Ο πέλεκυς της Κομισιόν έπεσε βαρύς στη Γαλλία. Χωρίς καμία πραγματική έκπληξη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι η Γαλλία τέθηκε σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, μαζί με άλλες έξι χώρες μέλη. «Ο μακρονισμός θα μπορούσε να εξαφανιστεί το ίδιο γρήγορα όπως εμφανίστηκε το 2017», γράφει η γαλλική επιχειρηματική εφημερίδα «Les Echos».
Στο στόχαστρο των Βρυξελλών εδώ και αρκετά χρόνια, το χαστούκι είναι τώρα πολύ ηχηρό-ειδικά για τον πρόεδρο Μακρόν- λιγότερο από δύο εβδομάδες πριν από τον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών. Αν και αναμενόμενη, η απόφαση αυτή θα δώσει επιχειρήματα στους αντιπάλους του Μακρόν, μεσούσης της εκλογικής μάχης. Αλλά και να προκαλέσει όμως πονοκέφαλο και στην επόμενη κυβέρνηση, αφού πρέπει να παρουσιάσει μια νέα δημοσιονομική τροχιά στις αρχές των Βρυξελλών… υπό την απειλή της επιβολής κυρώσεων.
Δύσκολες ώρες και για τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών, Μπρουνό Λε Μερ που θα βρεθεί μεθαύριο ακόμη πιο απομονωμένος στη συνεδρίαση του Ecofin στις Βρυξέλλες, με δεδομένη την ταραγμένη πολιτική κατάσταση στη χώρα του. Βλέποντας ότι δεν αποκλείεται να είναι το τελευταίο συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, που λαμβάνει μέρος. Μετά την υποβάθμιση του Γαλλικού αξιόχρεου από την S&P στα στα τέλη Μαΐου, ο Λε Μέρ προσπάθησε μάταια να κατευνάσει τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης. Αλλά με δημόσιο έλλειμμα στο 5,5% του ΑΕΠ πέρυσι, έναντι πρόβλεψης 4,9%,η οικονομική ανάπτυξη της Γαλλίας δεν δίνει ελπίδες αισιοδοξίας για ταχεία ανάκαμψη. Η Banque de France μόλις αναθεώρησε άλλωστε το ποσοστό ανάπτυξης από 1,5% σε 1,2% για το 2025.
Υπό επιτήρηση
Οι ευρωπαϊκοί κανόνες απαιτούν πλέον από η Γαλλία και τις άλλες έξι χώρες με υπερβολικά ελλείμματα, να μειώνουν το δημόσιο έλλειμμα κατά τουλάχιστον 0,5 μονάδες ετησίως, κάτι που απαιτεί δημοσιονομική λιτότητα. Οι νέοι κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας λαμβάνουν βέβαια υπόψη τη δημοσιονομική κατάσταση κάθε χώρας. Αυτή η αλλαγή επιτρέπει στα κράτη να προτείνουν μια πιο ρεαλιστική τροχιά για την αποκατάσταση των δημοσίων λογαριασμών. Σε συνέντευξή του στη Le Monde, όμως ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών παραδέχτηκε ότι η Γαλλία θα τεθεί υπό επιτήρηση και να αποδυναμώσει την οικονομική αξιοπιστία της απερχόμενης κυβέρνησης. Το Σύμφωνο Σταθερότητας προβλέπει καταρχήν οικονομικές κυρώσεις 0,1% του ΑΕΠ ετησίως για χώρες που δεν εφαρμόζουν τις επιβληθείσες διορθώσεις ή σχεδόν 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ στην περίπτωση της Γαλλίας.
Παρά την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πάντως, «είναι πολύ νωρίς για να μιλήσουμε για πιθανά μέτρα επιβολής. Είμαστε μόνο στα πρώτα στάδια», όπως είπε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις. «Σήμερα είναι ένα πρώτο βήμα για το άνοιγμα των διαδικασιών υπερβολικού ελλείμματος», υποστήριξε και ο Επίτροπος Οικονομικών, Πάολο Τζεντιλόνι. «Τον ερχόμενο Δεκέμβριο θα μπορούσε να ανοίξει επίσημα η διαδικασία των κυρώσεων και μέχρι τότε θα έχει κυλήσει πολύ νερό κάτω από τις γέφυρες του Σηκουάνα, πρόσθεσε ο Ντομπρόβσκις.
Πολιτική και χρηματιστήρια
«Η πολιτική δεν γίνεται από το χρηματιστήριο», είχε πει κάποτε ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας ,Σαρλ ντε Γκωλ. Μπορεί να είχε δίκιο εκείνη τη στιγμή. Ωστόσο, η πολιτική αναταραχή έχει γίνει ιδιαίτερα αισθητή στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Αυτό φαίνεται στις υψηλές αποδόσεις των γαλλικών κρατικών ομολόγων και στα περίπου 200 δισ. ευρώ που «κάηκαν» στο χρηματιστήριο του Παρισιού τις τελευταίες μέρες. Από τότε που ο Εμανουέλ Μακρόν προκήρυξε πρόωρες εκλογές, το spread γαλλικού δεκαετούς ομολόγου σε σχέση με το γερμανικό αυξήθηκε σε 80 μονάδες βάσης, από τις 47 μονάδες πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές. Με 110% χρέος επί του ΑΕΠ, η Γαλλία έχει τον τρίτο υψηλότερο δείκτη χρέους στην ευρωζώνη.
Η εξέλιξη αυτή ανασύρει σκοτεινές μνήμες μιας ταραγμένης εποχής για τις χρηματοπιστωτικές αγορές της Ευρώπης. Μπορεί να ξεσπάσει οικονομική κρίση στη Γαλλία; Θα μπορούσε αυτή η κρίση να επηρεάσει και άλλες χώρες της Ευρώπης;
Επηρεάζεται όλη η ευρωζώνη
Μπορούν να υπάρξουν παραλληλισμοί με την κρίση χρέους του ευρώ πριν από 15 χρόνια- και τα πρώτα ερωτήματα τίθενται ήδη. Για παράδειγμα, μπορεί η ΕΚΤ να παρέμβει εάν τα spread συνεχίζουν να αυξάνονται;
Η Γαλλική αναταραχή επηρεάζει επίσης την αγορά ομολόγων σε άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ. «Η εκπληκτική απόφαση του Γάλλου προέδρου να προκηρύξει πρόωρες εκλογές δεν έπληξε μόνο τις γαλλικές αγορές», δήλωσε ο Ζιλ Μοές, επικεφαλής οικονομολόγος στον Όμιλο AXA. Τα spreads των λεγόμενων περιφερειακών χωρών όπως η Πορτογαλία, η Ελλάδα και η Ιταλία αυξήθηκαν επίσης μετά τις ευρωεκλογές. Μένει να δούμε τι μπορεί να συμβεί αν η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν κατορθώσει να σχηματίσει κυβέρνηση…
