«Άγκελα, πόσα Ford ή πόσα Chevrolet κυκλοφορούν στο Μόναχο αυτή τη στιγμή;», είχε ρωτήσει ο Ντόναλντ Τραμπ ως πρόεδρος τη Γερμανίδα καγκελάριο Μέρκελ, το 2019. «Α, δεν πιστεύω και πολλά», φέρεται να απάντησε η Άγκελα Μέρκελ.
«Μήπως, ούτε ένα;», αναρωτήθηκε ο Τραμπ. Τη στιχομυθία αυτή αποκάλυψε ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ, σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εκπομπή Businessweek του Bloomberg. Ουδείς γνωρίζει, βέβαια, αν το αποκύημα της πλούσιας φαντασίας του υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών για τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ δείχνει πώς θα αντιμετωπίσει την Ε.Ε., αν εκλεγεί.
Το είπε, άλλωστε, χωρίς περιστροφές: «Η “Ευρωπαϊκή Ένωση” ακούγεται τόσο ωραία. Αγαπάμε τη Σκοτία και τη Γερμανία. Αγαπάμε όλα αυτά τα μέρη. Αλλά αυτοί μας συμπεριφέρονται βίαια».
Ο Τραμπ αναφέρθηκε στην απροθυμία της Ευρώπης για εισαγωγή αμερικανικών αυτοκινήτων και αγροτικών προϊόντων ως βασικό λόγο για το αμερικανικό εμπορικό έλλειμμα άνω των 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων
με την Ε.Ε. Και, συνεπώς, πρέπει να περιοριστεί, επιβάλλοντας δασμούς έως και 10% στις εισαγωγές ευρωπαϊκών προϊόντων στις ΗΠΑ.
Εκατό ημέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, η Ευρώπη διερωτάται τι έχει να αντιμετωπίσει με τον Ντόναλντ Τραμπ ή την Κάμαλα Χάρις στον Λευκό Οίκο.
Τα ερωτήματα περιλαμβάνουν, φυσικά, πολύ διαφορετικά σενάρια για την οικονομική πολιτική, πέρα από τα ζητήματα της διεθνούς πολιτικής.
Τα μαθήματα
«Πολλά συμπεράσματα μπορούν να εξαχθούν από τις εμπειρίες της πρώτης θητείας Τραμπ, αλλά και από την τελευταία τετραετία του Τζο Μπάιντεν, καθώς η Κάμαλα Χάρις, αν εκλεγεί, αναμένεται να ακολουθήσει σε μεγάλο βαθμό την πολιτική του απερχόμενου προέδρου», τονίζουν στη «Ναυτεμπορική» παράγοντες της αγοράς στις Βρυξέλλες.
Μια δεύτερη θητεία Τραμπ, ωστόσο, θα χαρακτηριζόταν από απρόβλεπτη επιθετικότητα και αυξημένο προστατευτισμό.
«Έχει απειλήσει να χτίσει προστατευτικό τείχος γύρω από τις ΗΠΑ. Θα χρησιμοποιήσει τους δασμούς ως μοχλό πίεσης, για να επιτύχει βραχυπρόθεσμα πλεονεκτήματα για τις ΗΠΑ και θα περιορίσει ή ακόμα και θα εγκαταλείψει τα πολυμερή ρυθμιστικά συστήματα και θεσμούς. Η Ευρώπη θα πρέπει, επίσης, να επανατοποθετηθεί στην πολιτική ασφάλειας,
εάν η αμερικανική “ομπρέλα” αποδυναμωθεί».
«Οι δασμοί, το πιο αδύναμο δολάριο και οι υψηλές αμυντικές δαπάνες είναι οι τουλάχιστον οι τρεις κεντρικές οικονομικές απειλές που κραδαίνει ο Τραμπ κατά της Ευρώπης, αν εκλεγεί πρόεδρος.
Ο Τραμπ θέλει, άλλωστε, ν’ απαλλαγεί από τον Τζέρεμι Πάουελ, τον πρόεδρο της Federal Reserve, το συντομότερο δυνατόν, για να πιέσει τη Fed να επιταχύνει τον ρυθμό μείωσης των επιτοκίων, προκειμένου να τονωθεί η αμερικανική οικονομία», εξηγούν οι ίδιες πηγές στη «Ν».
Η Ευρώπη της Κάμαλα
Αντίθετα, για την Κάμαλα Χάρις υπάρχουν υψηλές προσδοκίες για συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αναμένεται, όμως, ότι ή θα εμμείνει στον νόμο Μπάιντεν για τη μείωση του πληθωρισμού (IRA) ή θα τον αντικαταστήσει με ένα νέο πρόγραμμα παρόμοιων διαστάσεων, με στόχο την προσέλκυση ευρωπαϊκών κολοσσών στην Αμερική.
Τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά σε μια δεύτερη θητεία Τραμπ. Σύμφωνα με τους Financial Times, ο Τραμπ θα συνέτριβε μαζικά τον νόμο IRA, προσφέροντας έτσι στην Ευρώπη την ευκαιρία να διατηρήσει ή ακόμα και να κερδίσει ξανά τις πράσινες βιομηχανίες της.
Για την ευρωπαϊκή οικονομία, «ο νόμος IRA έχει γίνει δίκοπο μαχαίρι», εκτιμά το γερμανικό ίδρυμα Hans Bockler σε νέα μελέτη. «Η προσέγγιση που επέλεξαν οι Αμερικανοί θέτει σε κίνδυνο τις βιομηχανίες και τις θέσεις εργασίας στην Ευρώπη, προκειμένου να ενισχυθούν οι πράσινες επενδύσεις στην Αμερική», σημειώνει.
Όχι αυταπάτες για τη Χάρις
Ο Γιόχαν Βάντεφουλ, αναπληρωτής επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών, λέει, πάντως, ότι οι Ευρωπαίοι δεν πρέπει να έχουν αυταπάτες και για τη Χάρις: «Η Κάμαλα Χάρις, όπως και ο Τραμπ, θα είναι πιο σκληροί στην εμπορική πολιτική από τον Μπάιντεν, στο μέλλον», είπε ο Βάντεφουλ και πρόσθεσε:
«Πρέπει να προετοιμαστούμε για το γεγονός ότι η Χάρις θα ήταν μία πρόεδρος που θα ενδιαφερόταν λιγότερο για την Ευρώπη από
τον Μπάιντεν».
Ο εκπρόσωπος Διεθνών Σχέσεων του γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, Μετίν Χάκνερβτι, θεωρεί επίσης ότι η Κάμαλα Χάρις, ως πρόεδρος, «θα πατούσε στα δάχτυλα των Ευρωπαίων και θα απαιτούσε μεγαλύτερη στρατιωτική δέσμευση και υψηλότερες αμυντικές δαπάνες».
Οι οικονομικές επιπτώσεις μιας ενδεχόμενης αποχώρησης των ΗΠΑ από την Ευρώπη είναι προφανείς. Σήμερα η Ε.Ε. διερευνά τη δυνατότητα έκδοσης ευρωομολόγων, δηλαδή κοινού χρέους, προκειμένου να αυξήσει
τις αμυντικές δαπάνες. Οι αρχικές εκτιμήσεις έκαναν λόγο για 100 δισεκατομμύρια ευρώ, αλλά με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο το κόστος για την ευρωπαϊκή άμυνα θα ήταν έως και δύο ή τρεις φορές μεγαλύτερο.
Οι τρεις κεντρικές απειλές
Οι δασμοί, το πιο αδύναμο δολάριο για την τόνωση των εξαγωγών και οι υψηλές αμυντικές δαπάνες είναι οι τουλάχιστον τρεις κεντρικές οικονομικές απειλές που κραδαίνει ο Τραμπ κατά της Ευρώπης, αν εκλεγεί πρόεδρος.
Όσον αφορά τη Χάρις, οι παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι δεν θα παρέμβει στο έργο του Πάουελ να περιορίσει τον πληθωρισμό, αλλά και αυτή θα ακολουθήσει μια πιο αυστηρή εμπορική πολιτική, με υψηλούς δασμούς όχι μόνο προς την Κίνα αλλά και την Ευρώπη.
«Η αντικινεζική εμπορική στρατηγική θα επεκταθεί στην Ευρώπη στον βαθμό που η υπερπαραγωγή της Κίνας εντείνει την αναζήτηση αγορών στην Ε.Ε.», εκτιμούν οι ίδιες πηγές.
