Στους δρόμους έχουν βγει οι αγρότες στη Γαλλία, την Ιταλία και τη Γερμανία, διαμαρτυρόμενοι για την απόφαση της ΕΕ να δημιουργήσει τη μεγαλύτερη ζώνη ελεύθερων συναλλαγών στον κόσμο με την Λατινική Αμερική.
Γάλλοι αγρότες απέκλεισαν με τα τρακτέρ τους κεντρικούς δρόμους σε όλη τη χώρα και πολλοί μετέτρεψαν συμβολικά τα χωράφια τους σε …νεκροταφεία, «φυτεύοντας», ξύλινους σταυρούς.
Οι αγρότες υποστηρίζουν ότι η συμφωνία της ΕΕ με την ένωση Mercosur των χωρών της Λατινικής Αμερικής θα υπάρξει αθέμιτος ανταγωνισμός καθώς θα επιτραπεί η αθρόα εισαγωγή στην Ευρώπη αδασμολόγητων, φθηνών αγροτικών προϊόντων, που δεν θα ανταποκρίνονται επίσης στις υψηλές και κοστοβόρες προδιαγραφές ,που είναι υποχρεωτικές στην ευρωπαϊκή αγροτική οικονομία. «Φοβόμαστε ότι η ευρωπαϊκή γεωργία θα επηρεαστεί μαζικά ως αποτέλεσμα», λέει ο πρόεδρος των Γερμανών αγροτών Γιόακιμ Ρούκβιντ.« Αυτή η συμφωνία θα είναι μονόπλευρη σε βάρος της Ευρωπαϊκής γεωργίας. Εισαγόμενα αγροτικά προϊόντα που παράγονται με πρότυπα του περασμένου αιώνα, απειλούν την εγχώρια παραγωγή», προσθέτει.
Στην περιοχή Mercosur υπάρχουν πολύ λιγότερο αυστηροί κανόνες χρήσης των φυτοφαρμάκων και των τεχνικών παραγωγής. Η Βραζιλία για παράδειγμα, έχει τετραπλασιάσει την κατανάλωση φυτοφαρμάκων τα τελευταία 20 χρόνια. «Η συμφωνία επιβαρύνει ιδιαίτερα την ευρωπαϊκή και την ιταλική παραγωγή όσον αφορά τον ανταγωνισμό και την ασφάλεια των τροφίμων», αναφέρει η ιταλική ένωση αγροτών Confagricoltura. Υπογραμμίζει την ανάγκη για μια αρχή αμοιβαιότητας που απαιτεί από τους παραγωγούς της Mercosur να σέβονται τα ίδια περιβαλλοντικά και υγειονομικά πρότυπα που απαιτούνται για τους ευρωπαίους αγρότες»
Αντιδρά ο Μακρόν
Οι Βρυξέλλες θα ήθελαν να υπογράψουν τη συμφωνία μέχρι το τέλος του έτους, αλλά το Παρίσι είναι αντίθετο.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από την πλευρά της, πιστεύει ότι η συμφωνία έρχεται την κατάλληλη στιγμή, καθώς η οικονομία της Γηραιάς Ηπείρου είναι στάσιμη και ο νεοεκλεγείς Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απειλεί να ξαναρχίσει εμπορικούς πολέμους και με την ΕΕ.
Στα αιτήματα των αγροτών ανταποκρίθηκε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν που ζήτησε την επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας ,την άνοιξη.
Ο Γάλλος Πρόεδρος πρότεινε τη σύναψη μιας νέας εμπορικής συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Mercosur, η οποία «να είναι βιώσιμη από την άποψη της ανάπτυξης, του κλίματος και της βιοποικιλότητας».
20 χρόνια διαπραγματεύσεις
Η συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών της ΕΕ με τη συνομοσπονδία της Αργεντινής, της Βολιβίας, της Βραζιλίας, της Παραγουάης και της Ουρουγουάης, αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγματεύσεων εδώ και χρόνια. Δεν έχει όμως ακόμη, επικυρωθεί και ως εκ τούτου δεν μπορεί να τεθεί σε ισχύ. Σύμφωνα με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόκειται να επικυρωθεί, άμεσα. Περίπου 600 Γάλλοι βουλευτές έστειλαν επιστολή στην φον ντερ Λάιεν στις 12 Νοεμβρίου για να της ζητήσουν να εγκαταλείψει τις διαπραγματεύσεις. Η επιστολή παραμένει μέχρι στιγμής αναπάντητη.
Βασικά, μόνο η Γαλλία εμφανίζει τόσο έντονη αντίθεση στη μελλοντική συμφωνία με την Mercosur. «Πρώτα υπάρχει η προσκόλληση των Γάλλων στη γεωργία και την τροφή τους, στο μικρό μέγεθος των αγροκτημάτων μας» , υπογραμμίζει η Ελβίρε Φαμπρί, ειδική σε ευρωπαϊκά θέματα στο Ινστιτούτο Jacques Delors. Σημειώνει επίσης «την έντονη ενσυναίσθηση απέναντι στις δυσκολίες των αγροτών».Πριν από τις ευρωεκλογές, ο Μακρόν είχε υποσχεθεί να μην υπογράψει τη συμφωνία χωρίς να υπάρξουν ρήτρες υπέρ των ευρωπαίων αγροτών.
Η Γαλλία θέλει να αποτρέψει την έγκριση του κειμένου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά πρέπει να βρει υποστήριξη από τουλάχιστον άλλες τέσσερις χώρες που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 35% του πληθυσμού της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, το Παρίσι ελπίζει να βρει ανταπόκριση από την Πολωνία και την Ιταλία.
Οι Πολωνοί αγρότες κάλεσαν τον πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ, να «μπλοκάρει» τη συμφωνία. «Η χώρα έχει σημαντικό γεωργικό τομέα και ήδη δέχεται πιέσεις από την εισαγωγή ουκρανικών γεωργικών προϊόντων: η Πολωνία θα μπορούσε να επιδιώξει να επαναδιαπραγματευτεί ορισμένες πτυχές της συμφωνίας», σημειώνει η Ελβίρε Φαμπρί. Ωστόσο, το βέτο από τη Βαρσοβία δεν είναι εγγυημένο.
Υπέρ η Γερμανία
Υπέρ της συμφωνίας με την Mercosur έχει ταχθεί η Γερμανία. Η συμφωνία πρέπει «επιτέλους να ολοκληρωθεί τώρα, μετά από περισσότερα από 20 χρόνια», δήλωσε ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς (στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της G20 στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Οι συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου έκαναν την Ευρώπη ισχυρότερη, «μείωσαν την εξάρτησή μας από την Κίνα και εξασφάλισαν πρόσβαση σε νέες αγορές για τις εταιρείες μας», πρόσθεσε.
Για τη Γερμανία, το θέμα δεν περιορίζεται σε μια απλή συμφωνία μεταξύ των αγροτικών τομέων, γιατί ανοίγει ξεκάθαρα την αγορά της Νότιας Αμερικής, την οποία θέλουν ιδιαίτερα οι ευρωπαϊκές εταιρείες -για παράδειγμα στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Πρόκειται για μια αγορά σχεδόν 780 εκατομμυρίων ανθρώπων που καταβάλουν κάθε χρόνο περίπου 120 δισεκατομμύρια ευρώ στο εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών.
Η Γερμανία παίζει το παιχνίδι της πιέζοντας για το κλείσιμο της συμφωνίας σε σύντομο χρονικό διάστημα, υποστηριζόμενη σε αυτή την περίπτωση από την Ισπανία (η οποία έχει κάθε συμφέρον να κλείσει μια συμφωνία με μια αγορά όπως η νοτιοαμερικανική, όπου από παράδοση, ιστορία και γλώσσα, έχει εμφανή συμφέροντα στον τομέα),
«Ναι» από την Ισπανία
Στην Ισπανία πάντως, η κυβέρνηση του σοσιαλιστή πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ τάχθηκε υπέρ της συμφωνίας, παρά τους φόβους του αγροτικού τομέα.
Η Ισπανία έχει κάθε συμφέρον να κλείσει μια συμφωνία με μια αγορά όπως η νοτιοαμερικανική, όπου ιστορικά έχει εμφανή συμφέροντα.
Σε κάθε περίπτωση, η Ευρώπη είναι και πάλι μπροστά σε ένα σταυροδρόμι, όπου κινδυνεύει να βρεθεί και πάλι στο περιθώριο, όπως συνέβη στην Αφρική λόγω της έλλειψης κοινής εμπορικής και βιομηχανικής πολιτικής, κάτι που σίγουρα θα ενίσχυε το διαπραγματευτικό βάρος της Γηραιάς Ηπείρου. Όπως έχει συμβεί συχνά στο παρελθόν, μπορεί να γίνεται πολύς λόγος για μια ενωμένη Ευρώπη, αλλά πάντα τα συμφέροντα κάθε μεμονωμένου έθνους είναι αυτά που υπερισχύουν.
