισσότεροι ασχολούνται με τους δασμούς και το φρένο στις μεταναστευτικές ροές, η προσέγγιση της κυβέρνησης Τραμπ στη δημοσιονομική πολιτική είναι αναμφισβήτητα το πιο σημαντικό ζήτημα. Η δημοσιονομική θέση των ΗΠΑ βρίσκεται σε σημαντικά χειρότερη θέση τώρα από ό,τι όταν ο Τραμπ ανέλαβε για πρώτη φορά τα καθήκοντά του το 2017. Το δημοσιονομικό έλλειμμα είναι κοντά στο 7% του ΑΕΠ και το καθαρό χρέος βρίσκεται κοντά στο 100% του ΑΕΠ. Επιπλέον, η μετατόπιση από τα αρνητικά στα θετικά πραγματικά επιτόκια έχει καταστήσει τα δεδομένα για τη δυναμική του δημοσίου χρέους των ΗΠΑ εξαιρετικά δύσκολα.
Με τα τρέχοντα επιτόκια και ακόμη και αν υποτεθεί ότι η μεγέθυνση του ΑΕΠ θα διατηρήσει τους ρυθμούς της οι ΗΠΑ θα πρέπει να προωθήσουν μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής ίσα με το 3% του ΑΕΠ για να σταθεροποιήσουν το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Αυτό δύσκολα θα γίνει, εάν ο Τραμπ κάνει πράξη τις υποσχέσεις της προεκλογικής εκστρατείας να μειώσει τους φόρους σε όλα, από φιλοδωρήματα μέχρι εταιρικά κέρδη.
Το πρόβλημα είναι πως πολλοί από τους διακηρυγμένους στόχους του Τραμπ απαιτούν στην πραγματικότητα αυστηροποίηση της δημοσιονομικής πολιτικής. Στην εποχή Η μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση κυριάρχησαν οι ενέργειες των κεντρικών τραπεζών: οι δραματικές περικοπές των επιτοκίων και η επέκταση των ισολογισμών τους έδωσαν τον τόνο στις αγορές, ενώ οι δημοσιονομικές πολιτικές ήταν σε δεύτερη μοίρα. Αυτό αρχίζει να αλλάζει. Ό,τι και να φέρει η νέα διοίκηση, οι ενέργειές της (και οι αδράνειές της) στη δημοσιονομική πολιτική θα έχουν σημαντική επίπτωση στην οικονομία για τα επόμενα 4 χρόνια.
Διαβάστε ακόμη:
→Η ιστορική δεύτερη ορκωμοσία του Τραμπ: Το πρόγραμμα, οι καλεσμένοι και η έναρξη μίας νέας – αβέβαιης – εποχής
→The Resolute Desk: Ο Τραμπ θα υπογράψει τους πρώτους νόμους σε ένα γραφείο – δώρο από επικίνδυνη αποστολή στην Αρκτική
