Βάζοντας στο στόχαστρο τα γραφεία της τράπεζας Al-Qard Al-Hassan (AQAH) το Ισραήλ θέλησε να κόψει το κύριο χρηματοδοτικό όπλο στα χέρια της Χεζμπολάχ. Αλλά η «αυτοκρατορία» που έχει χτίσειγια να ρέει το χρήμα είναι πολύ ευρύτερη. Νεκρός είναι και ο ταμίας της οργάνωσης στη Συρία.
Αξίζει να δούμε πώς η ομάδα – που ξεκίνησε ως κίνημα αντίστασης και εξελίχθηκε σε τρομοκρατική οργάνωση με το ισχυρότερο οπλοστάσιο που είχε ποτέ μη κρατική οντότητα, αλλά και πολιτικό κόμμα με ισχυρότατη επιρροή στη διακυβέρνηση και την κοινωνία του Λιβάνου – πλούτισε σε μία περίοδο, που η χώρα βίωσε έκρηξη ανεργίας και φτώχειας και μία σκληρή χρεοκοπία.
Η AQAH
Εν μέσω της πολιτικής και οικονομικής αναταραχής που μαστίζει τον Λίβανο τα τελευταία χρόνια, η AQAH έχει ουσιαστικά αναδειχθεί στον πιο ισχυρό χρηματοπιστωτικό οργανισμό του Λιβάνου.
Ιδρύθηκε το 1983 και αυτοπροσδιορίζεται ως «φιλανθρωπικός οργανισμός» που παρέχει δάνεια σε ανθρώπους σύμφωνα με τις ισλαμικές αρχές, οι οποίες και απαγορεύουν τους τόκους. Διαθέτει περισσότερα από 30 υποκαταστήματα, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται σε σιιτικές περιοχές της Βηρυτού, του νότιου Λιβάνου και της κοιλάδας Μπεκάα. Λειτουργεί με άδεια φιλανθρωπικής οργάνωσης που χορηγείται από την κυβέρνηση του Λιβάνου και όχι με τραπεζική άδεια και επομένως δεν υπόκειται σε καμία απολύτως εποπτεία, ούτε πληρώνει φόρους.
Πολλοί άνθρωποι από τη σιιτική εκλογική περιφέρεια της Χεζμπολάχ έχουν χρηματοδοτηθεί από την Al-Qard Al-Hassan, παίρνοντας δάνεια σε σκληρό νόμισμα, με ευέλικτους όρους, αλλά βάζοντας ως εγγύηση χρυσό (σε μορφή κυρίως κοσμημάτων και λιρών). Ο ρόλος της επεκτάθηκε καθώς ο Λίβανος βυθίστηκε σε μια οξύτατη οικονομική κρίση που άρχισε το 2019. Η Χεζμπολάχ ενθάρρυνε τους Λιβανέζους, ανεξάρτητα από θρησκευτικές και πολιτικές πεποιθήσεις, να αξιοποιήσουν τα δάνεια της AQAH.
Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ είχε από το 2007 βάλει στη μαύρη λίστα τον οργανισμό, τονίζοντας πως αποτελεί «όχημα» της Χεζμπολάχ για πρόσβαση στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα». «Ενώ η AQAH υποτίθεται ότι εξυπηρετεί τον λιβανέζικο λαό, στην πράξη κινεί παράνομα κεφάλαια μέσω λογαριασμών κελύφους και διαμεσολαβητών, εκθέτοντας τα λιβανικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σε πιθανές κυρώσεις», τόνιζε σε αναφορά του το 2021.
Ο Χασάν Νασράλα, ηγέτης οργάνωσης που έπεσε νεκρός σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στις 27 Σεπτεμβρίου, μιλούσε πολύ συχνά για την AQAH. Το 2020, ύστερα από επίθεση χάκερς και τη δημοσίευση των ονομάτων των πελατών της, ο Νασράλα είπε ότι οι ξένες δυνάμεις ήθελαν να τρομάξουν τους πολίτες και να προκαλέσουν κατάρρευση του ιδρύματος. Προέτρεψε τους υποστηρικτές της Χεζμπολάχ να απαντήσουν αυξάνοντας τις καταθέσεις τους σε αυτή.
Δεδομένης της συνεχιζόμενης κρίσης ρευστότητας του Λιβάνου και της έλλειψης δανεισμού, η AQAH έχει γίνει βασική πηγή μετρητών για τους Λιβανέζους και ένας πανίσχυρος παράγοντας στην οικονομία της χώρας. Το 2021, πολλά από τα υποκαταστήματά της άρχισαν να εγκαθιστούν ΑΤΜ που διανέμουν μεγάλα ποσά λιβανέζικων λιρών και δολαρίων ΗΠΑ. Οι δανειολήπτες μπορούν να κάνουν αναλήψεις χωρίς όριο και να ανανεώνουν δάνεια επ’ αόριστον, αρκεί να παρέχουν ως εγγύηση χρυσό.
Διακίνηση ναρκωτικών και ξέπλυμα χρήματος
Οι τεράστιες υπερπόντιες επιχειρήσεις της Χεζμπολάχ, οι οποίες φέρεται να περιλαμβάνουν διακίνηση ναρκωτικών, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και λαθρεμπόριο «ματωμένων» διαμαντιών, της αποφέρουν τεράστια ποσά σε μετρητά κάθε χρόνο. Μέσω της AQAH, η Χεζμπολάχ χρησιμοποιεί μεγάλο μέρος αυτών των μετρητών για να διοχετεύσει, έστω και με το σταγονόμετρο, ρευστότητα στην δοκιμαζόμενη λιβανική οικονομία, γεγονός που της επιτρέπει να επεκτείνει την πολιτική επιρροή της.
Η Χεζμπολάχ χειρίζεται αποστολές κοκαΐνης και τη διανομή τους για λογαριασμό μεγάλων ναρκο – καρτέλ. Ξεπλένει επίσης έσοδα μέσω πολύπλοκων εμπορικών συστημάτων. Το δίκτυο Ayman Joumaa – το οποίο ήρθε στο φως το 2011 και έναν χρόνο αργότερα αποκαλύφθηκε ότι συνδέεται με τη Χεζμπολάχ – ξέπλενε έως και 200 εκατομμύρια δολάρια τον μήνα (!) για λογαριασμό μεξικανικών και κολομβιανών καρτέλ. Ελάμβανε προμήθεια 8% έως 14% για τις υπηρεσίες του και έτσι ήταν υπεύθυνο για τα 2/3 των εσόδων της Χεζμπολάχ από «εξωτερικές δραστηριότητες». Και ενώ η λειτουργία του τελικά διακόπηκε, το περίπλοκο σχέδιο του για το ξέπλυμα των εσόδων από τα ναρκωτικά συνεχίστηκε με άλλα «οχήματα».
Τα ετήσια έσοδα της Χεζμπολάχ από ναρκωτικά υπολογίζονται σε 400 εκατ. δολάρια. Και αυτή είναι μία «συντηρητική εκτίμηση» του αμερικανικού υπουργείου Δικαιοσύνης.
Η Χεζμπολάχ παίζει μεγάλο ρόλο στην παράνομη οικονομία της περιοχής Tri-Border της Αργεντινής, της Βραζιλίας και της Παραγουάης, βοηθά επίσης το καθεστώς της Βενεζουέλας να ξεπλύνει χρήματα μέσω πολλαπλών σημείων και έχει ισχυρότατη παρουσία στη Δυτική Αφρική. Οι αρχές των ΗΠΑ, για παράδειγμα, κατέσχεσαν 50 εκατομμύρια δολάρια το 2019 από τον καταδικασθέντα χρηματιστή της Χεζμπολάχ, Κασίμ Τατζιντίν, ως μέρος αγωγής εναντίον του για ξέπλυμα χρήματος για λογαριασμό της Χεζμπολάχ. Σε Λατινική Αμερική και Αφρική έχει διεισδύσει σε θεσμούς σε όλα τα επίπεδα – αστυνομία, τελωνεία, συνοριοφύλακες, λιμενικούς, δικαστικούς και αιρετούς αξιωματούχους.
Λαθρεμπόριο χρυσού
Η Χεζμπολάχ εμπλέκεται επίσης σε διεθνές λαθρεμπόριο χρυσού με την ιρανική κυβέρνηση. Το 2020, στοιχεία έδειξαν ότι η Χεζμπολάχ έλεγχε πολλά ορυχεία χρυσού στη νοτιοανατολική Βενεζουέλα. Τον Μάιο του 2022, οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες διαπίστωσαν ότι δεκάδες κιλά χρυσού της Βενεζουέλας στάλθηκαν στην Τεχεράνη με πτήση της ιρανικής Mahan Air σε αντάλλαγμα για πετρέλαιο, ενώ τα έσοδα από αυτό μεταφέρθηκαν αργότερα στη Χεζμπολάχ. Το Ιράν έχει γίνει πιο πρόθυμο να πληρώσει τεράστια ποσά σε μετρητά για χρυσό εν μέσω προσπαθειών να αυξήσει τα αποθέματά του ως απάντηση στη συνεχιζόμενη πίεση από τις κυρώσεις των ΗΠΑ. Οι προσπάθειες της Τεχεράνης να συσσωρεύσει χρυσό έχουν φτάσει στο σημείο να περιλαμβάνουν την εκτέλεση πολιτών που κατηγορούνται για αποθησαύριση χρυσού (Mehr News, 3 Σεπτεμβρίου 2023, Times of Israel, 14 Νοεμβρίου 2018).
Ο ρόλος της Χεζμπολάχ ως μεσολαβητή στο διεθνές λαθρεμπόριο χρυσού πιθανότατα πηγάζει από την ικανότητά της να διεισδύει σε διάφορες ομάδες της λιβανέζικης διασποράς στη Νότια Αμερική και στη Δυτική Αφρική, σύμφωνα με τους Times of Israel και τη Jerusalem Post. Διευκολύνοντας το Ιράν στο λαθρεμπόριο χρυσού, με αντάλλαγμα μετρητά, η Χεζμπολάχ μπορεί να δανείσει αυτά τα μετρητά σε Λιβανέζους πολίτες με αντάλλαγμα τον δικό τους χρυσό.
