Δεν είναι μόνο ο πληθωρισμός. Η παγκόσμια οικονομία έρχεται σήμερα αντιμέτωπη με προκλήσεις ανάλογες με εκείνες που πυροδότησαν πολιτικές οικονομικού εθνικισμού, κατάρρευση του παγκόσμιου εμπορίου στη δεκαετία του 1920 και τελικά το κραχ και τη Μεγάλη Ύφεση του 1929.
Δεν πρόκειται για κάποιο σενάριο τρόμου υπερβολικού αναλυτή, αλλά για προειδοποίηση από την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ. «Αντιμετωπίσαμε τη χειρότερη πανδημία από τη δεκαετία του 1920, τη χειρότερη σύρραξη στην Ευρώπη από τη δεκαετία του 1940 και το χειρότερο ενεργειακό σοκ από τη δεκαετία του 1970», είπε η Κριστίν Λαγκάρντ την Παρασκευή, προσθέτοντας ότι οι προκλήσεις αυτές σε συνδυασμό με παράγοντες όπως τα προβλήματα στην αλυσίδα εφοδιασμού, έχουν αλλάξει για πάντα την παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα.
Οι ομοιότητες με πριν από 100 χρόνια
Σε ομιλία της στην Ουάσινγκτον, δύο ημέρες αφότου η Federal Reserve υπό τον Τζερόμ Πάουελ, αποφάσισε μία μεγάλη μείωση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης, η Λαγκάρντ υποστήριξε ότι μπορούν να γίνουν αρκετοί παραλληλισμοί ανάμεσα στις δύο δεκαετίες των ’20s: 1920s και 2020s. Το πισωγύρισμα στο παγκόσμιο εμπόριο και οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις, είναι δύο από τα κοινά χαρακτηριστικά των δύο δεκαετιών. Αν και η νομισματική πολιτική κατά τη δεκαετία του 1920 έκανε τα πράγματα χειρότερα, οδηγώντας τις οικονομίες σε αποπληθωρισμό και τραπεζική κρίση «σήμερα είμαστε σε καλύτερη θέση να αντιμετωπίσουμε τις αλλαγές αυτές, σε σχέση με τους προκατόχους μας», σημείωσε η επικεφαλής της ΕΚΤ.
Πριν από έναν αιώνα, είπε, άλλοι κεντρικοί τραπεζίτες έμαθαν με τον δύσκολο τρόπο ότι το να δένεις το νόμισμα με τον χρυσό και να κρατάς σταθερές τις συναλλαγματικές ισοτιμίες δεν βοηθούσε σε καιρούς αξιοσημείωτων διαρθρωτικών αλλαγών. Ήταν μία τακτική που έσπρωξε τις χώρες στον οικονομικό εθνικισμό και τις έριξε στην παγίδα του αποπληθωρισμού.
Οι ακραίες δοκιμασίες
Σήμερα, σύμφωνα με τη Λαγκάρντ, οι κεντρικοί τραπεζίτες έχουν τα εργαλεία εκείνα που απαιτούνται για να διατηρήσουν τη σταθερότητα των τιμών. Ακόμη και σε «ακραίες δοκιμασίες» για τη νομισματική πολιτική, όπως η πανδημία ή η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τα εργαλεία αυτά αποδείχθηκαν αποτελεσματικά, σημείωσε, προσθέτοντας πως είναι σπάνιο να βλέπουμε τόσο δραστική αύξηση επιτοκίων (όπως αυτή που είχαμε το 2022 και το 2023) και να μην προκαλείται εκτίναξη της ανεργίας.
Παρόλα αυτά προειδοποίησε πως δεν επιτρέπεται εφησυχασμός, ούτε φτάνουν οι κινήσεις των κεντρικών τραπεζών, αλλά θα πρέπει και οι κυβερνήσεις να αποφύγουν καταστροφικές κινήσεις της δεκαετίας του 1920. Όλοι δε πρέπει να προετοιμαστούν για μία μακρά περίοδο έντονης μεταβλητότητας του πληθωρισμού, να μάθουν να ζουν με την αστάθεια.
