Για λίγες μόλις ώρες επέστρεψε το ρεύμα στην Κούβα, για να καταρρεύσει και πάλι το δίκτυο, για δεύτερη φορά από χθες. Το νησί βιώνει οξύτατη ενεργειακή κρίση, η οποία το οδηγεί σε οικονομική παράλυση και κοινωνική αναταραχή.
Η συντριπτική πλειονότητα των 10 εκατομμυρίων κατοίκων της χώρας ήταν ακόμα στο σκοτάδι το πρωί του Σαββάτου. Ο πάροχος δικτύου UNE ανακοίνωσε ότι ελπίζει να επανεκκινήσει τουλάχιστον πέντε από τις μονάδες παραγωγής που λειτουργούν με πετρέλαιο, παρέχοντας αρκετή ηλεκτρική ενέργεια σε ευρύτερες περιοχές μέσα στις επόμενες ώρες.
Το ολικό μπλακ άουτ
Η κομμουνιστική κυβέρνηση είχε από νωρίς την Παρασκευή ανακοινώσει ότι κλείνει για τρεις ημέρες τα σχολεία και όλες τις «μη ζωτικής σημασίας επιχειρήσεις» (όπως κέντρα διασκέδασης και άλλους χώρους αναψυχής), ενώ είχε στείλει τους περισσότερους δημοσίους υπαλλήλους στα σπίτια τους σε μια ύστατη προσπάθεια να κρατήσει τα φώτα αναμμένα μετά από εβδομάδες σοβαρών ελλείψεων ρεύματος.
Αλλά λίγο πριν το μεσημέρι της Παρασκευής, το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Antonio Guiteras, το μεγαλύτερο και πιο αποτελεσματικό της χώρας, τέθηκε εκτός λειτουργίας, προκαλώντας πλήρη διακοπή του δικτύου και αφήνοντας ολόκληρο το νησί χωρίς ρεύμα. Και ενώ τα ξημερώματα του Σαββάτου νοσοκομεία και σπίτια στην Αβάνα έβλεπαν το ρεύμα να επιστρέφει, λίγες ώρες αργότερα, ήρθε νέο μπλακ άουτ.
Το μπλακ άουτ σηματοδοτεί ένα νέο ναδίρ στο νησί, που η ζωή γίνεται όλο και πιο αφόρητη, με τους κατοίκους να υποφέρουν από ελλείψεις σε τρόφιμα, καύσιμα, νερό και φάρμακα. Ο πρωθυπουργός Μανουέλ Μαρέρο περιγράφοντας τα μέτρα που λαμβάνονται, ομολόγησε ότι η κυβέρνηση δεν είχε άλλη επιλογή από το να «παραλύσει την οικονομία».
Οι κυρώσεις των ΗΠΑ, η εξάρτηση από τη Βενεζουέλα και η φυγή
Η Κούβα υφίσταται τη χειρότερη οικονομική κρίση των τελευταίων δεκαετιών, λόγω του εμπάργκο, των ενισχυμένων κυρώσεων των ΗΠΑ που επιβλήθηκαν τα τελευταία χρόνια, των αναποτελεσματικών πολιτικών του καθεστώτος και της αποτυχίας της τουριστικής βιομηχανίας να ανακάμψει από την πανδημία του Covid-19.
Η έλλειψη τροφής και καυσίμων έχει οδηγήσει εκατοντάδες χιλιάδες Κουβανούς στη μετανάστευση τα τελευταία χρόνια, με το νησί να υπολογίζεται ότι έχει χάσει από το 10% έως το 20% του πληθυσμού του.
Η Κούβα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη Βενεζουέλα για το πετρέλαιο της. Όμως η νοτιοαμερικανική χώρα αντιμετωπίζει τα δικά της ενεργειακά προβλήματα και έχει κόψει τις προμήθειες στο νησί. Η Κούβα έλαβε κατά μέσο όρο 32.600 βαρέλια την ημέρα τους πρώτους εννέα μήνες του τρέχοντος έτους, περίπου το ήμισυ της ποσότητας που απεστάλη την ίδια περίοδο του 2023, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Reuters. Και οι σύμμαχοι της Βενεζουέλας, Ρωσία και Κίνα, απέτυχαν να στείλουν αρκετή βοήθεια για να καλύψουν το κενό, παρά τις εκφράσεις πολιτικής αλληλεγγύης.
Παρά τις συνεχείς διακοπές ρεύματος και τις ελλείψεις, η Κούβα «δεν βρίσκεται ακόμη σε μια απύθμενη άβυσσο», θέλησε να καθησυχάσει ο Μαρέρο. Δεν ακούγεται πολύ πειστικός.
Ο τυφώνας και οι τουρκικοί πλωτοί σταθμοί
Εκατομμύρια Κουβανοί, συνηθισμένοι από καιρό σε συχνές διακοπές λειτουργίας, έχουν πληγεί από δραματικά μεγαλύτερες διακοπές ρεύματος πρόσφατα, που συχνά εκτείνονται για 12 ώρες. Έξω από την πρωτεύουσα, την Αβάνα, η ηλεκτρική ενέργεια είναι πολύ σπάνια, συχνά δεν είναι διαθέσιμη για περισσότερες από 18 ώρες την ημέρα.
Το πρόβλημα επιδείνωσε το πέρασμα του τυφώνα Μίλτον την περασμένη εβδομάδα, του οποίου οι έντονες ριπές και τα κύματα εμπόδισαν τις παραδόσεις καυσίμων από τα σκάφη ανοικτής θαλάσσης σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, σύμφωνα με Κουβανούς αξιωματούχους. Σε ακόμη ένα πλήγμα, οι τουρκικοί πλωτοί σταθμοί ηλεκτρικής ενέργειας που παράγουν σημαντική ηλεκτρική ενέργεια για την Κούβα, ξέμειναν από καύσιμα, με αποτέλεσμα να σβήνουν.
Η επιδείνωση της κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας της Κούβας καταδικάζει εκατοντάδες χιλιάδες στην εξαθλίωση. Περίπου το πέντε τοις εκατό του πληθυσμού – πάνω από 600.000 άτομα – στερείται κανονικού τρεχούμενου νερού, σύμφωνα με κυβερνητικούς αξιωματούχους, ένα πρόβλημα που οφείλεται επίσης στις καταρρέουσες υποδομές και τις αυξανόμενες ανάγκες σε καύσιμα.
Ταυτόχρονα υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι το βίαιο έγκλημα αυξάνεται στο νησί, ιδιαίτερα σε σχέση με την εμφάνιση ενός νέου ναρκωτικού με βάση την κάνναβη που ονομάζεται «quimico».
Όσοι Κουβανοί είχαν χρήματα στράφηκαν σε γεννήτριες για να ξεπεράσουν την κρίση. Αλλά ο μέσος μηνιαίος μισθός ισοδυναμεί μόνο με περίπου 10 δολάρια.
Με πληροφορίες από Reuters, Washington Post
