Το «σίριαλ» της «επιθετικής εξαγοράς» της γερμανικής Commerzbank από την ιταλική Unicredit έχει πανευρωπαϊκές προεκτάσεις. Η στάση της Γερμανίας και η δημοσιονομική της εμμονή, μάλλον απογοητεύουν τους θιασώτες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Έχουν άλλωστε ξοδέψει χρόνια να φωνάζουν ότι η ΕΕ να μπορεί να δημιουργήσει περισσότερους εγχώριους πρωταθλητές βαρέων βαρών επιχειρήσεων για να ανταγωνιστεί αντιπάλους από τις ΗΠΑ και την Ασία. Κι αυτό ακριβώς θα μπορούσε να είναι ένα τέτοιο deal.
Η άμεση καταδίκη του καγκελαρίου Όλαφ Σολτς για την «επιθετική εξαγορά» της UniCredit υποδηλώνει ότι οι φιλοδοξίες για διασυνοριακή κλιμάκωση του χρηματοπιστωτικού τομέα της ΕΕ θα παραμείνουν, όπως ήταν εδώ και μια δεκαετία, απλώς κενή συζήτηση, παρά τις αντίθετες κατευθύνσεις του ESM για τις διασυνοριακές συγχωνεύσεις τραπεζών.
Ο φόβος στο Βερολίνο είναι ότι οι Ιταλοί, εάν πάρουν μεγαλύτερο μερίδιο στην Commerzbank από τη γερμανική κυβέρνηση, θα μπορούσαν να μειώσουν τα δάνεια στη γερμανική Mittelstand , τους μικρομεσαίους κατασκευαστές που θεωρούνται η ραχοκοκαλιά της οικονομίας.
Η εχθρότητα του Όλαφ Σολτς για τη συμφωνία, εξοργίζει πολιτικούς και οικονομολόγους από άλλες χώρες της ΕΕ που εδώ και καιρό κατηγορούν τη Γερμανία ότι δίνει προτεραιότητα στα δικά της συμφέροντα εις βάρος της ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς.
Πολλοί είχαν «κακοχαρακτηρίσει» τη Γερμανία κατά τη διάρκεια της κρίσης του Covid και του ενεργειακού σοκ μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, όταν το προστατευτικό ένστικτό του ήταν να επιδοτεί μαζικά την εγχώρια βιομηχανία του χωρίς να λαμβάνει υπόψη τη ζημιά στην εσωτερική αγορά, ιδιαίτερα σε μικρότερες χώρες της ΕΕ που δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα τέτοιου ανταγωνισμού.
Όπως αγόρασε η Lufthansa την ιταλική Alitalia, κάποιοι λένε ότι πρέπει να δοθεί η ευκαιρία στην UniCredit να αγοράσει το ασθενέστερο γερμανικό αντίστοιχό της. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας Αντόνιο Ταγιάνι είπε ότι υπάρχει μια «ελεύθερη αγορά στην Ευρώπη» και πως δεν μπορούν να ισχύουν «δύο μέτρα και δύο σταθμά».
Στόχος και τροχοπέδη
H διασύνδεση μεταξύ των χρηματοπιστωτικών τομέων των χωρών της ΕΕ ήταν ο στόχος των Ευρωπαίων ηγετών εδώ και μια δεκαετία και ακούει στο όνομα Τραπεζική Ένωση. Αυτό σημαίνει, εν μέρει, να επιτραπεί στις συγχωνεύσεις να δημιουργηθούν μεγάλες τράπεζες πέραν των συνόρων, που δεν συνδέονται με τις τύχες των κυβερνήσεων των χωρών τους – ένας δεσμός που κόστισε ακριβά στην περιοχή πριν από μια δεκαετία.
Δεδομένης της κυριαρχίας των τραπεζών στον χρηματοπιστωτικό τομέα της Ευρώπης, η Τραπεζική Ένωση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το έργο της Ένωσης Κεφαλαιαγορών της ΕΕ. Στην πρόσφατη έκθεσή του , ο Μάριο Ντράγκι, πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ, «έδειξε» το κατακερματισμένο χρηματοοικονομικό τοπίο ως τροχοπέδη στην ανάπτυξη και στη δημιουργία πλούτου. Η μεγαλύτερη τράπεζα των ΗΠΑ, η JPMorgan Chase, αξίζει περισσότερο από τις 10 κορυφαίες ευρωπαϊκές τράπεζες μαζί.
Ένας ενοποιημένος ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας θα αύξανε την αποτελεσματικότητα και θα μπορούσε να μειώσει το κόστος κεφαλαίου για τις επιχειρήσεις, έγραψε ο Ντράγκι, κάνοντας περισσότερα για να μετατρέψει τους τεράστιους σωρούς αποταμίευσης των Ευρωπαίων σε επενδύσεις.
Κάποιοι Γερμανοί πάντως συμφωνούν. Ακόμη και ο φιλελεύθερος υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Κρίστιαν Λίντνερ, απομακρύνθηκε από τη σκληρή γραμμή του Σολτς την Τρίτη. Ερωτηθείς τι θα μπορούσε να κάνει η κυβέρνηση για να σταματήσει μια εξαγορά, απάντησε: «Αυτό είναι θέμα της διοίκησης και του διοικητικού συμβουλίου της Commerzbank».
Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς τάχθηκε κατά της εξαγοράς, λέγοντας ότι «οι μη φιλικές επιθέσεις, οι επιθετικές εξαγορές δεν είναι καλές για τις τράπεζες και γι’ αυτό η γερμανική κυβέρνηση έχει σαφώς τοποθετηθεί προς αυτή την κατεύθυνση». Υπενθυμίζεται ότι το γερμανικό δημόσιο, είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος της Commerzbank από τότε που διέσωσε την τράπεζα με 18,2 δισεκατομμύρια ευρώ κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2008.
Παράλληλα ο Στέφαν Βίτμαν , ο οποίος είναι επίσης υψηλόβαθμο στέλεχος της γερμανικής συνδικαλιστικής οργάνωσης Verdi, δήλωσε ότι «ελπίζουμε βεβαίως ότι μπορούμε να αποφύγουμε» μια επιθετική εξαγορά από την ιταλική τράπεζα, προειδοποιώντας για ενδεχόμενο απολύσεων.
Η UniCredit ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι αύξησε τη συμμετοχή της στη γερμανική Commerzbank σε περίπου 21% και υπέβαλε αίτημα για την αύξηση της συμμετοχής της σε έως και 29,9%.
Ο Ορτσέλ και η Λαγκάρντ
Ο Σολτς μπορεί βέβαια να ελπίζει ότι το πράγμα θα «ξεχαστεί». Άλλωστε με τον κυβερνητικό συνασπισμό του «φαναριού» σε μια δύσκολη ισορροπία έχει κι άλλα πράγματα να ασχοληθεί.
Μπορεί όμως να υπολογίζει χωρίς τον Αντρέα Ορτσέλ, ο οποίος δεν τα παρατάει εύκολα. Το 2021 το πρωτοβάθμιο δικαστήριο της Μαδρίτης διέταξε την Banco Santander να τον αποζημιώσει με περίπου 68 εκατομμύρια ευρώ για μια πρόταση να τον κάνει διευθύνοντα σύμβουλο την οποία απέσυρε η ισπανική τράπεζα. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της UniCredit μήνυσε την Banco Santander το 2018 επειδή υπαναχώρησε στον διορισμό του.
