Ο «Δράκος» και η «Αρκούδα», προσπαθούν να παραμερίσουν το δολάριο. Τουλάχιστον στις μεταξύ τους εμπορικές σχέσεις.
«Πρακτικά καταφέραμε να αποδολαριοποιήσουμε τις ρωσο-κινεζικές οικονομικές σχέσεις. Επί του παρόντος, περισσότερο από το 90% των διμερών συναλλαγών πραγματοποιούνται σε εθνικά νομίσματα», δήλωσε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, κατά τη διάρκεια συνάντησης στο ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, σύμφωνα με το πρακτορείο TASS.
«Οι ρωσο-κινεζικές εμπορικές και οικονομικές σχέσεις αναπτύσσονται ενεργά, παρά τις επίμονες προσπάθειες της Δύσης να τις χαλάσει», είπε ο Λαβρόφ.
Η ολοένα και συχνότερη χρήση οικονομικών κυρώσεων από τη Δύση και οι αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας, οδηγούν πλέον όλο και περισσότερες χώρες, ειδικά εάν δεν ευθυγραμμίζονται με τις Ηνωμένες Πολιτείες, να θέλουν να μειώσουν την εξάρτησή της από το αμερικανικό νόμισμα.
Για την ιστορία πάντως, το 59% των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων είναι σήμερα σε δολάρια, αλλά από 70% που ήταν στις αρχές του αιώνα.
Ρωσία και Κίνα προωθούν πάντως την «αποδολαριοποίηση», ένα φαινόμενο το οποίο τα τελευταία χρόνια έχει ήδη οδηγήσει στη δημιουργία εναλλακτικών συστημάτων πληρωμών σε σχέση με τα δυτικά.
Όπως το κινεζικό CIPS- το Διασυνοριακό Διατραπεζικό Σύστημα Πληρωμών, που ξεκίνησε από την Κίνα το 2015 για να υποστηρίξει τη χρήση του γουάν στο διεθνές εμπόριο ολοένα και συχνότερη χρήση τοπικών νομισμάτων για διασυνοριακές πληρωμές.
Οι αριθμοί του CIPS εξακολουθούν να είναι περιορισμένοι σε σύγκριση με το δυτικό SWIFT, στο οποίο μετέχουν περισσότερα από 11.000 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Γεωστρατηγικές αλλαγές
Αλλά το κινεζικό διατραπεζικό σύστημα θα μπορούσε να αυξηθεί γρήγορα, λόγω των αυξανόμενων εντάσεων μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον.
«Οι γεωστρατηγικές αλλαγές αμφισβητούν την κυριαρχία του δολαρίου ως το κορυφαίο αποθεματικό νόμισμα στον κόσμο, αλλά και το πιο σημαντικό νόμισμα στο διεθνές χρηματοπιστωτικό και εμπορικό σύστημα», τονίζουν στη Ναυτεμπορική, παράγοντες της αγοράς και προσθέτουν:
«Ο ανταγωνισμός μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών και το πάγωμα των συναλλαγματικών αποθεμάτων της Ρωσίας από τη Δύση σε αντίποινα για την εισβολή στην Ουκρανία, αυξάνουν τις αμφιβολίες για τη συνεχιζόμενη διεθνή κυριαρχία του δολαρίου. Η Κίνα και άλλες χώρες εργάζονται για να δημιουργήσουν τις απαραίτητες υποδομές και σχέσεις για την έξοδο από το σύστημα του δολαρίου πιο αποφασιστικά. Αυτό θα είχε δυνητικά εκτεταμένες επιπτώσεις στα παγκόσμια συστήματα πληρωμών και διακανονισμών».
Ο ρόλος των BRICS
Στην εξέλιξη αυτή θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο και οι υπόλοιπες χώρες μέλη των BRICS. Ειδικά η Σαουδική Αραβία που «δίνει νέα ώθηση στη συζήτηση για την αποδολαροποίηση στο παγκόσμιο εμπόριο.
Οι αναλυτές της ING Economics υποστηρίζουν όμως ότι το γεγονός ότι η Σαουδική Αραβία τιμολογεί τις εξαγωγές πετρελαίου στην Κίνα και την Ινδία σε νομίσματα διαφορετικά από το δολάριο, δεν σημαίνει το τέλος του δολαρίου ως διεθνούς νομίσματος επιλογής».
Υπάρχουν όμως και οι ασιατικές χώρες που κατέχουν τα δύο τρίτα των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων σε δολάρια (σχεδόν πέντε τρις, σε σύνολο 7,5 τρισεκατομμυρίων καθιστώντας την περιοχή ιδιαίτερα σημαντική στη διαδικασία αποδολαριοποίησης.
Η Ιαπωνία και η Ινδία ,κύριοι κάτοχοι αποθεματικών σε δολάρια, αντιτίθενται στην κινεζική κυριαρχία και στη χρήση του γουάν. Το ίδιο το κινεζικό νόμισμα άλλωστε χρειάζεται συναλλαγματικά αποθέματα σε δολάρια για να παραμείνει σταθερό.
«Αρκεί να αναφέρουμε ότι μια αύξηση 20% στα μερίδια του ευρώ και των αποθεμάτων χρυσού από την Κίνα, την Ιαπωνία, την Ινδία, τη Νότια Κορέα και την Ταϊβάν, σε συνδυασμό με μια συγκρίσιμη αύξηση του μεριδίου του γουάν σε άλλες ασιατικές χώρες, θα οδηγούσαν σε μείωση του μεριδίου του δολαρίου στα παγκόσμια αποθέματα κάτω από το 50%» . αναφέρουν οι αναλυτές της ING Economics
Ζητείται αξιόπιστη εναλλακτική
Στην πράξη, ωστόσο, η μείωση της εξάρτησης από το δολάριο (τόσο ως αποθεματικό νόμισμα όσο και ως μέσο πληρωμής) δεν θα ήταν τόσο εύκολη.
Ένα πρώτο προφανές πρόβλημα είναι η έλλειψη αξιόπιστων εναλλακτικών, δεδομένου ότι δεν είναι όλα τα νομίσματα κατάλληλα για να παίξουν το ρόλο των συναλλαγματικών αποθεμάτων.
Σήμερα, ωστόσο, η εντυπωσιακή άνοδος της τιμής του χρυσού που καταρρίπτει όλα τα ρεκόρ, υποδηλώνει δύο πράγματα: ο κόσμος αναζητά μια εναλλακτική στο δολάριο, αλλά αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει αξιόπιστη, διαφορετική, λύση .
