Η Frankfurter Allgemeine Zeitung- η ναυαρχίδα του γερμανικού Τύπου-δεν κρύβει την απογοήτευσή της: «Το γερμανικό ΑΕΠ δεν σημειώνει σχεδόν καμία πρόοδο. Τώρα και το επιχειρηματικό κλίμα στις γερμανικές εταιρείες έχει χειροτερέψει ξανά. Η γερμανική οικονομία βυθίζεται όλο και περισσότερο σε κρίση», γράφει η FAZ.
Αφορμή η ανακοίνωση του δείκτη του επιχειρηματικού κλίματος του Ινστιτούτου Ifo του Μονάχου, για τον Αύγουστο: Το σημαντικότερο βαρόμετρο για την οικονομία στη Γερμανία, υποχώρησε- για τρίτο συνεχόμενο μήνα. Στις 86,6 μονάδες από 87,0 μονάδες τον Ιούλιο, ανακοίνωσε το γερμανικό Ινστιτούτο στην έρευνά του με περίπου 9.000 διευθυντές μεγάλων επιχειρήσεων. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, οι εταιρείες αξιολόγησαν την τρέχουσα επιχειρηματική τους κατάσταση χειρότερη και τις προοπτικές για τους επόμενους μήνες πιο απαισιόδοξες από πριν. «Η γερμανική οικονομία πέφτει ολοένα και περισσότερο σε κρίση», δήλωσε ο πρόεδρος του Ifo, Κλέμενς Φουστ.
Η γερμανική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 0,3% πέρυσι – καθώς οι καταναλωτές περιόρισαν τις δαπάνες τους λόγω του πληθωρισμού 5,9%. Τα δάνεια έγιναν επίσης αισθητά ακριβότερα λόγω της αυστηρότερης νομισματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Εφέτος, μετά από αύξηση 0,2% στην αρχή του έτους, το γερμανικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 0,1% το προηγούμενο τρίμηνο μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου, λόγω της πτώσης των επενδύσεων. Ωστόσο, η Bundesbank επί του παρόντος δεν αναμένει ύφεση, αλλά μάλλον ελαφρά αύξηση του ΑΕΠ το τρέχον θερινό τρίμηνο.
Οι εταιρείες διέκοψαν επίσης τις δαπάνες. «Βλέπουμε έλλειψη επενδύσεων», λέει ο επικεφαλής των ερευνών του Ifo, Κλάους Βόλραμπε. «Πολλές εταιρείες διαμαρτύρονται επίσης για έλλειψη παραγγελιών σε όλους τους κλάδους. Δεδομένου ότι οι προσδοκίες για τις εξαγωγές μειώθηκαν επίσης τον Αύγουστο, η εξωτερική ζήτηση είναι απίθανο να αποτελέσει σωτήρια για την ώρα – παρά την ισχυρή παγκόσμια οικονομία. «Δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου φωτεινά σημεία», συνόψισε ο Βόλραμπε και πρόσθεσε: «Η γερμανική οικονομία έχει περιέλθει σε στασιμότητα. «Κινούμαστε στο μηδέν όσον αφορά την ανάπτυξη εδώ και πολύ καιρό».
Μείωση της ζήτησης
Τα άσχημα μαντάτα για την γερμανική οικονομία συνδέονται με την πτώση της ζήτησης. Οι καταναλωτές έχουν μειώσει τις καταναλωτικές τους δαπάνες και προτιμούν να αποταμιεύουν αντί να ξοδεύουν τα χρήματά τους στα καταστήματα. «Η κατανάλωση δεν συνεχίζεται», είπε ο Βόλραμπε «Οι καταναλωτές δεν εμπιστεύονται ακόμη την υποχώρηση του πληθωρισμού».Και έτσι οι εταιρείες πιέζονται και δεν κάνουν επενδύσεις, εξηγεί ο Γερμανός οικονομολόγος. Δεδομένου ότι οι προσδοκίες για τις εξαγωγές μειώθηκαν επίσης τον Αύγουστο, η εξωτερική ζήτηση είναι απίθανο να αποβεί σωτήρια για την ώρα – παρά την ισχυρή παγκόσμια οικονομία. «Δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου φωτεινά σημεία», πρόσθεσε.
Αβεβαιότητα για την οικονομία
Ο Μίκαελ Χέρζουν από την «Επενδυτική Ένωση», τονίζει ότι «συνεχίζεται η αβεβαιότητα στη γερμανική οικονομία. Η αδυναμία προέρχεται κυρίως από τον μεταποιητικό τομέα. Η Φρίτζι Κέλερ-Γκελμπ, επικεφαλής οικονομολόγος στην αναπτυξιακή τράπεζα KfW, εξήγησε ότι η διάθεση είναι χειρότερη από ό,τι σε προηγούμενες οικονομικές αδύναμες φάσεις. «Κατά τη γνώμη μου, το τρέχον εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο του επιχειρηματικού κλίματος είναι κατά κύριο λόγο συνέπεια της μεγάλης αβεβαιότητας στις εταιρείες που έρχονται αντιμέτωπες με ένα πλήθος προκλήσεων και επίμονων παγκόσμιων κρίσεων», λέει η Γερμανίδα οικονομολόγος.
Αυξάνονται οι πτωχεύσεις
Η οικονομική επιβράδυνση, ο υψηλός πληθωρισμός και το αυξανόμενο κόστος δανεισμού προκάλεσαν πέρυσι ρεκόρ δεκαετίας στον αριθμό των πτωχεύσεων γερμανικών εταιρειών Ο αριθμός των εταιρικών πτωχεύσεων αυξήθηκε το 2023 κατά 22,1% σε 17.814, όπως ανακοίνωσε η Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία. Καταγράφηκαν 138 μεγάλες πτωχεύσεις με απαιτήσεις τουλάχιστον 25 εκατομμυρίων ευρώ – 38% περισσότερες από το 2022.
Το Γερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο (DIHK) αναμένει και φέτος περισσότερες χρεοκοπίες. «Οι μεγάλες οικονομικές και διαρθρωτικές προκλήσεις στη Γερμανία επηρεάζουν την οικονομία», δήλωσε ο ειδικός στις μεσαίες επιχειρήσεις του DIHK, Μαρκ Εβερς. «Δυστυχώς, αναμένεται περαιτέρω αύξηση των εταιρικών πτωχεύσεων τους επόμενους μήνες». «Βρισκόμαστε πραγματικά σε μια φάση στασιμότητας, σταδιακής απώλειας ανταγωνιστικότητας, καθώς και δημογραφικών αλλαγών, εν τέλει έλλειψης ειδικευμένων εργαζομένων», λέει ο Κάρστεν Μπρζέσκι, επικεφαλής οικονομολόγος στην ING Research.
Άνοδος του ακροδεξιού λαϊκισμού
Επιπλέον, βλέπουμε έναν «μεταβαλλόμενο κόσμο που επηρεάζει πολύ σοβαρά μια χώρα με εξαγωγικό προσανατολισμό όπως η Γερμανία», πρόσθεσε. «Αυτό το συναίσθημα δημιουργείται καθώς βλέπουμε ότι τα πράγματα δεν θα επανέλθουν τόσο γρήγορα, ότι όλα δεν θα επανέλθουν στο φυσιολογικό»,
Από ιστορική άποψη, η κατάσταση αυτή της Γερμανίας είναι μια νέα εξέλιξη, γιατί στο παρελθόν η χώρα είχε ανακάμψει σχετικά γρήγορα από οικονομικούς κλυδωνισμούς όπως η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση ή η πανδημία COVID-19 «Ως κοινωνία, στην πραγματικότητα δεν έχουμε εμπειρία με αυτό: Τι σημαίνει όταν μια χώρα μένει στάσιμη για χρόνια; «Τι σημαίνει αυτό για τον πληθυσμό, για την κοινωνία, πολιτικά, για τη διανομή του πλούτου;» διερωτάται ο Κάρστεν Μπρζέσκι. Για να χτυπήσει τον κώδωνα του κινδύνου: «Θα έλεγα ότι η άνοδος του ακροδεξιού λαϊκισμού είναι επίσης συνέπεια αυτού του φαινομένου», προειδοποιεί ο Γερμανός οικονομολόγος
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ήδη ότι στις επικείμενες εκλογές στα ανατολικογερμανικά κρατίδια Θουριγγία, Σαξονία και Βρανδεμβούργο, η ακροδεξιά AfD συγκεντρώνει ποσοστά από 24-30%. Και δεν αποκλείεται να αναδειχθεί πρώτο κόμμα.
