Ποια παγκόσμια ύφεση; Ο πόλεμος είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ανθρωπότητα! Αυτή είναι η εκτίμηση της πλειονότητας των 900 ειδικών που μετείχαν στην κατάρτιση της Έκθεσης Παγκόσμιου Κινδύνου για τη νέα χρονιά.
Μόλις το 5% των ερωτηθέντων θεωρούν την οικονομική ύφεση ως τον μεγαλύτερο κίνδυνο.
Σύμφωνα με την έρευνα, που διοργάνωσε όπως κάθε χρόνο το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός, οι ερωτηθέντες εμπειρογνώμονες θεωρούν ότι «η ένοπλη σύγκρουση σε κρατικό επίπεδο είναι ο μεγαλύτερος παγκόσμιος κίνδυνος για το 2025». Σχεδόν το ένα τέταρτο (23%) των ειδικών αξιολόγησε τον πόλεμο ως τη μεγαλύτερη ανησυχία. Συγκριτικά, μάλιστα, τα ακραία καιρικά φαινόμενα έρχονται στη δεύτερη θέση των κινδύνων (14%) και οι γεωοικονομικές αντιπαραθέσεις στην τρίτη (8%).
«Οι αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις ασκούν πίεση στο παγκόσμιο σύστημα όπως ποτέ άλλοτε», είναι το βασικό συμπέρασμα της Έκθεσης Παγκόσμιου Κινδύνου, που θα δώσει και τον τόνο στο Φόρουμ του Νταβός, από τις 20 έως τις 24 Ιανουαρίου,
Αν και ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, θα μετάσχει μόνο μέσω βίντεο στο Φόρουμ, θα είναι «ο ελέφαντας στο δωμάτιο» – το πρόσωπο που αναμένεται να μονοπωλήσει το ενδιαφέρον. Κυρίως σε ό,τι αφορά τη δέσμευσή του για τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Συνάντηση Τραμπ – Πούτιν
Ο Τραμπ καυχήθηκε προεκλογικά ότι θα ήταν σε θέση να φέρει ειρήνη στην Ουκρανία «μέσα σε 24 ώρες» από την ανάληψη των καθηκόντων του. Στη συνέχεια έκανε πίσω στο «24ωρο» χρονοδιάγραμμα, αλλά μίλησε για «έξι μήνες». Τώρα, τέσσερις ημέρες πριν από την ορκωμοσία του, ο Αμερικανός εκλεγμένος πρόεδρος δήλωσε πως σχεδιάζεται σύντομα μια βραχυπρόθεσμη συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν. «Ξέρω ότι θέλει να συναντηθούμε και θα τον συναντήσω πολύ σύντομα. Θα το έκανα νωρίτερα, αλλά… πρέπει να είσαι στην εξουσία», είπε ο Τραμπ στην ειδησεογραφική πλατφόρμα Newsmax.
Ο νέος σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Μάικ Βαλτς αναμένει μάλιστα τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ Τραμπ και Πούτιν τις «επόμενες ημέρες και εβδομάδες». Αλλά η Μόσχα παραμένει επιφυλακτική. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ είπε πως «δεν υπάρχουν προϋποθέσεις για μια τέτοια συνάντηση».
Ελβετία και Σερβία
Η Ελβετία και η Σερβία προσφέρθηκαν πάντως να φιλοξενήσουν μια πιθανή συνάντηση κορυφής του νέου προέδρου των ΗΠΑ με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντιμίρ Πούτιν.
Εμπόδιο σε μια πιθανή συνάντηση κορυφής στην Ελβετία είναι βέβαια το ένταλμα σύλληψης του Πούτιν που εκκρεμεί από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Και η κυβέρνηση της Βέρνης θα ήταν νομικά υποχρεωμένη να συλλάβει τον Ρώσο πρόεδρο.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Σέρβος πρόεδρος, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, δήλωσε ότι η χώρα του είναι ο ιδανικός τόπος διεξαγωγής, επειδή δεν αποτελεί μέρος στρατιωτικών συμμαχιών όπως το ΝΑΤΟ.
«Μόνο στο πλαίσιο κάποιων ευρύτερων συμφωνιών είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε εγγυήσεις ασφαλείας για τη χώρα που τώρα ονομάζεται Ουκρανία, ή μέρος αυτής της χώρας», δήλωσε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ. «Απλώς όλοι κατάλαβαν ότι το θέμα δεν είναι στην Ουκρανία, αλλά χρησιμοποιείται για να αποδυναμώσει τη Ρωσία στο ευρωπαϊκό σύστημα ασφαλείας», υποστήριξε ο Λαβρόφ.
Ο Σεργκέι Λαβρόφ άλλωστε είχε πρόσφατα απορρίψει το ειρηνευτικό σχέδιο που πρότεινε η ομάδα του Τραμπ, που περιλάμβανε την παραίτηση από το Κίεβο τμημάτων του κατεχόμενου από τη Ρωσία ουκρανικού εδάφους, με αντάλλαγμα την αναστολή της πιθανής συμμετοχής της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ για 20 χρόνια και την ανάπτυξη ευρωπαϊκών ειρηνευτικών δυνάμεων.
Το Κρεμλίνο, έχοντας ενισχύσει τις θέσεις του στο πεδίο της μάχης, φέρεται να είναι προετοιμασμένο για οποιοδήποτε σενάριο – είτε για μια νέα κλιμάκωση στο ουκρανικό μέτωπο, είτε αν Τραμπ προτείνει κάποια ειρηνευτική συμφωνία. «Το θέμα είναι ότι ούτε ο Τραμπ, η ομάδα του, ούτε το Κρεμλίνο, ούτε το Κίεβο ή η Ευρώπη γνωρίζουν ακριβώς τι θα συμβεί», τονίζουν στη «Ναυτεμπορική» Ευρωπαίοι διπλωμάτες στις Βρυξέλλες.
Ο κόσμος περιμένει
Ο κόσμος περιμένει για να δει βέβαια αν ο Τραμπ θα υλοποιήσει την υπόσχεσή του για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Σίγουρα, υπάρχουν και στη Ρωσία εκείνοι που ελπίζουν ότι ο Τραμπ μπορεί να επισπεύσει τον τερματισμό της σύγκρουσης. Ο Ρώσος βουλευτής Βλαντιμίρ Ντζαμπάροφ περιέγραψε τον Τραμπ ως κάποιον «με τον οποίο μπορείς να μιλήσεις».
Ωστόσο, συνολικά η ατμόσφαιρα στο Κρεμλίνο είναι πιο επιφυλακτική, λόγω του απρόβλεπτου χαρακτήρα του Τραμπ. «Δεν υπάρχει στο Κρεμλίνο η ίδια ευφορία με την τελευταία φορά που ο Τραμπ κέρδισε τις εκλογές και άνοιξαν σαμπάνιες», λέει η Τατιάνα Στανοβάγια, ιδρύτρια της εταιρείας συμβούλων R.Politik.
Ο Ίλια Μπουντράιτσκις, Ρώσος ιστορικός και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, εξηγεί τη διαφορά των δύο πλευρών: «Ο Τραμπ εξετάζει πώς να λύσει το ζήτημα που σχετίζεται με τα σύνορα της Ρωσικής Ομοσπονδίας με την Ουκρανία. Από την πλευρά του Κρεμλίνου, το ζήτημα αυτού του πολέμου είναι εντελώς διαφορετικό, που συνδέεται με την αναθεώρηση της τρέχουσας αρχιτεκτονικής της ευρωπαϊκής ασφάλειας και το ζήτημα των σφαιρών επιρροής στον μετασοβιετικό χώρο».
Η άρση κυρώσεων στη Μόσχα
Στόχος φυσικά της Μόσχας είναι και η άρση των δυτικών κυρώσεων. Αλλά, ακόμη κι αν υπάρξει αναθέρμανση των σχέσεων ΗΠΑ – Ρωσίας, «είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι όλες οι κυρώσεις θα αρθούν από τη μια μέρα στην άλλη», λέει ο Όλεγκ Κουζμίν, αναλυτής της Renaissance Capital με έδρα τη Μόσχα. Προσθέτει όμως ότι «αν ξεκαθαριστεί πως δεν έρχονται άλλες κυρώσεις και ότι οι γεωπολιτικές εντάσεις δεν θα επιδεινωθούν, θα μειωνόταν τουλάχιστον η σημερινή αβεβαιότητα, κάτι που θα ήταν ευνοϊκό για την παγκόσμια οικονομία και τις αγορές».
