«Η εργασία είναι μεγάλη υπόθεση εδώ. Δεν είναι απλώς ένας τρόπος να βγάλεις χρήματα». Με αυτόν τον τρόπο περιέγραψε, ο Tim Craig, συγγραφέας του βιβλίου «Cool Japan: Case Studies from Japan’s Cultural and Creative Industries» την κουλτούρα της εργασιομανίας που χαρακτηρίζει την Ιαπωνία, στην οποία πιστώνεται η αλματώδης οικονομική ανάπτυξη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Όχι όμως χωρίς κόστος.
Η χώρα που στην γλώσσα της υπάρχει μία λέξη για την εργασία -κυριολεκτικά – μέχρι θανάτου προσπαθεί να αντιμετωπίσει την ανησυχητική έλλειψη εργατικού δυναμικού πείθοντας εταιρείες να υιοθετήσουν τετραήμερη εβδομάδα εργασίας.
Karoshi στα Ιαπωνικά σημαίνει «θάνατος από υπερβολική εργασία» και παραπέμπει σε θανάτους από καρδιακές προσβολές, αυτοκτονίες αλλά και σε προβλήματα υγείας που προκύπτουν από το άγχος και την κόπωση των πολλών ωρών εργασίας.
Το φαινόμενο καταγράφηκε επισήμως το 1988, και έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις.
Το 2021, η ιαπωνική κυβέρνηση εξέφρασε για πρώτη φορά την υποστήριξή της σε μικρότερη εβδομάδα εργασίας, με ψήφιση σχετικής νομοθεσίας.
Ωστόσο, η φιλοσοφία της μείωσης του χρόνου εργασίας, δεν φαίνεται να βρίσκει ευήκοα ώτα. Σύμφωνα με στοιχεία που επικαλείται το CNN, μόνο το 8% των εταιρειών επιτρέπουν στους εργαζόμενούς τους να παίρνουν τρεις ημέρες ρεπό την εβδομάδα, ενώ μόνο το 7% δίνει στους εργαζομένους του το νομικά κατοχυρωμένο ρεπό της μίας ημέρας, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας, Εργασίας και Πρόνοιας.
Και επιδοτήσεις για κίνητρο
Ελπίζοντας να αυξήσει το ποσοστό συμμετοχής ιδίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η κυβέρνηση ξεκίνησε μια εκστρατεία για τη «μεταρρύθμιση του τρόπου εργασίας», η οποία προωθεί τη μείωση των ωρών εργασίας και άλλες ευέλικτες ρυθμίσεις, καθώς ενώ βάζει όρια και στις επιτρεπόμενες υπερωρίες. Το υπουργείο Εργασίας ξεκίνησε πρόσφατα να προσφέρει και επιχορηγήσεις ως επιπλέον κίνητρο.
Η υπηρεσία που υποστήριξης των επιχειρήσεων αναφέρει ότι μόνο τρεις εταιρείες έχουν προσέλθει μέχρι στιγμής για να ζητήσουν συμβουλές σχετικά με την πραγματοποίηση αλλαγών, τους σχετικούς κανονισμούς και τις διαθέσιμες επιδοτήσεις, γεγονός που καταδεικνύει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η πρωτοβουλία.
Άρνηση και από τους εργαζόμενους
Δεν αντιστέκονται όμως μόνο οι επιχειρήσεις, αλλά και οι εργαζόμενοι
Ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό της Panasonic: Από τους 63.000 υπαλλήλους στις εταιρείες του ομίλου της στην Ιαπωνία, που είναι επιλέξιμοι για τετραήμερα προγράμματα μόνο 150 υπάλληλοι αποφάσισαν να τα ακολουθήσουν, σύμφωνα με τον Yohei Mori, ο οποίος επιβλέπει την πρωτοβουλία.
Φόβος να μην κατηγορηθούν για αδιαφορία
Οι πιέσεις να θυσιάζεται κάποιος για την εταιρεία του είναι έντονες. Οι πολίτες προσπαθούν να πηγαίνουν διακοπές την ίδια εποχή του χρόνου με τους συναδέλφους τους – ώστε να μην κατηγορηθούν για αμέλεια και αδιαφορία.
Οι υποστηρικτές του μοντέλου των τριών ημερών λένε ότι ενθαρρύνει τους ανθρώπους που μεγαλώνουν παιδιά, όσους φροντίζουν μεγαλύτερους συγγενείς, και συνταξιούχους που αναζητούν ευελιξία ή πρόσθετο εισόδημα να παραμείνουν στο εργατικό δυναμικό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Οι επικριτές του κυβερνητικού προγράμματος λένε ότι στην πράξη, οι άνθρωποι με τετραήμερο πρόγραμμα συχνά καταλήγουν να εργάζονται εξίσου σκληρά για λιγότερη αμοιβή.
30 διαφορετικά σχήματα ωρών εργασίας
Η Kanako Ogino, πρόεδρος της NS Group με έδρα το Τόκιο, θεωρεί ότι το κίνητρο του ευέλικτου ωραρίου είναι απαραίτητο για την κάλυψη θέσεων εργασίας στον τομέα των υπηρεσιών, όπου οι γυναίκες αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του εργατικού δυναμικού. Η εταιρεία, η οποία διαχειρίζεται χώρους καραόκε και ξενοδοχεία, προσφέρει 30 διαφορετικά σχήματα ωρών εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της τετραήμερης εβδομάδας, αλλά και της χορήγησης μεγάλων περιόδων ρεπό μεταξύ των εργασιών.
Αποδοκιμασία της διεκδίκησης των προσωπικών επιθυμιών
Για να διασφαλιστεί ότι κανένας από τους εργαζόμενους του NS Group δεν αισθάνεται ότι τιμωρείται επειδή επιλέγει ένα εναλλακτικό ωράριο, η Ogino ρωτάει κάθε έναν από τους 4.000 υπαλλήλους της δύο φορές τον χρόνο πώς θέλουν να εργάζονται. Η διεκδίκηση προσωπικών επιθυμιών συχνά αποδοκιμάζεται στην Ιαπωνία, όπου αναμένεται να θυσιάζεσαι για το κοινό καλό.
«Η άποψη στην Ιαπωνία ήταν: Όσο περισσότερες ώρες δουλεύεις, τόσο πιο κουλ είσαι,», δήλωσε γελώντας η Ogino. «Αλλά δεν γίνεται να κάνεις όνειρα σε μια τέτοια ζωή».
naftemporiki.gr
