Ο οργανισμός του OPEC, το γκρουπ των ισχυρών πετρελαιοπαραγωγών κρατών, που ελέγχουν τουλάχιστον το 40% της παγκόσμιας παραγωγής αργού, θέλει να κρατήσει τις τιμές σε σταθερά και υψηλά επίπεδα. Πετυχαίνει σίγουρα το πρώτο κομμάτι, τη σταθερότητα, αφού η τιμή του μπρεντ διατηρείται κοντά στα 80 δολάρια το βαρέλι.
Ούτε η κλιμάκωση του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, ούτε οι φόβοι για μία περιφερειακή σύρραξη, ούτε ο θάνατος του Ραΐσι στο Ιράν έφεραν αναταραχή στην αγορά του μαύρου χρυσού. Μάλιστα πολύ συχνά είδαμε τις τιμές μετά από μία νέα «ανάφλεξη» στη Μέση Ανατολή να υποχωρούν, αντί να ανεβαίνουν.
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Γιατί ο OPEC δεν μπορεί να ανεβάσει και να διατηρήσει τις τιμές στα επίπεδα που θα ήθελε (85 με 90 δολάρια το βαρέλι, αν κρίνουμε από δηλώσεις αξιωματούχων);
Όπως επισημαίνει σε ρεπορτάζ του ο Economist ένας από τους βασικούς λόγους είναι το γεγονός ότι τα μέλη του ΟΠΕΚ δεν τηρούν τους στόχους, που έχουν τα ίδια θέσει για την παραγωγή. Τον Μάρτιο ο οργανισμός και η Ρωσία (OPEC+) συμφώνησαν νέες περικοπές στην προσφορά, δηλαδή μείωση κατά 2,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως ή 2% της παγκόσμιας προσφοράς έως τα τέλη του Ιουνίου, οι οποίες ήρθαν να προστεθούν στις των 3,7 εκατ. βαρελιών ημερησίως, που είχαν ήδη συμφωνηθεί για το 2024.
Οι παραβάτες
Αντί ωστόσο να έχουμε μείωση κατά 5,9 εκατ. βαρέλια, η συνολική ημερήσια παραγωγή είναι σήμερα ελάχιστα μειωμένη σε σχέση με τα τέλη του 2023. Και αυτό, σημειώνει ο Economist, πιθανότατα θα δημιουργήσει εντάσεις μεταξύ των κρατών – μελών στην προγραμματισμένη για τις 2 Ιουνίου συνεδρίαση. Υπάρχουν κάποιες χώρες που συστημικά δεν «τρώνε» την προσφορά τους, δεν αποσύρουν δηλαδή παραγωγή από την αγορά, παρά το γεγονός ότι επισήμως δεσμεύονται για αυτό.
Οι χειρότεροι παραβάτες είναι σύμφωνα με το βρετανικό περιοδικό το Ιράκ και το Καζακστάν, ενώ και η Ρωσία φαίνεται να εφαρμόζει τις περικοπές σε ολοένα και λιγότερο βαθμό. Υπολογίζεται πως ακόμη και η Σαουδική Αραβία, η κύρια δύναμη που πιέζει στην κατεύθυνση της μείωσης της προσφοράς, εμφανίζει ελαφρώς υψηλότερη προσφορά από τον επίσημο στόχο της.
Και εκείνοι που σώζουν την κατάσταση
Οι χώρες αυτές πρέπει να ελπίζουν ότι το Αζερμπαϊτζάν, η Νιγηρία και το Σουδάν, θα συνεχίσουν να ρίχνουν στην αγορά λιγότερο αργό από τον στόχο τους, όπως κάνουν και τώρα εξαιτίας προσωρινών προβλημάτων, υποεπένδυσης ή και πολέμου. Γιατί σε διαφορετική περίπτωση οι τιμές θα κινηθούν μόνο πτωτικά.
Βραχυπρόθεσμα, το καρτέλ θα μπορούσε πάντως να λάβει ένα έξωθεν στήριγμα. Η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου αναμένεται να αυξηθεί το επικείμενο τρίμηνο, κυρίως χάρη στην έκρηξη του τουρισμού. Η αύξηση της ζήτησης αυτή θα μπορούσε να «σηκώσει» τις τιμές κατά 10 δολάρια το βαρέλι, υπολογίζει η JPMorgan.
