Ο Ντόναλντ Τραμπ ανέθεσε στον Έλον Μασκ τη σύσταση μιας ομάδας που θα εξορθολογίσει λειτουργίες και δαπάνες της αμερικανικής κυβέρνησης.
Αν και ο εκλεγμένος πρόεδρος δεν έχει αποκαλύψει πώς θα λειτουργεί αυτή η ομάδα, ο Μασκ έχει ήδη θέσει τον στόχο του: Να περικόψει δαπάνες ύψους 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ιδού πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει αυτό το νέο διευθυντήριο, στο τιμόνι του οποίου θα βρίσκεται ο Ελον Μασκ, πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, και ο εκατομμυριούχος του κλάδου της βιοτεχνολογίας Ρεπουμπλικανών Βίβεκ Ραμασουάμι.
Τι περικοπές θέλει να κάνει ο Μασκ
Σε συγκέντρωση του Τραμπ στο Madison Square Garden μόλις τον περασμένο Οκτώβριο, ο Μάσκ δήλωνε ότι ο ομοσπονδιακός προϋπολογισμός θα μπορούσε να μειωθεί κατά «τουλάχιστον» 2 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Εδώ όμως ξεκινούν τα προβλήματα: Οι ελαστικές δαπάνες, συμπεριλαμβανομένων των αμυντικών, εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε 1,9 τρισεκατομμύρια δολάρια από τα 6,75 τρισεκατομμύρια δολάρια των συνολικών ομοσπονδιακών δαπανών για το οικονομικό έτος 2024, σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου. Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι ο στόχος του Μασκ είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί.
Γνωστός αντικρατιστής είναι και Ραμασουάμι. Ι ιδρυτής της φαρμακευτικής Roivant Sciences, έχει συνεργαστεί (και συγκρουστεί) με την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ, υπηρεσία την οποία έχει αποκαλέσει «διεφθαρμένη» κάνοντας λόγο για «αμέτρητους κανονισμούς και δράσεις του FDA που είναι υποκριτικοί, επιβλαβείς & αντισυνταγματικοί».
Και πάμε στον Τραμπ: Σε δήλωσή του την Τρίτη δήλωσε ότι η επιτροπή θα «παρέχει συμβουλές και καθοδήγηση» για τη μείωση του overregulation (της πληθώρας κανονιστικών ή άλλων διατάξεων), τη μείωση των δαπανών και την αναδιάρθρωση των ομοσπονδιακών υπηρεσιών.
Ο εκλεγείς πρόεδρος θέλει να καταργήσει το υπουργείο Παιδείας και να αφήσει τις πολιτείες να ελέγχουν τη σχολική εκπαίδευση και να αποδεκατίσει αυτό που αποκαλεί «βαθύ κράτος» – ομοσπονδιακούς υπαλλήλους καριέρας που, όπως λέει, επιδιώκουν κρυφά τις δικές τους ατζέντες.
Ενημερώστε μας κάθε φορά που κάνουμε λάθος
Τραμπ και Μασκ έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι η επιτροπή θα είναι σε θέση να κάνει δραματικές περικοπές, αλλά σε γενικές γραμμές οι μεγάλες δημοσιονομικές δράσεις είναι αρμοδιότητα του Κογκρέσου. Μπορούν να λαμβάνουν συμβουλές από εξωτερικές επιτροπές, όπως η προτεινόμενη επιτροπή αποτελεσματικότητας, ή να τις αγνοούν.
Θέλοντας να δείξει διαφάνεια, ο Μασκ δήλωσε ότι η επιτροπή θα αναρτά τις «δράσεις» της για δημόσια σχόλια. «Κάθε φορά που το κοινό πιστεύει ότι κόβουμε κάτι σημαντικό ή ότι δεν κόβουμε κάτι σπάταλο, απλά ενημερώστε μας!», δήλωσε στο X. Ανέφερε επίσης μια λίστα με «ανόητες» δαπάνες, η οποία, όπως σημείωσε, θα είναι «εξαιρετικά διασκεδαστική».
Συνταγή Ρίγκαν
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ βρίσκονται κοντά σε ένα τέτοιο διευθυντήριο.
Ο Ρόναλντ Ρίγκαν είχε ανακοινώσει τον Φεβρουάριο του 1982 ότι θα συγκροτούσε μια ομάδα εμπειρογνωμόνων από τον ιδιωτικό τομέα για να προτείνει τρόπους εξάλειψης της αναποτελεσματικότητας και της σπατάλης. Εκείνον τον Ιούνιο, εξέδωσε εκτελεστικό διάταγμα με το οποίο συγκρότησε την έρευνα του ιδιωτικού τομέα του προέδρου για τον έλεγχο του κόστους στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση, η οποία έγινε γνωστή ως Επιτροπή Grace από τον πρόεδρό της J. Peter Grace, τον πρώην διευθύνοντα σύμβουλο της W.R. Grace and Co.
Ο Grace συγκέντρωσε χρήματα για τη χρηματοδότηση της προσπάθειας μέσω ενός ιδρύματος. Περίπου 150 επιχειρηματίες προσέφεραν εθελοντικά το χρόνο τους σε μια εκτελεστική επιτροπή που επέβλεπε 36 ομάδες εργασίας της Επιτροπής Grace, οι οποίες εξέταζαν οργανισμούς ή λειτουργίες.
Η Επιτροπή εξέδωσε έκθεση τον Ιανουάριο του 1984 με περίπου 2.500 συστάσεις και οι διάφορες ομάδες εργασίας εξέδωσαν επίσης εκθέσεις.
«Οι περισσότερες από τις συστάσεις, ιδίως εκείνες που απαιτούσαν νομοθεσία από το Κογκρέσο, δεν εφαρμόστηκαν ποτέ», αναφέρει το Αρχείο Ρήγκαν.
Τον Μάρτιο του 2017, ο Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα που αποσκοπούσε στη βελτίωση της αποδοτικότητας, της αποτελεσματικότητας και της λογοδοσίας των ομοσπονδιακών υπηρεσιών και στην «εξάλειψη ή την αναδιοργάνωση περιττών ομοσπονδιακών υπηρεσιών». Καθοδηγούσε κάθε ομοσπονδιακή υπηρεσία να υποβάλει προτεινόμενο σχέδιο αναδιοργάνωσης. Υπέγραψε επίσης ένα ξεχωριστό εκτελεστικό διάταγμα για την τοποθέτηση ομάδων εργασίας και αξιωματούχων «ρυθμιστικής μεταρρύθμισης» εντός των ομοσπονδιακών υπηρεσιών.
Ο Τραμπ προσπάθησε επίσης να καταργήσει τουλάχιστον 19 οργανισμούς, αλλά δεν τα κατάφερε κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του. Ζήτησε την κατάργηση της Overseas Private Investment Corporation που συμβάλλει στην τόνωση των ιδιωτικών επενδύσεων σε ξένα αναπτυξιακά έργα και της Corporation for Public Broadcasting.
Προσπάθησε επίσης να περικόψει τη χρηματοδότηση της Amtrak, τις επιδοτήσεις για τις αγροτικές αεροπορικές υπηρεσίες και τους Special Olympics.
Η εμπειρία του Μασκ στην περικοπή δαπανών
Αφού ο Μασκ αγόρασε την εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης Twitter, απέλυσε περίπου 3.700 υπαλλήλους, δηλαδή το μισό εργατικό δυναμικό της, καθώς οι διαφημιστές απέσυραν τις δαπάνες τους. Εκατοντάδες ακόμη εργαζόμενοι παραιτήθηκαν στη συνέχεια. Αργότερα μετονόμασε τον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης σε «X», αλλά η αποτίμησή του συρρικνώθηκε δραματικά υπό την ιδιοκτησία του Μασκ.
Ο Μασκ είχε πολύ μεγαλύτερη επιτυχία στο διάστημα. Ο πύραυλος Falcon 9 της SpaceX μείωσε το κόστος εκτόξευσης με την επαναχρησιμοποίησή του, βλαστάνοντας νέες δορυφορικές αγορές και δίνοντας το έναυσμα για τον ταχέως αναπτυσσόμενο αστερισμό Starlink της εταιρείας, ο οποίος διέλυσε την καθιερωμένη βιομηχανία δορυφορικών επικοινωνιών και βοήθησε στη διαμόρφωση σύγχρονων στρατιωτικών στρατηγικών και μετέτρεψε τη SpaceX σε σημαντικό αμυντικό εργολάβο.
Οι κανόνες
Η επιτροπή πιθανότατα θα λειτουργήσει βάσει του νόμου περί ομοσπονδιακών συμβουλευτικών επιτροπών, ενός νόμου του 1972 που διασφαλίζει ότι οι επιτροπές παρέχουν συμβουλές που είναι άμεσες, αντικειμενικές και ανοικτές στο κοινό. Επιβάλλει επίσης ελέγχους κόστους και απαιτήσεις τήρησης αρχείων που ισχύουν για τις περίπου 1.000 επιτροπές με περίπου 60.000 μέλη που συμβουλεύουν τον Πρόεδρο και την εκτελεστική εξουσία ανά πάσα στιγμή.
