Προεδρικές εκλογές και εκλογές για το Κογκρέσο βρίσκονται σε εξέλιξη ανά τις ΗΠΑ, με τους πολίτες σε περισσότερες από τις μισές πολιτείες να έχουν τη δυνατότητα να ψηφίσουν αρκετές ημέρες πριν από την επίσημη ημέρα της κάλπης, την 5η Νοεμβρίου. Δημοσκόποι, στοιχηματικές εταιρείες και επενδυτικοί οίκοι δίνουν τις προβλέψεις τους. Αν σε κάτι συμφωνούν οι περισσότεροι είναι πως η μάχη ανάμεσα σε Κάμαλα Χάρις και Ντόναλντ Τραμπ θα είναι αμφίρροπη.
Στην τελευταία δημοσκόπηση του Reuters/Ipsos η Χάρις έχει ισχνό προβάδισμα 1 μονάδας σε πανεθνικό επίπεδο, ενώ στις λεγόμενες «ταλαντευόμενες πολιτείες» (swing states) προηγείται σε Μίσιγκαν και Γουισκόνσιν, αλλά βλέπει την πλάτη του Τραμπ στην Αριζόνα. Οι δύο υποψήφιοι είναι ισόπαλοι στην πιο κρίσιμη ίσως πολιτεία όλων, την Πενσυλβάνια.
Αν και μπορεί να είναι δελεαστικό να αποδοθεί το εφετινό ντέρμπι στο πολωμένο έως τοξικό πολιτικό κλίμα, αξίζει να θυμόμαστε ότι οι προεδρικές κούρσες συχνά κρίνονται σε κάποιες δεκάδες χιλιάδες ψήφους. Όπως θυμίζει σε έκθεσή της η UBS, από το 1960 σε 6 διαφορετικές εκλογικές αναμετρήσεις, το αποτέλεσμα κρίθηκε διαφορά μικρότερη των 150.000 ψήφων και σε λίγες μόνο πολιτείες.
Είναι αλήθεια πως οι δημοσκοπήσεις υποτίμησαν τη δύναμη του Ντόναλντ Τραμπ τόσο το 2016 (όταν έμεινε σχεδόν 3 εκατομμύρια ψήφους από τη Χίλαρι Κλίντον σε πανεθνικό επίπεδο, αλλά θριάμβευσε στις swing states) όσο και το 2020, όταν έχασε, αλλά με πολύ μικρότερη διαφορά από όσο είχε προβλεφθεί.
Η βάση υποστήριξης του Τραμπ είναι σταθερή, ενώ η υποστήριξη για τη Χάρις φαίνεται πιο ρευστή. Η εκστρατεία της εστίασε στις προσπάθειες τοπικής οργάνωσης για την προσέλευση των ψηφοφόρων και ειδικά νέων, γυναικών και αφροαμερικανών, που δεν ανήκουν σε κάποιο κόμμα. Η εκστρατεία της έχει αναπτύξει 2.500 στελέχη σε 350 γραφεία, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται στις 7 κρίσιμες πολιτείες.
Πριν από την αποχώρησή του από την κούρσα τον Ιούλιο, ο δρόμος του Προέδρου Μπάιντεν προς τη νίκη ήταν εξαιρετικά στενός και εξαρτιόταν από τη νίκη του στο Γουισκόνσιν, το Μίσιγκαν και την Πενσυλβάνια.
Η Χάρις είναι πιο ανταγωνιστική, αλλά και πάλι έχει εξαιρετικά δύσκολη μάχη απέναντι στον υποψήφιο των Ρεπουμπλικάνων και πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ.
Ο Τραμπ όσο είχε απέναντί του τον Τζο Μπάιντεν φαινόταν να «τρέχει» με άνεση προς τον Λευκό Οίκο. Η απόπειρα δολοφονίας του, ενίσχυσε ακόμη περισσότερο το προφίλ και την απήχησή του. Αλλά όταν ο Μπάιντεν αποσύρθηκε παραδίδοντας τα ηνία στη Χάρις, οι Δημοκρατικοί πέρασαν στην αντεπίθεση. Τις τελευταίες ημέρες ο Ρεπουμπλικάνος είδε τις πιθανότητές του να ανεβαίνουν. Αλλά κανένας από τους δύο δεν έχει προβάδισμα τέτοιο που να «υπόσχεται» ξεκάθαρη νίκη.
Οι 7 μεγαλύτερες μάχες
Στην Αριζόνα ο Τραμπ έχει το μεγάλο πλεονέκτημα, με τις δημοσκοπήσεις να θεωρούν λίγο πολύ δεδομένο ότι θα εξασφαλίσει τους 11 εκλέκτορες. Στην Τζόρτζια έχει ισχνό προβάδισμα έναντι της Χάρις. Η πολιτεία δίνει 16 εκλέκτορες. Στο Μίσιγκαν, που δίνει 15 εκλέκτορες, είναι η Χάρις που προηγείται ελαφρά, όπως και στο Γουινσκόνσιν, που δίνει 10 εκλέκτορες. Απόλυτη ισοπαλία σε Νεβάδα (6 εκλέκτορες), Βόρεια Καρολίνα (16 εκλέκτορες) και Πενσυλβάνια (19 εκλέκτορες). Πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι ακόμη και εάν προηγηθεί με έως και 2 μονάδες σε πανεθνικό επίπεδο, η Χάρις δεν έχει ελπίδες εκλογής, εάν δεν κερδίσει την τελευταία αυτή πολιτεία.
Τα 4 σενάρια και οι πιθανότητές τους
Παρά το γεγονός ότι εταιρείες στοιχημάτων και αγορές έχουν ανεβάσει τις τελευταίες ημέρες στο 60% τις πιθανότητες επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, η UBS διατηρεί αμετάβλητες τις πιθανότητες, στα 4 βασικά σενάρια που εξετάζει, από τα μέσα Οκτωβρίου.
Το σενάριο που συγκεντρώνει τις υψηλότερες πιθανότητες (45%) είναι η εκλογή της Κάμαλα Χάρις με ένα διαιρεμένο Κογκρέσο (το ένα σώμα θα ελέγχεται από τους Δημοκρατικούς και το άλλο από τους Ρεπουμπλικάνους). Το δεύτερο ισχυρότερο σενάριο, ωστόσο, με πιθανότητες 35% είναι αυτό μίας «κόκκινης σαρωτικής νίκης», δηλαδή εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ και ενός πλήρως ελεγχόμενου από τους Ρεπουμπλικάνους, Κογκρέσου. Σε 15% ανέρχονται οι πιθανότητες να δούμε τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο και το Κογκρέσο διαιρεμένο, ενώ μόλις 5% πιθανότητες συγκεντρώνει το σενάριο μίας «σαρωτικής μπλε νίκης», δηλαδή επικράτησης της Χάρις στην προεδρική κούρσα και των Δημοκρατικών τόσο σε Βουλή όσο και σε Γερουσία.
Η αντίδραση των αγορών
Τι πιστεύουν για όλα αυτά οι αγορές; Οι επενδυτές φαίνεται να προετοιμάζονται για την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, αλλά και να ανεβάζουν στο 50% τις πιθανότητες της απόλυτης κυριαρχίας των Ρεπουμπλικάνων (προεδρία και δύο σώματα Κογκρέσου), όπως αναφέρει σε έκθεσή της η Capital Economics. Προειδοποιεί ωστόσο πως οι εκλογές «συχνά κρύβουν εκπλήξεις».
Σε κάθε περίπτωση η CE πιστεύει ότι τις επόμενες εβδομάδες είναι οι πολιτικές εξελίξεις και όχι τα οικονομικά δεδομένα εκείνα που θα καθορίσουν την πορεία των αγορών. Μία νίκη Τραμπ θα πυροδοτούσε νέο ράλι στις μετοχές (αφού οι επιχειρήσεις περιμένουν φορο-ελαφρύνσεις), ενώ μία νίκη Χάρις πιθανότατα θα σήμαινε πτώση, αν και συγκρατημένη.
Ωστόσο υπάρχει ένα εμπόδιο για τις μετοχές. Το ξεπούλημα των ομολόγων. Για τους ίδιους λόγους που η νίκη Τραμπ «σηκώνει» τις μετοχές, «ρίχνει» τις τιμές των ομολόγων και ανεβάζει τις αποδόσεις τους. Και εδώ είναι που χρειάζεται προσοχή. Γιατί μία απότομη άνοδος των αποδόσεων των ομολόγων (δηλαδή του κόστους δανεισμού κυβερνήσεων και επιχειρήσεων), θα επιδείνωνε τελικά το κλίμα και στις αγορές μετοχών.
