Τα iPhone της Apple είναι «βαμμένα με το αίμα του λαού του Κονγκό». Αυτό ισχυρίζεται η κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό (ΛΔΚ) ή μάλλον οι Αμερικανοί και Γάλλοι δικηγόροι που εκπροσωπούν τη χώρα και ετοιμάζονται να μηνύσουν την αμερικανική εταιρεία.
Η δικηγορική εταιρεία Amsterdam & Partners LLP με έδρα την Ουάσιγκτον – η οποία εκπροσωπεί την κυβέρνηση της ΛΔΚ μαζί με την Bourdon & Associés στο Παρίσι – έστειλε επιστολή στον διευθύνοντα σύμβουλο της Apple, Τιμ Κουκ, κατηγορώντας τον αμερικανικό κολοσσό ότι χρησιμοποιεί στα smartphone και τους υπολογιστές της παράνομα ορυκτά, παρά τους ισχυρισμούς της τεχνολογικής εταιρείας περί περιβαλλοντικής και κοινωνικής ευθύνης.
Στη μηνυτήρια αναφορά των δικηγόρων της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό με έδρα τη Γαλλία και τις ΗΠΑ, αναφέρεται ότι τα iPhone, οι υπολογιστές Mac και άλλα αξεσουάρ της Apple είναι «μολυσμένα από το αίμα του λαού του Κονγκό».
Πρόκειται για κασσίτερο, βολφράμιο και ταντάλιο-ορυκτά που είναι κρίσιμα για την κατασκευή smartphone. Σύμφωνα με τους δικηγόρους, η Apple χρησιμοποιεί τα ορυκτά που εξάγονται παράνομα από το κατεστραμμένο από τον πόλεμο ανατολικό τμήμα της χώρας, τα οποία, στη συνέχεια, διακινούνται λαθραία μέσω της γειτονικής Ρουάντα.
Ο ρόλος των ανταρτών
Οι δικηγόροι της ΛΔΚ δημοσίευσαν ισχυρίζονται ότι η Ρουάντα χρησιμοποίησε τις ομάδες ανταρτών για να ξεπλύνει «τεράστιες ποσότητες» βασικών ορυκτών από το επικράτεια της ΛΔΚ. Λένε ότι οι εταιρείες ηλεκτρονικών εξαρτημάτων που προμηθεύουν αρκετές εταιρείες τεχνολογίας, τηλεπικοινωνιών και άμυνας αγοράζουν εν γνώσει τους «ματωμένα ορυκτά» από τη Ρουάντα.
Στην επιστολή προς τον Τιμ Κουκ, οι δικηγόροι της ΛΔΚ υποστηρίζουν ότι οι ισχυρισμοί ότι η Apple επαληθεύει την προέλευση αυτών των υλικών «δεν φαίνεται να βασίζονται σε συγκεκριμένα, επαληθεύσιμα στοιχεία».
Οι δικηγόροι που εκπροσωπούν τη ΛΔΚ λένε ότι συναντήθηκαν με τον Πρόεδρο της χώρας Φέλιξ Τσισεκέλι στην Κινσάσα τον περασμένο Σεπτέμβριο και ανέλαβαν να ερευνήσουν την παράνομη εξαγωγή των υλικών από το έδαφος του Κονγκό. Υποστηρίζουν μάλιστα ότι διάφορες ένοπλες ομάδες ελέγχουν στρατηγικές αλυσίδες εφοδιασμού στη Ρουάντα και την Ουγκάντα. Η κυβέρνηση της Ρουάντα αρνείται ότι η χώρα επωφελείται από τις παράνομες εξαγωγές ορυκτών, όπως ισχυρίζεται η ΛΔΚ
Πόλεμος για το «κολτάνιο»
Μια ζώνη εξόρυξης που εκτείνεται κατά μήκος των συνόρων της ΛΔΚ με την Ουγκάντα και τη Ρουάντα περιέχει μερικά από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα κολτάνιου στον κόσμο-το μετάλλευμα από το οποίο εξάγεται το ταντάλιο. Τα ορυχεία απ’ όπου εξάγεται το κολτάνιο βρίσκονται σε πλήρη έλεγχο παραστρατιωτικών ομάδων. Ανήλικα παιδιά που δεν έχουν δει ποτέ στη ζωή τους κινητό τηλέφωνο, σκάβουν μέρες στα ορυχεία για την εξαγωγή του κολτανίου για ένα κομμάτι ψωμί, λένε οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Καταγγέλουν μάλιστα ότι στην ημερήσια διάταξη είναι σφαγές, απαγωγές, βιασμοί παιδιών και γυναικών, παραδειγματικοί αποκεφαλισμοί
Οι αντάρτες της οργάνωσης «M23» ελέγχουν βασικούς εμπορικούς δρόμους για ορυκτά μεταξύ των λιμνών Εντουαρν και Κίβου.
Η Apple ανακοίνωσε πάντως ότι θα αναστείλει προσωρινά την αγορά κοβαλτίου που εξορύσσεται στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, λιγότερο από μία εβδομάδα μετά τη δημοσίευση έρευνας του βρετανικού Sky News που εξιστορεί τις βάναυσες «συνθήκες σκλάβων» και την παιδική εργασία σε ορυχεία κοβαλτίου.
«Εργάτες» 4 ετών
Η έρευνα του Sky News βρήκε παιδιά ηλικίας 4 ετών που εργάζονται στα ορυχεία, με σοβαρά προβλήματα υγείας που συνδέονται με τις αναθυμιάσεις και πληρώνονται περίπου ένα …σεντ την ημέρα.
Το κοβάλτιο είναι ένα από τα πιο πολύτιμα ορυκτά στον κόσμο για τη βιομηχανία τεχνολογίας. Είναι ένα απαραίτητο συστατικό των επαναφορτιζόμενων μπαταριών ιόντων λιθίου που λειτουργούν smartphone και φορητούς υπολογιστές. Και η πλειονότητα της παγκόσμιας προσφοράς βρίσκεται στη ΛΔΚ – μια από τις φτωχότερες χώρες στον κόσμο.
Αναφορές ότι μεγάλες εταιρείες όπως η Apple, η Sony και η Samsung χρησιμοποιούν κοβάλτιο που προέρχεται από τα λεγόμενα ορυχεία μικρής κλίμακας όπου οι εργαζόμενοι χρησιμοποιούν τα πιο βασικά εργαλεία- με ελάχιστους έως καθόλου κανονισμούς ασφαλείας στη ΛΔΚ- έχουν κυκλοφορήσει εδώ και χρόνια .
Το 2016, η Διεθνής Αμνηστία δημοσίευσε μια έκθεση που έδειξε πώς αυτές οι εταιρείες αποτυγχάνουν να κάνουν ακόμη και βασικούς ελέγχους για να διασφαλίσουν ότι η παιδική εργασία δεν χρησιμοποιείται για την εξαγωγή του κοβαλτίου που χρησιμοποιούν για τα προϊόντα τους. Η έκθεση διαπίστωσε επίσης ότι καμία χώρα δεν απαιτεί από τις εταιρείες να ρυθμίζουν ή να αποκαλύπτουν δημόσια πληροφορίες σχετικά με τις αλυσίδες εφοδιασμού του κοβαλτίου
Τι απαντά η Apple
Την τελευταία δεκαετία, η Apple επεκτείνει τη χρήση ανακυκλωμένων υλικών στις συσκευές της για να μειώσει την κατανάλωση τέτοιων μετάλλων και ορυκτών. Όπως λέει η εταιρεία, εργάζεται προς έναν μακροπρόθεσμο στόχο δημιουργίας μιας αλυσίδας εφοδιασμού «κλειστού βρόχου», αφού δεσμεύτηκε το 2014 ότι θέλει «κάποια μέρα να σταματήσει εντελώς την εξόρυξη της γης». «Πέρυσι, περισσότερο από το 20% των υλικών στα προϊόντα της Apple προέρχονταν από ανακυκλωμένες πηγές», δήλωσε η Apple στην τελευταία της «περιβαλλοντική έκθεση προόδου» , συμπεριλαμβανομένου του 99 %του βολφραμίου για τα προϊόντα της. «Το 2023, το 100% των ταυτοποιημένων μεταλλουργείων και διυλιστηρίων κασσίτερου, τανταλίου, βολφραμίου, χρυσού, κοβαλτίου και λιθίου στην αλυσίδα εφοδιασμού της Apple ολοκλήρωσαν αξιολογήσεις και επαλήθευσαν τη συμμόρφωση με τα πρότυπά μας», δήλωσε η Apple.
Η Apple λέει ότι θα συντονιστεί με τοπικές ομάδες για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και τον τερματισμό της παιδικής εργασίας, σύμφωνα με την Washington Post. Η αμερικανική νομοθεσία απαιτεί από τις εταιρείες να αποδείξουν ότι τα ορυκτά που εμπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία δεν ωφελούν ούτε χρηματοδοτούν ένοπλες ομάδες στο Κονγκό.
