Οι σεΐχηδες του Κόλπου έχουν απλώσει τα πετροδολάριά τους στον παγκόσμιο αθλητισμό και ειδικά στο ποδόσφαιρο.
Εκτός όμως από τις παγκόσμιες διοργανώσεις, οι σεΐχηδες θέλουν να πάρουν τον έλεγχο του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου και των μεγάλων του σταρ, όπως αποδεικνύεται από το πανάκριβο συμβόλαιο με τον Κριστιάνο Ρονάλντο και άλλους μεγάλους Ευρωπαίους ποδοσφαιριστές.
Και το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο έχει γίνει μια πολύ κερδοφόρα επιχείρηση και μεγάλες περιουσίες έχουν βάλει στο στόχαστρο τις πιο φημισμένες ομάδες της γηραιάς ηπείρου. Μέσω χορηγών και πώλησης δικαιωμάτων τηλεοπτικής μετάδοσης, οι σύλλογοι έχουν άλλωστε έσοδα δισεκατομμυρίων ευρώ που έχουν μετατρέψει το άθλημα σε μια ελκυστική επιχείρηση για μεγάλες περιουσίες και επενδυτικά κεφάλαια. Σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση της UEFA με τίτλο «The European Club Finance and Investment Landscape», με στοιχεία από 700 συλλόγους κορυφαίων κατηγοριών σε όλη την Ευρώπη, τα έσοδα των ομάδων έφτασαν σε ιστορικό υψηλό σχεδόν 24 δισεκατομμυρίων ευρώ το οικονομικό έτος 2022 και αναμένεται να αυξηθούν σε περισσότερα από 26 δισεκατομμύρια ευρώ για το οικονομικό έτος 2023.
Εκατομμυριούχοι, Άραβες σεΐχηδες και οικογενειακές φυλές αποτελούν την αποκλειστική ομάδα από την οποία προέρχονται οι ηγέτες που ελέγχουν μεγάλα ποδοσφαιρικά κλαμπ της Γηραιάς Ηπείρου.
Αλλαγή πορείας
Ωστόσο, θα μπορούσαμε να βρεθούμε αντιμέτωποι με μια αλλαγή πορείας. Τόσο η UEFA όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν θέσει περιορισμούς στις εξαγορές συλλόγων από ξένα κεφάλαια, καθώς φοβούνται, όπως αντικατοπτρίζεται στην έκθεση της UEFA, ότι οι προθέσεις των επενδυτών συγκρούονται με την ανταγωνιστικότητα των συλλόγων. «Αυτοί οι κανόνες περιορίζουν τους μηχανισμούς χρηματοδότησης που προέρχονται από δημόσιες εταιρείες που ελέγχονται άμεσα ή έμμεσα από ένα κράτος και, στον συγκεκριμένο τομέα του ποδοσφαίρου, εμποδίζουν τους συλλόγους να αποκτούν πόρους για παράδειγμα, μέσω χορηγιών, κάτι που επηρεάζει τόσο την αθλητική απόδοση των αγώνων όσο και τη δυναμικότητα των συλλόγων », εξηγεί ο διευθυντής Αθλητικού Δικαίου της νομικής εταιρείας BDO Abogados, Μάριο Τσαπάρο.
Η UEFA έχει ήδη λάβει μέτρα για το θέμα και έχει επιβάλει κυρώσεις σε αρκετούς συλλόγους, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν η Παρί Σεν Ζερμέν και η Μάντσεστερ Σίτι. Σε γενικές γραμμές, ο Τσαπάρο διαβεβαιώνει ότι «οι ευρωπαϊκοί θεσμοί καταβάλλουν σημαντική προσπάθεια για τον έλεγχο και τον περιορισμό της ιδιοκτησίας ή της εισφοράς κεφαλαίων από κρατικά κεφάλαια, κυρίως από το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ή τη Σαουδική Αραβία».
Μείωση επενδύσεων στο ποδόσφαιρο
Σύμφωνα με την έκθεση της UEFA, παρατηρείται πάντως μείωση στις επενδύσεις στο ποδόσφαιρο. Μια αλλαγή πουν οφείλεται στην οικονομική αβεβαιότητα και τα υψηλά επιτόκια, αλλά και στις τιμές αγοράς των συλλόγων, καθώς «δεν είναι ρεαλιστικές και δημιουργούν ένα περιβάλλον πρόκλησης για τους πιθανούς αγοραστές», εξηγεί η UEFA. Υπό αυτή την έννοια, η έκθεση διασφαλίζει επίσης ότι τα κεφάλαια έχουν ημερομηνία λήξης εντός των συλλόγων, αφού κάνουν τις επενδύσεις ελπίζοντας να αποκομίσουν κέρδη και στη συνέχεια να αποσύρουν τα χρήματά τους.
Το 2021 και το 2022 σημειώθηκε το μεγαλύτερο κύμα επενδυτών στο ποδόσφαιρο, αφού η πανδημία έδωσε την ευκαιρία για χαμηλά επιτόκια και χρέος με πολύ χαμηλότερο κόστος. Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι ήταν τα χρόνια που οι ευρωπαϊκοί σύλλογοι αντιμετώπισαν για άλλη μια φορά πολύ υψηλές απώλειες ,λόγω έλλειψης εσόδων καθώς λόγω περιορισμού στους αγώνες. Είναι επίσης πραγματικότητα ότι υπάρχουν όλο και λιγότεροι ελκυστικοί σύλλογοι, όπως ταξινομούνται από τους επενδυτές.
«Από τις εξαγορές 26 ομάδων στην Ευρώπη το 2020, φτάσαμε στον αριθμό ρεκόρ των 47 πωλήσεων το 2022 για να επιστρέψουμε στις 23 το 2023», εξηγεί ο ειδικός της BDO Abogados, Αλβάρο Μάρκο.
Η UEFA παρατηρεί επίσης ότι οι επενδυτές προτιμούν να επενδύουν πλέον σε ομάδες που βρίσκονται σε μικρότερα πρωταθλήματα. «Οι σύλλογοι μικρότερων κατηγοριών αντιπροσωπεύουν πιο προσιτές ευκαιρίες με πλεονεκτήματα, όπως η δυνατότητα ανόδου», αναφέρει η UEFA.
Μένει τώρα να δούμε αν αυτή η επιβράδυνση στις επενδύσεις των συλλόγων αποτελεί μέρος μιας μεγαλύτερης αλλαγής ή, αντίθετα, απλώς μια προσωρινή προσαρμογή. Ωστόσο, «το ποδόσφαιρο συνεχίζει να είναι μια ελκυστική βιομηχανία για επενδύσεις, με επαναλαμβανόμενα έσοδα και ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που παρέχει σταθερότητα στον κλάδο. Και, επιπλέον, το ποδόσφαιρο είναι και θα συνεχίσει να είναι, λόγω του υψηλού συναισθηματικού του στοιχείου, μια μοναδική βιτρίνα να αναπτύξει κανείς επιρροή σε όλους τους τομείς της κοινωνίας», προσθέτει ο Τσαπάρο.
Μειοψηφικά πακέτα
Η διεθνής ποδοσφαιρική οργάνωση επισημαίνει μια άλλη αξιοσημείωτη τάση: Αύξηση των επενδύσεων με μειοψηφικά πακέτα σε διάφορους συλλόγους. «Αποκτούν μειοψηφικά μερίδια ως στρατηγική κίνηση, που επιτρέπει στους επενδυτές να κερδίσουν μια θέση σε έναν σύλλογο, ακόμα κι αν το πλειοψηφικό πακέτο είναι οικονομικά ανέφικτο ή ο σύλλογος δεν έχει τεθεί προς πώληση», επιβεβαιώνει η έκθεση.
Αυτό το νέο φαινόμενο μπορεί να παρατηρηθεί σε μερικά από τα πέντε πιο σημαντικά ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Για παράδειγμα, στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, στην Premier League ή στην Παρί Σεν Ζερμέν στο Γαλλικό πρωτάθλημα. Τα πέντε πιο σημαντικά ευρωπαϊκά πρωταθλήματα – Premier League, LaLiga, Serie A, Ligue 1 και Bundesliga – ήταν ο κύριος στόχος των επενδυτών.
Το 39% των συλλόγων στα πέντε αυτά πρωταθλήματα έχει δεσμούς με ιδιώτες επενδυτές. Στη Βρετανία μάλιστα οι μισοί από τους συλλόγους της Premier League βρίσκονται στα χέρια επενδυτών.
Το γερμανικό παράδειγμα
Στην γερμανική Bundesliga η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική λόγω του κανόνα που ορίζει ότι τουλάχιστον το 50% του συλλόγου πρέπει να διοικείται από οπαδούς ή μέλη του συλλόγου, επομένως καμία ξένη οντότητα δεν μπορεί να κατέχει την πλειοψηφία των μετοχών των ομάδων. Αυτό, σύμφωνα με το ίδιο το γερμανικό πρωτάθλημα, ευνοεί τη σταθερότητα και την ταυτότητα των ομάδων.
Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στην Ισπανία. Ο πρόεδρος της LaLiga, Χαβιέρ Τέμπας, λέει πώς «δεν θέλουμε ένα ζημιογόνο μοντέλο ώστε να έρθει ένας σεΐχης να αγοράσει τους συλλόγους. Δεν θα ηγούμαι ποτέ ενός ζημιογόνου μοντέλου γιατί θα έχει κακή κατάληξη.»
Πρόκειται πάντως για παιχνίδια που γίνονται, και που θα γίνονται, στο φως της ημέρας. Δεν φαίνεται να υπάρχει τίποτα παράτυπο σε αυτά, πέρα από τη δυσανάλογη ρευστότητα των σεΐχηδων, που δεν αποκλείεται, να αλλάξουν ακόμη και τους κανονισμούς με την παθητική «έγκριση» των ηγετών του ποδοσφαίρου.
