Η Ευρώπη σε υπαρξιακή περιδίνηση, η Αμερική σε μια νέα πολιτική πραγματικότητα με αβέβαιο προορισμό και η Κίνα σε τροχιά επιβράδυνσης. Ένα εκρηκτικό μίγμα σε μια παγκόσμια οικονομία που παρουσιάζει μεν ανθεκτικότητα, αλλά είναι δέσμια μιας αναιμικής ανάπτυξης, ενός τεράστιου δημόσιου χρέους, που τείνει να ξεπεράσει τα 100 τρισ. δολάρια, και αλλεπάλληλων μέτρων προστατευτισμού.
Και όλα αυτά σε ένα περιβάλλον συνεχών γεωπολιτικών εκρήξεων, που αυξάνει τις προκλήσεις και δημιουργεί έντονη αβεβαιότητα, εν απουσία καταλυτών που θα μπορούσαν να δώσουν κατεύθυνση και ορίζοντα.
Ο «άγνωστος Χ» Τραμπ
Παρότι ο πληθωρισμός έχει αποκλιμακωθεί σημαντικά και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, η μάχη δεν έχει ακόμη κερδηθεί, μια πραγματικότητα πολύ πιο έντονη στις ΗΠΑ που αποτυπώθηκε και στο πρόσφατο «γερακίσιο» μήνυμα της Federal Reserve. Ο στόχος του 2%, που είναι το ζητούμενο τόσο της ΕΚΤ όσο και της Fed, είναι μεν προσιτός, αλλά όχι ακόμη βιώσιμος, με «άγνωστο Χ» τις εμπορικές, φορολογικές και μεταναστευτικές πολιτικές που θα ακολουθήσει ο νεοεκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
Παρότι τα δεδομένα είναι διαφορετικά ανάμεσα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, συγκλίνουν στην κοινή ανησυχία για νέο γύρο πληθωριστικών πιέσεων. Ήδη, ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ για τον μήνα Νοέμβριο αυξήθηκε στο 2,7%, αν και χαμηλότερα από το 3,1% στην αρχή του 2024, καθώς η αμερικανική οικονομία παραμένει ισχυρή με ρυθμό ανάπτυξης 3,1% στο τρίτο τρίμηνο.
Οι καταναλωτικές δαπάνες είναι επίσης ισχυρές, οι επενδύσεις των επιχειρήσεων υψηλές και η αγορά εργασίας δεν εμπνέει ανησυχία.
Ωστόσο, η Fed περιόρισε σε δύο τις επιτοκιακές μειώσεις, εν μέσω ανησυχιών για την πορεία του πληθωρισμού και τις πολιτικές που θα ακολουθήσει ο Τραμπ, βλέποντας επιστροφή στον στόχο του 2% όχι νωρίτερα από το 2027.
Απελπιστικά χαμηλοί οι ρυθμοί στην ευρωζώνη
Η Ευρωζώνη κινείται με πολύ χαμηλούς ρυθμούς, με τη Γερμανία να οδεύει σε στασιμότητα για δεύτερο έτος, στην καλύτερη περίπτωση, εν αναμονή των πρόωρων εκλογών του Φεβρουαρίου, τη Γαλλία να προσπαθεί να σταθεροποιήσει τα δημοσιονομικά της διορίζοντας τον τέταρτο πρωθυπουργό και την ευρωπαϊκή μεταποίηση να παραπαίει σε υφεσιακό έδαφος, χάνοντας θέσεις εργασίας, παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα.
Ο πληθωρισμός στη Ζώνη του Ευρώ υποχώρησε μεν στο 2,2% τον Νοέμβριο από 2,8% τον Ιανουάριο, όμως η ίδια η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, έχει επανειλημμένως προειδοποιήσει για πιθανή άνοδο στο τέλος του 2024 ή στην αρχή του 2025.
Δεν απέδωσαν καρπούς έως τώρα οι προσπάθειες της Κίνας
Στην Κίνα, ο πληθωρισμός άγγιξε χαμηλό πέντε μηνών τον Νοέμβριο, στο 0,2%, σε ετήσια βάση, καθώς οι τιμές τροφίμων και παραγωγού υπαναχώρησαν, καθώς οι τεράστιες προσπάθειες του Πεκίνου να στηρίξει την οικονομία με τρισεκατομμύρια δολάρια δεν έχουν αποδώσει έως
τώρα καρπούς.
Εν αναμονή δασμών Τραμπ αλλά και των συνεχιζόμενων προβλημάτων στο real estate, οι προβλέψεις των περισσότερων αναλυτών κάνουν λόγο για ρυθμό ανάπτυξης κάτω του στόχου του 5% για το 2025.
Καθώς, λοιπόν, η μακροχρόνια άνθηση της Κίνας επιβραδύνεται και οι εμπορικές εντάσεις με την Ουάσιγκτον θολώνουν την εικόνα του διατλαντικού εμπορίου, η γηραιά ήπειρος χάνει ολοένα και περισσότερο έδαφος, υπό την απειλή μιας «τέλειας καταιγίδας» για το νέο έτος, που θα μπορούσε να φέρει ακόμη μεγαλύτερες οικονομικές πιέσεις, μαζί με περαιτέρω πολιτικές και κοινωνικές αναταραχές.
Οι περισσότεροι αναλυτές διατείνονται ότι η παγκόσμια οικονομία θα αντιμετωπίσει πολλές και μεγάλες προκλήσεις το 2025, με τις κεντρικές τράπεζες να μειώνουν κι άλλο τα επιτόκια, χωρίς ωστόσο να βιάζονται -η ΕΚΤ πιθανόν να αποτελέσει την εξαίρεση με πιο επιθετικές μειώσεις-, με τον πληθωρισμό να καιροφυλακτεί να επιστρέψει και με τις γεωπολιτικές αναταραχές να φαίνονται σε βάθος χρόνου, ενδεχομένως μετά το 2025.
Το μεγάλο ερώτημα είναι εάν θα τα καταφέρει να τις ξεπεράσει.
