Κατά 9% έχουν ελαφρύνει τους ισολογισμούς τους η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η Fed και η Τράπεζα της Αγγλίας, μειώνοντας σταθερά τις αγορές κρατικών ομολόγων.
Ειδικά για την ΕΚΤ, από τα μέσα του 2022, ο ισολογισμός της κεντρικής τράπεζας της ευρωζώνης μειώθηκε κατά περίπου 2 τρισ. ευρώ ή περισσότερο από 22%, αλλά υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος για να φτάσει στα προ του 2020 και της πανδημίας, επίπεδα.
Ο ισολογισμός της ΕΚΤ είχε αυξηθεί στα 8,83 τρισεκατομμύρια ευρώ τον Ιούνιο του 2022, κυρίως λόγω της αγοράς κρατικού χρέους των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των έκτακτων δανείων που χορηγήθηκαν για την παροχή μεγαλύτερης ρευστότητας στην αγορά με προγράμματα όπως το PEPP ή το TLTRO.
«Σήμερα, η ΕΚΤ θέλει να συνεχίσει να είναι εγγυάται την ανάπτυξη της οικονομίας της ευρωζώνης χωρίς να παραβλέπεται ο έλεγχος του πληθωρισμού», εξηγούν παράγοντες της αγοράς στη «Ναυτεμπορική».
Τόσο για την ΕΚΤ, όσο και για τη Fed, ο έλεγχος του πληθωρισμού και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην ευρωζώνη και στις Ηνωμένες Πολιτείες , αντίστοιχα απαιτούν να συνεχιστεί η μείωση των ισολογισμών των κεντρικών τραπεζών. «Η επαναφορά της νομισματικής κανονικότητας με περικοπές επιτοκίων πρέπει να συμβαδίζει με την εκκαθάριση των λογαριασμών των κεντρικών τραπεζών», προσθέτουν.
Μείωση ισολογισμού κατά 47 δισ. τον μήνα
Μέχρι στιγμής, το 2024 η ΕΚΤ έχει αποσύρει 568 δισεκατομμύρια ευρώ από την αγορά- κάπου 8,3% έναντι 12,8% το 2023. Κατά μέσο όρο, η ΕΚΤ μείωνε τον ισολογισμό της το 2024 κατά 47 δισεκατομμύρια ευρώ το μήνα , σχεδόν το ήμισυ του ρυθμού του 2023. Ο ρυθμός μείωσης του ισολογισμού της ΕΚΤ θα κυμανθεί στα 40 δισεκατομμύρια ευρώ το μήνα το 2025. «Το δημόσιο χρέος που αγόρασε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με τα προγράμματα έκτακτης αγοράς περιουσιακών στοιχείων έχουν διαφορετικές λήξεις που θα καθυστερήσουν τη μείωση των υποχρεώσεων του ιδρύματος με την πάροδο του χρόνου», τονίζουν στη Ναυτεμπορική, τραπεζικές πηγές. Σύμφωνα με το Bloomberg πάντως, η ΕΚΤ θα πρέπει να μειώσει τον ισολογισμό της κατά 4 τρισεκατομμύρια ευρώ με βάση τα κριτήρια που προτείνει το ΔΝΤ-από 1,8 έως 2 τρισεκατομμύρια ευρώ, μεσοπρόθεσμα.
Οι προκλήσεις της Ευρωζώνης
Η πολιτική αβεβαιότητα στη Γαλλία και τη Γερμανία συνεχίζει πάντως να επιβαρύνει την ευρωζώνη και να προκαλεί πονοκέφαλο στην πρόεδρο Κριστίν Λαγκάρντ. Στη Γαλλία, οι αυξημένοι πολιτικοί κίνδυνοι έχουν αυξήσει το spread σε σχέση με το γερμανικό Bund, σε σχεδόν 0,77 ποσοστιαίες μονάδες .
Την ίδια ώρα , η Γερμανία βαδίζει σε πρόωρες εκλογές στις 23 Φεβρουαρίου και η πολιτική αβεβαιότητα συνέβαλε στη μεταβλητότητα των αποδόσεων των γερμανικών ομολόγων, καθώς οι αγορές ζυγίζουν τις δημοσιονομικές επιπτώσεις της τρέχουσας αστάθειας.
«Καθώς η ΕΚΤ ξεκίνησε έναν δυναμικό κύκλο χαλάρωσης, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αναμένεται να διατηρήσει μια πιο προσεκτική προσέγγιση. Αυτή η απόκλιση θα μπορούσε να αποδυναμώσει το ευρώ έναντι του δολαρίου», τονίζουν παράγοντες αγοράς, σημειώνοντας ωστόσο ότι αυτό θα μπορούσε να ωφελήσει τους εξαγωγείς της ευρωζώνης.
Η στάση της Fed
Αν και η ΕΚΤ μείωσε περισσότερο τον ισολογισμό της από το μέγιστο τα τελευταία πέντε χρόνια, η Fed «ελάφρυνε» κατ` αναλογία πολύ περισσότερο, το 2024.
Η Αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα μείωσε τον ισολογισμό της κατά 785 δισεκατομμύρια από την αρχή του χρόνου, «σπάζοντας» το σημείο αναφοράς των 7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων τον περασμένο μήνα και διατηρεί μέσο ρυθμό αποστράγγισης ρευστότητας 65 δισεκατομμυρίων δολαρίων το μήνα.
«Η Federal Reserve διατηρεί τον ίδιο ρυθμό περικοπών μήνα με τον μήνα από πέρυσι, παρά την αύξηση των αγορών τον Μάρτιο του 2023, όταν συνέβη η κρίση με την τράπεζα Silicon Valley, γεγονός που δείχνει πόσο ευέλικτη είναι η νομισματική πολιτική μιας τράπεζας. Εάν διατηρούσε αυτόν τον ρυθμό και ήθελε η Fed να φέρει τον ισολογισμό της στα 4,19 τρισεκατομμύρια δολάρια που είχε πριν από την κρίση του κορωνοϊού, θα χρειαζόταν άλλους 44 μήνες. Δηλαδή, μόλις τον Ιούλιο του 2028 θα επιτυγχανόταν αυτός ο στόχος».
Με βάση πάντως τα στοιχεία στο τέλος Νοεμβρίου, η μέση διάρκεια ζωής του χρέους που κατέχει η Fed είναι 14,6 χρόνια μέχρι τη λήξη. Οι επενδυτές αναμένουν ότι η Fed θα μειώσει τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης την Τετάρτη. Αυτό θα έφερνε το επιτόκιο στόχου ομοσπονδιακών κεφαλαίων σε ένα εύρος από 4,25% έως 4,50%, μία ποσοστιαία μονάδα κάτω από το ανώτατο όριο που επιτεύχθηκε νωρίτερα φέτος.
Η Τράπεζα της Αγγλίας
Στη Βρετανία, αν και ο πληθωρισμός, η ανάπτυξη της οικονομίας και η αγορά εργασίας δεν ακολουθούν την ίδια πορεία με την ευρωζώνη ή τις Ηνωμένες Πολιτείες, η μείωση του ισολογισμού διατηρεί παρόμοιο ρυθμό με την ΕΚΤ και τη Fed.
Δύο εβδομάδες πριν το τέλος του 2024,η Τράπεζα της Αγγλίας έχει μειώσει επίσης τον ισολογισμό της κατά 9,3% φέτος, στα 8,8 τρισεκατομμύρια λίρες. Μόνο σε βρετανικά κρατικά ομόλογα, η Τράπεζα της Αγγλίας έχει πάνω από 14,8 δισεκατομμύρια λίρες, 17% λιγότερο από ό,τι στο αποκορύφωμά της πανδημίας. «Πιστεύουμε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποφύγει την ύφεση το 2025, αν και η ανάπτυξη θα είναι αισθητά αργή και θα συνοδεύεται από αξιοσημείωτη αύξηση της ανεργίας. Το Υπουργείο Οικονομικών είναι αναμφίβολα μπερδεμένο και φημολογείται ότι εξετάζει το ενδεχόμενο «αναπρογραμματισμού» και μείωσης στις προγραμματισμένες δημόσιες δαπάνες», δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος της Columbia Threadneedle Investments EMEA, Στίβεν Μπελ.
