Λίγες ημέρες πριν από την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ, όλοι διερωτώνται πώς θα υλοποιήσει τη δέσμευσή του για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Αλλά και τι θα ακολουθήσει. Πώς θα εφαρμοστεί δηλαδή η εκεχειρία και τι θα γίνει με την ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης χώρας.
Η Σχολή Οικονομικών Επιστημών του Κιέβου που καταγράφει τις ζημιές από την έναρξη της ρωσικής εισβολής, επισημαίνει ότι περισσότερα από 250.000 κτίρια κατοικιών έχουν καταστραφεί. Επίσης, περισσότερα από 420 νοσοκομεία, 580 διοικητικά κτίρια, σχεδόν 4.000 σχολεία και πανεπιστήμια και 1.800 πολιτιστικοί χώροι όπως θέατρα, κινηματογράφοι, βιβλιοθήκες, αίθουσες συναυλιών ή μουσεία καθώς και σχεδόν 350 εκκλησίες, συναγωγές και τζαμιά.
«Τα ποσά που πρέπει να διατεθούν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας είναι αστρονομικά και ξεπερνούν τα 500 δισεκατομμύρια δολάρια», αναφέρουν στελέχη της Οικονομικής Σχολής. «Σε 37 δισεκατομμύρια δολάρια υπολογίζονται οι δαπάνες μόνο για την επισκευή αστικών υποδομών. Περισσότεροι από 100 σιδηροδρομικοί σταθμοί έχουν βομβαρδιστεί ή υποστεί ζημιές, όπως και σχεδόν 350 γέφυρες και τουλάχιστον 25.000 χιλιόμετρα του οδικού δικτύου. Τα πραγματικά ποσά είναι όμως πολύ υψηλότερα ,επειδή οι καταστροφές στα κατεχόμενα από τη Ρωσία εδάφη δεν μπορούν να εκτιμηθούν από ανεξάρτητες πηγές. Οι ρωσοκρατούμενες πόλεις όπως η Μαριούπολη, η Αβντιίβκα, το Σολεντάρ, το Μπαχμούτ και το Σεβεροντόνετσκ έγιναν ερείπια μετά τις σφοδρές μάχες».
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, κάπου 12 δισεκατομμύρια δολάρια θα χρειαστούν για το κατεστραμμένο ενεργειακό σύστημα της Ουκρανίας.
«Ομόλογα Ουκρανίας»
Στα τέλη Ιουνίου 2023, το Λονδίνο φιλοξένησε τη Διάσκεψη για την Ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, μια εκδήλωση που όχι μόνο έθεσε τα θεμέλια για το μέλλον της κατεστραμμένης από τον πόλεμο χώρας, αλλά και για μια μαζική εισροή του μεγάλου διεθνούς κεφαλαίου.
«Για την ανοικοδόμηση της χώρας θα χρειαστούν εκατοντάδες δισ. ευρώ, εκ των οποίων το ένα τρίτο θα είναι σε δωρεές και τα υπόλοιπα σε δημόσια και ιδιωτικά δάνεια», αναφέρουν Ευρωπαίοι διπλωμάτες. «Ο στόχος είναι να γίνει η Ουκρανία μια ανοιχτή πλατφόρμα για μεγάλους παγκόσμιους επενδυτές», προσθέτουν.
Τα αμερικανικά επενδυτικά funds, όπως η Vanguard, η BlackRock, η Geode Capital και η State Street, έχουν ήδη το προβάδισμα ως οι κύριοι «σπόνσορεςς» της ανοικοδόμησης, με την προοπτική έκδοσης των «Ομολόγων Ουκρανίας».
Με τόσο μεγάλο ποσό χρέους, η χώρα θα διοικείται ουσιαστικά από το καρτέλ των χρηματοδοτών, υπό την ομπρέλα του Ουκρανικού Επιχειρηματικού Συμφώνου.
Χαλκός και λίθιο
Στο στόχαστρο των μεγάλων επενδυτικών κολοσσών είναι φυσικά και ο ορυκτός πλούτος της χώρας. Η Ουκρανία Ουκρανία διαθέτει αποθέματα 500.000 τόνων λιθίου, το 10% των παγκόσμιων αποθεμάτων σιδήρου, 6% τιτανίου και 20% γραφίτη, καθώς και μεγάλα κοιτάσματα χαλκού.
Ο έλεγχος των ορυκτών πόρων ήταν άλλωστε ένας από τους λόγους που πρέπει να ληφθεί υπόψη για την κατανόηση της σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας. Τα ρωσικά στρατεύματα φέρονται μάλιστα ότι κατέλαβαν σήμερα περιοχή του Ντονμπάς , που διαθέτει μεγάλα κοιτάσματα λιθίου.
Όπως λέει ο Ροντ Σουνόβερ, πρώην διευθυντής του τμήματος Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων στο Εθνικό Συμβούλιο Πληροφοριών των ΗΠΑ, «ο ορυκτός πλούτος της Ουκρανίας είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους αυτή η χώρα είναι τόσο σημαντική για τη Ρωσία». Στην Ουκρανία υπάρχουν επίσης ορυχεία νικελίου, κοβαλτίου, χρωμίου, τανταλίου, νιοβίου, βηρυλλίου, ζιρκονίου, σκανδίου, μολυβδαινίου και χρυσού. «Η ιδέα είναι να προσελκύσουμε επενδυτές σε συνεργασίες και να εργαστούμε με τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να δημιουργήσουμε προμήθειες στρατηγικών ορυκτών», δήλωσε ο Ρόμαν Οπιμαχ, επικεφαλής του Κρατικού Γεωλογικού Ινστιτούτου της Ουκρανίας
Ηδη, αναπτύχθηκε ένα επενδυτικό πρόγραμμα ικανό να προσελκύσει πόρους 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων και να οδηγήσει στην ανάπτυξη περισσότερων από 20 περιοχών με σημαντικά κοιτάσματα, κυρίως σπανίων γαιών. Μάλιστα, τον περασμένο Νοέμβριο, η αυστραλιανή εταιρεία European Lithium δήλωσε ότι ήταν κοντά στην εξασφάλιση των δικαιωμάτων σε δύο πολλά υποσχόμενα κοιτάσματα λιθίου στην περιοχή του Ντόνετσκ και στο Κιρόβογκραντ. Η κινεζική εταιρεία Chengxin Lithium ζήτησε επίσης τα δικαιώματα σε ορισμένε περιοχές, μια κίνηση που θα επέτρεπε στην Κίνα να κερδίσει το πρώτο πεδίο εξόρυξης λιθίου στην Ευρώπη.
Προβλήματα διαφθοράς
Η ουκρανική εφημερίδα Vgoru καταγγέλλει πάντως πολλά φαινόμενα διαφθοράς στην αδειοδότηση των περιοχών εξόρυξης πρώτων υλών. Αναφέρει, για παράδειγμα, ότι στο 81,38% όλων των διαγωνισμών που διεξήχθησαν στην περιοχή της Χερσώνας, εμφανιζόταν κάθε φορά μόνο ένας συμμετέχων, ο οποίος κέρδιζε και το συμβόλαιο. «Αυτή η πρακτική -σχολιάζει ο Βολοντίμιρ Πουζίροφ, από την ουκρανική Ενωση Διαφάνειας-είναι μία από τις μορφές της διαφθοράς».
Ο Πουζίροφ εξηγεί ότι γίνεται συνήθως κατανομή των συμβάσεων a priori, με βάση συμφωνίες μεταξύ εταιρειών. Το επιχείρημα είναι ότι στον πόλεμο δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο και ως εκ τούτου οι διαγωνισμοί διεξάγονται χωρίς πάρα πολλούς ελέγχους…
