Ενώ η αμερικανική οικονομία τρέχει με σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης και η Wall Street έκλεισε το 2024 με αποδόσεις-ρεκόρ που αγγίζουν το 30%, οι χώρες της Ευρωζώνης μοιάζουν να τρώνε τις σάρκες τους και η ευρωπαϊκή ηγεσία να σφυρίζει αδιάφορα.
Οι ασθμαίνουσες οικονομίες, οι εν τρικυμία πολιτικές ηγεσίες και οι αλλεπάλληλες μειώσεις των επιτοκίων καθιστούν το έργο των ευρωπαϊκών τραπεζών να καλύψουν το χάσμα κερδών από τους αντιπάλους τους στις ΗΠΑ εξαιρετικά δύσκολο.
Μετοχές
Από τις αρχές του 2010 οι ευρωπαϊκές τραπεζικές μετοχές έχουν υποχωρήσει κατά 10%, ενώ οι τράπεζες των ΗΠΑ έχουν υπερτριπλασιάσει τα κέρδη τους. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει εκτιμήσει ότι η απόδοση των ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών της Ευρωζώνης κυμαίνεται γύρω στο 5%, έναντι 10% στις ΗΠΑ, συνδέοντάς τη με τα υψηλότερα έσοδα από αμοιβές στις ΗΠΑ και τα παλαιά μη εξυπηρετούμενα δάνεια με τα οποία οι ευρωπαϊκές τράπεζες εξακολουθούν να παλεύουν.
Και αυτό μοιάζει να είναι μόνο η αρχή. Η ευφορία της Wall Street το τελευταίο δίμηνο εδράζεται κατά βάση στην προαναγγελθείσα από τον Ντόναλντ Τραμπ απορρύθμιση των αμερικανικών τραπεζών. Ο επανεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ εμφανίζεται αποφασισμένος να χαλαρώσει ή ακόμη και να καταργήσει τους αρμόδιους ρυθμιστικούς φορείς των τραπεζών και να τονώσει την αμερικανική οικονομία με χρήμα που θα ρέει άφθονο από το τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ.
«Η προσδοκία είναι απλή: η απορρύθμιση και οι φορολογικές περικοπές στις ΗΠΑ έρχονται σε αντίθεση με την αυστηρή εποπτεία της Ευρώπης», δήλωσε ο David Materazzi, διευθύνων σύμβουλος της πλατφόρμας αυτοματοποιημένων συναλλαγών Galileo FX με έδρα την Ιταλία. «Εάν οι αμερικανικές τράπεζες λάβουν την αναμενόμενη πολιτική στήριξη, θα μπορούσαν να αυξήσουν τον όγκο των δανείων και να βελτιστοποιήσουν το κεφάλαιο με τρόπους που οι ευρωπαϊκές τράπεζες απλά δεν μπορούν να φτάσουν αυτή τη στιγμή», δήλωσε ο Materazzi.
Ρυθμιστικό πλαίσιο
Και αν οι αμερικανικές τράπεζες τρίβουν τα χέρια τους για τα επικείμενα υψηλά κέρδη που θα φέρει η επέκταση της πιστωτικής τους δυναμικής, τα ευρωπαϊκά πιστωτικά ιδρύματα βρίσκονται στον αντίποδα. Με δεδομένο το αυστηρότερο ρυθμιστικό πλαίσιο των τραπεζών και τη δυστοκία στη συνένωση τραπεζικών ομίλων μεταξύ χωρών της Ε.Ε., τα περιθώρια ευελιξίας είναι κυριολεκτικά ασφυκτικά για τις ευρωτράπεζες. Μπροστά στο τσουνάμι της αμερικανικής απορρύθμισης, Ευρωπαίοι πολιτικοί όπως η υπουργός Οικονομικών της Ελβετίας Κάριν Κέλερ-Σούτερ και η Βρετανίδα ομόλογός της Ρέιτσελ Ριβς συζητούν για τις επερχόμενες προκλήσεις και συμφωνούν με δηλώσεις τους στο Reuters ότι είναι σημαντικό να βρεθεί ισορροπία μεταξύ ανταγωνιστικότητας και σταθερότητας.
Η απορρύθμιση των αμερικανικών τραπεζών, σύμφωνα με τον οικονομολόγο Γιώργο Λαγαρία, είναι μονόδρομος και αιτία είναι το υπέρογκο αμερικανικό χρέος. «Η χαλάρωση των τραπεζικών κανονισμών είναι προτεραιότητα της καινούργιας κυβέρνησης και αναγκαιότητα ταυτοχρόνως, με δεδομένη την αύξηση του δημοσίου χρέους. Οι τράπεζες θα παρέχουν πίστωση εκεί που το κράτος παρείχε κίνητρα. Ήδη η Εργατική κυβέρνηση του Λονδίνου έχει υποδείξει ότι θα ακολουθήσει παρόμοιο δρόμο. Οι ευρωπαϊκές αρχές δεν θα έχουν άλλη επιλογή από το να ακολουθήσουν και αυτές».
Στο ζοφερό αυτό τοπίο, ειδική θέση έχει η αδυναμία της Ε.Ε. να ξυπνήσει από τον λήθαργο της απραγίας έναντι των ισχυρών ανταγωνιστών της. Το έλλειμμα της ανταγωνιστικότητας και η συνεχιζόμενη αποβιομηχάνιση της γηραιάς ηπείρου αφήνουν ορατά τα σημάδια τους στην οικονομία της Ευρωζώνης, ενώ η πιθανότητα επιβολής δασμών έναντι της Ε.Ε. υπό τη δεύτερη προεδρία Τραμπ είναι πιθανό να αποτελέσει τη χαρακτηριστική βολή. «Πιθανή επιβολή δασμών θα επιβαρύνει σημαντικά την ευρωπαϊκή οικονομία. Αν οι τράπεζές της καταστούν μη ανταγωνιστικές, ίσως η Ευρωζώνη απειληθεί ακόμη και με ύφεση», επισημαίνει στη «Ν» ο οικονομολόγος Γιώργος Λαγαρίας.
Εκτός κι αν… ο «γηραιός γίγαντας» ξυπνήσει.
